1953
Spis treści
Urania 5/1953, str. 145-147, 480-lecie urodzin Mikołaja Kopernika
W dniu 19 lutego br. w Kołach PTMA obchodzono uroczyście 480-tą rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika.
W Krakowie, w sali PTMA, odbyło się w dniu tym uroczyste zebranie członków Koła i gości, połączone z odsłonięciem portretu Kopernika (pędzla art. mal. E. Halbanowej) zakupionego z funduszu, jaki na ten cel złożyli członkowie PTMA. Po zagajeniu Macieja Mazura, w którym objaśniono znajdujące się na sali instrumentarium Kopernika (rekonstrukcja), Józef Fabrowski (z Koła Gliwickiego) wygłosił obszerny odczyt pt. "Mikołaj Kopernik". Na zakończenie wyświetlone zostały filmy "Kopernik" i "Wszechświat". W zebraniu wzięło udział ponad 100 osób.
W Nowym Sączu akademia kopernikańska odbyła się w sobotę dnia 21 lutego w auli Liccum Pedagogtcznego. Na program złożyły się : prelekcja Rudolfa Burdy, bogata część artystyczna (chór, cytra, recytacje) i film "Kopernik". W auli uruchomiono szereg eksponatów wykonanych przez członków Koła (modele wielkich teleskopów, mapy, wykresy itp.), umożliwiając ponad 200-tu uczestnikom akademii zapoznanie się z dorobkiem pracy Koła.
W Poznaniu uroczysta akademia odbyła się w Muzeum Narodowym i połączona była z otwarciem wystawy "Dzieje Zegara". Odczyt pt. "Stanowisko Mikołaja Kopernika w kulturze polskiej" wygłosił prof. dr Michał Sczaniecki. Chór Chłopięcy i Męski Państwowej Filharmonii w Poznaniu wykonał pod dyr. Stefana Stuligrosza szereg utworów związanych z epoką Mikołaja Kopernika. Wystawę "Dzieje zegara" zorganizowało Muzeum Narodowe z Poznańskim Tow. Przyjaciół Nauk
i Kołem Poznańskim PTMA. Z okazji wystawy wydano pięknie ilustrowaną pracę zbiorową pt. "Dzieje Zegara". W akademii wzięło udział około 420 osób.
W Toruniu w dniu 16 lutego odbyły się w sali Zakładu Fizyki dwa odczyty pt. "Mikołaj Kopernik - życie i dzieło", które wygłosili prof. dr Karol Górski i dr Tadeusz Przypkowski.
W Warszawie w sali Kopernika Obs. Astr. U. W. wygłosił odczyt dr Jan Gadomski pt. "Kopernik jako obserwator i teoretyk". Odczyt ilustrowano przeźroczami. Na zakończenie wieczoru, w którym wzięło udział ponad 150 osób, wyświetlono film "Kopernik".
W Kole PTMA w Nowym Sączu odbyło się dnia 14 lutego br. zakończenie kursu astronomii elementarnej. Kurs składał się z 17 dwugodzinnych "lekcji", które odbywały się każdej soboty w godzinach wieczornych w sali fizycznej Liceum Ogólnokształcącego. Materiał wykładów został ujęty w wydanych przez Koło skryptach, z których korzystali w czasie nauki uczestnicy kursu w liczbie 20 osób. Uczestnikom kursu wydano zaświadczenia o jego ukończeniu. Kierownikiem kursu był prof. Feliks Rapf.
W Kole Krakowskim PTMA powstała sekcja szlifierska, grupująca w tej chwili (marzec 1953) 6-ciu członków Koła. Pracownia sekcji mieści się w lokalu PTMA. Jeden z członków sekcji. ob. F. Wojtak, wyszlifował już zwierciadło o średnicy 15 cm, dające obrazy b. dobre. Pozostali szlifierze pracują obecnie nad zwierciadłami o średnicach także 15-centymetrowych.
Ważne daty w roku 1953
15 maj 1953 - Powstanie Oddziału w Krośnie (patrz niżej)
Powstanie Oddziału w Krośnie
Oddział krośnieński PTMA został założony 15 maja 1953 roku. Obszar działania obejmuje dawne województwa: krośnieńskie, rzeszowskie i przemyskie. Powstanie Oddziału PTMA w Krośnie jest ściśle związane z osobą prof. Jana Winiarskiego (1899-1991), człowieka szeroko znanego części mieszkańców Krosna, niestrudzonego popularyzatora astronomii na naszym terenie, wielkiego miłośnika ziemi krośnieńskiej, nauczyciela fizyki i matematyki. Z Jego to właśnie inicjatywy grupa entuzjastów założyła Oddział PTMA.
Inauguracyjne Zebranie Założycielskie odbyło się w gmachu Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika. W tamtym okresie działalność Oddziału koncentrowała się na publicznych pokazach nieba oraz prelekcjach i odczytach na terenie Krosna i okolicznych miejscowości. Poza tym prowadzono obserwacje komet, zakryć gwiazd przez Księżyc, obserwowano zaćmienia Słońca i Księżyca. Wyniki tych obserwacji były publikowane w miesięczniku "URANIA".
Bezcenny rękopis. Kopernik. Sesja PAN ku czci Kopernika
O filmie
Uroczysta sesja Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Wystawienie dzieła Kopernika "De revolutionibus" w Muzeum Narodowym.
Redakcja: Helena Lemańska
Komentarz: Jerzy Szelubski
Lektor: Andrzej Łapicki
Zdjęcia: Witold Jabłoński
Muzyka: Stefan Zawarski
Montaż: Wacław Kaźmierczak
Osoba: Włodzimierz Sokorski (minister kultury i sztuki), Jan Dembowski (prezes PAN)
Zdarzenie: sesja PAN poświęcona M. Kopernikowi
Czas akcji: 1953
Miejsce akcji: Warszawa
Produkcja: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych (Warszawa)
Prawa: WFDiF
Format dźwięku: mono
Format klatki: 4:3
Opis sekwencji
00:00:01:18 - Czołówka: "POLSKA KRONIKA FILMOWA 41/53".
00:00:17:12 - Napis: "Bezcenny rękopis". W tle sesja Polskiej Akademii Nauk.
00:00:39:09 - Przemawia prof. Jan Dembowski.
00:00:42:08 - Minister Włodzimierz Sokorski przemawia w Muzeum Narodowym.
00:00:53:00 - Wystawienie dzieła Kopernika "De revolutionibus".
00:01:15:15 - Zgromadzeni goście oglądają dzieło Mikołaja Kopernika.
