Katowice

Otwarcie Oddziału

Katowicki Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii został założony w 1956 roku.
Historia Oddziału opiera się o działalność wieloletniego prezesa Oddziału Pana Cezarego Janiszewskiego, który prowadzi Oddział przez szereg lat. Początkowo spotkania Sekcji Instrumentalnej w każdą pierwszą sobotę miesiąca w czytelni Planetarium Śląskiego i trwały od około listopada 1956 do przynajmniej do lipca 1959 r.
Następnie siedziba została przeniesiona do prywatnego mieszkania Cezarego Janiszewskiego w centrum Katowic, przy ulicy Szopena 8/3.

Działalność w latach 1956-1976

Katowice, ul. Szopena 8. Budynek, w którym przez szereg lat w mieszkaniu prywatnym Cezarego Janiszewskiego, zarejestrowany było Oddział. Do dnia dzisiejszego (marzec 2018) w mieszkaniu nr 3. mieszka w nim rodzina założyciela.

Z niewiadomych przyczyn działalność Katowickiego Oddziały PTMA nie jest opisywana na łamach Uranii w latach działania. Ze skąpych informacji zachowanych w Uranii, dowiadujemy się, że w 1960 roku oddział posiadał 143 członków, w 1965 - 103 członków, w 1970 - 92 członków.
12 października 1967 r. obradowała w Krakowie doroczna, statutowa, konferencja prezesów Oddziałów PTMA z udziałem prezesa Zarządu Głównego dr Józefa Sałabuna, członków Zarządu Głównego, zaproszonych gości i pracowników biura wykonawczego ZG. Katowicki Oddział reprezentował ówczesny prezes Cezary Janiszewski (Urania 1/1968, str. 19).
W dniach 21 i 22 września 1968 roku odbył się w Kaliszu Zwyczajny Zjazd Delegatów PTMA. Cezary Janiszewski zostaje członkiem Zarządu Głównego w nowej kadencji. (Urania 11/1968, str. 329).
23 maja 1970 r. w Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym w Chorzowie odbyła się doroczna konferencja prezesów Oddziałów PTMA, z udziałem 35 osób. W obradach uczestniczyli również członkowie Nie delegował swojego przedstawiciela Zarządu Oddziału - Katowice. (Urania 12/1970, str. 362-363).
Jubileuszowy, Walny Zjazd Delegatów Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii obradował w auli Polskiej Akademii Nauk w Krakowie w 27 i 28 listopada 1971 r. Srebrnymi odznakami został odznaczony Cezary Janiszewski. (Urania 3/1972, str. 80).
W dniach 20 i 21 października 1973 r. w Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym im. M. Kopernika w Chorzowie obradował zwyczajny krajowy Walny Zjazd Delegatów Towarzystwa. Do Głównej Komisji Rewizyjnej PTMA został wybrany Cezary Janiszewski. (Urania 1/1974, str. 20).
3 lutego 1974 r. odbyło się w Krakowie pierwsze plenarne Zebranie Zarządu Głównego PTMA w nowej kadencji z udziałem prezesa ZG Macieja Mazura oraz Honorowego Prezesa PTMA prof, dr Eugeniusza Rybki. W tym samym dniu odbyło się także zebranie konstytuujące Głównej Komisji Rewizyjnej PTMA. Na zakończenie plenarnego Zebrania, mgr inż. Leszek Marszałek przedstawił jej skład osobowy w której składzie znalazł się Cezary Janiszewski. (Urania 9/1974, str. 277).
W sobotę 26 października 1974 roku, z udziałem przeszło 100 osób, w nowym gmachu Państwowego Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie odbyła się sesja naukowa PTMA poświęcona problemowi czasu. Na wniosek Zarządu Głównego PTMA Medalem Kopernikowskim nadanym przez Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu wśród oznaczonych został Cezary Janiszewski. (Urania 2/1975, str. 56).
Na skutek zmian w podziale administracyjnym kraju w 1976 roku został zlikwidowany Katowicki Zarówno prezes Oddziału Katowickiego, jak i członkowie zaproponowali wtedy przejście do Chorzowskiego Oddziału. Wszyscy członkowie rozwiązanego Oddziału Katowickiego zostali więc wpisani na listę członków Oddziału w Chorzowie.

W Uranii 9/1977 w stanie na dzień 1 września 1977 czytamy już o Oddziale Katowicko-Chorzowskim i w takiej formie działa do minimum 1 lipca 1979.
5 kwietnia 1978 roku w programie finału XXI Olimpiady Astronomicznej w Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym w Chorzowie odbyło się zebranie aktywistów — członków Oddziału PTMA. W imprezie uczestniczyli: Honorowy prezes ZG PTMA prof, dr Eugeniusz Rybka, prezes ZG PTMA Maciej Mazur, Kurator OS w Katowicach i Dyrektor Planetarium a zarazem prezes Oddziału PTMA dr Henryk Chrupała. W czasie uroczystości wręczone zostały odznaczenia i wyróżnienia zasłużonym, długoletnim działaczom społecznym Towarzystwa w Chorzowie-Katowicach. Złote Honorowe Odznaki PTMA otrzymał Cezary Janiszewski. To jest ostatnia wzmianka o założycielu Oddziału. (Urania 8/1978, str. 248).

Działalność bieżąca od 2012 roku

W trakcie spotkania założycielskiego w dniu 16 marca 2012 roku., foto: Marek Substyk

W 2012 roku przy współudziale wieloletniego członka Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii - Janusza Wilanda, Oddział w Katowicach wznawia swoje prace, skupiając zainteresowanych astronomią amatorską miłośników astronomii.
Dokładnie 16 marca 2012 roku na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Śląskiego im. Augusta Chełkowskiego został założony nowy (reaktywowany) terenowy Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii w Katowicach z siedzibą w Chorzowie, ul. Karola Miarki. W pierwszych wyborach, w których głosowały 24 osoby, na prezesa został wybrany pomysłodawca Marek Substyk. Wyłoniono pierwszy zarząd i komisję rewizyjną.

Skład Zarządu Oddziału z dnia 16 marca 2012 roku
Marek Substyk - prezes, Adam Skrzypek - wiceprezes, Aleksander Knapik - skarbik, Anna Bohn - sekretarz, Grzegorz Czernecki - członek zarządu, Adam Krawczyk - członek zarządu, Jerzy Łągiewka - członek zarządu, Marcin Fila - komisja rewizyjna, Piotr Rączka - komisja rewizyjna, Marcin Jaromin - komisja rewizyjna.

PTMA ma nowy Oddział
W połowie marca powstał nowy Katowicki Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Celem jego powstania było zrzeszenie miłośników astronomii, którzy w praktyczny sposób chcą realizować swoje hobby w większym gronie.
Zdecydowaną większość członków stanowią użytkownicy forum AstroCD – http://www.forum.astrocd.pl, które jako lokalne śląskie forum już od lat stara się stworzyć zwartą grupę czynnych obserwatorów nieba. To dla nich są organizowane kilka razy w roku kilkudniowe wyjazdy obserwacyjne w Beskidy czy Sudety oraz, co już chyba stało się regułą, coroczne AstroWczasy w przepięknym rejonie Bieszczad. Wyjazdy te cieszą się ciągle dużym powodzeniem i z każdym kolejnym coraz trudniej o wolne miejsca. Wszystkich nas łączy wspólna pasja i chęć do poszerzania swojej wiedzy.
Ponieważ skupiamy się głównie na praktyce, głównymi miejscami naszych spotkań są zloty i wyjazdy obserwacyjne.
W wolnym od zlotów czasie spotykamy się okazjonalnie na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
W ciągu zaledwie 5 miesięcy działania w szeregi Oddziału Towarzystwa wstąpiło blisko 70 osób. Są to zarówno osoby młode, w których widzimy naszą przyszłość, jak również osoby znane już dla wielu w środowisku astronomicznym. Cieszymy się, że mimo istnienia w pobliżu zarówno Śląskiego, jak i Gliwickiego Oddziału udało się nam skupić tak wielu nowych i aktywnych członków.
Na 3-letnią kadencję zgodnie ze Statutem PTMA, oprócz niżej podpisanego (prezes) w Zarządzie zasiedli: Adam Skrzypek, Aleksander Knapik, Anna Bohn, Grzegorz Czernecki, Jerzy Łągiewka i Adam Krawczyk. Oficjalna strona Oddziału: http://www.ptma.astrocd.pl
Urania 5/2012, str. 276.

Działalność Oddziału od samego początku jest bardzo aktywna i zauważalna wśród miłośników astronomii, z powodu nieco innej formy prowadzenia Oddziału. Po raz pierwszy w historii skupiono się na bardzo aktywnym uczestniczeniu w organizowanych przez Oddział zlotach astronomicznych i Wyprawach zagranicznych. Od początku powstania co roku odbywają się minimum 3-4 zloty astronomiczne w regionie Beskidów, pierwsze wyprawy zagraniczne związane z obserwacjami zorzy polarnej czy obserwacji południowego nieba z miejsc dotąd dla nas niedostępnych. Co roku odbywają się również AstroWczasy, czyli połączenie astronomii z wypoczynkiem. Dodatkowo oddział aktywnie uczestniczy w imprezach prowadzonych przez inne Oddziały oraz utrzymuje z nimi bardzo aktywną współpracę.
Oczywiście nie Oddział nie odszedł od tradycyjnej formy działania w postaci organizowanych kilka razy w roku spotkań Oddziału na których prowadzone są prelekcje czy wykłady.

Katowicki Oddział PTMA na Walnym Zebraniu Oddziału wybrany w dniu 14 grudnia 2013 roku., foto: Marek Substyk

W dniu 14 grudnia 2013 roku na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Śląskiego im. Augusta Chełkowskiego przeprowadzono lokalne wybory Katowickiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii z siedzibą w Chorzowie, ul. Karola Miarki 15a/6, 41-500 Chorzów.
Wybór ilości osób w zarządzie został dokonany zgodnie z art. 23, § 2, Statutu Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
Na nową kadencję wybrano następujący skład zarządu, komisji rewizyjnej oraz sądu koleżeńskiego.

Skład Zarządu Oddziału z dnia 14 grudnia 2013 roku
Marek Substyk - prezes, Adam Skrzypek - wiceprezes, Aleksander Knapik - wiceprezes, Jerzy Łągiewka - skarbnik, Adam Krawczyk - sekretarz, Rafał Malczyk - członek zarządu, Radosław Zientarski - członek zarządu, Dariusz Raczyński - członek zarządu, Grzegorz Czernecki - komisja rewizyjna, Zbigniew Siedlecki - komisja rewizyjna, Piotr Rączka - komisja rewizyjna, Amadeusz Jędrzejczyk - sąd koleżeński, Marcin Fila - sąd koleżeński, Aleksander Halor.

Praca popularyzatorska zostaje zauważona przez Zarząd Główny i Oddziały PTMA, który 17 maja 2014 roku na XLI Walnym Zjeździe Delegatów wybrał na kolejną kadencję prezesa Katowickiego Oddziału na wiceprezesa Zarządu Głównego PTMA.

Skład Zarządu Katowickiego Oddziału PTMA wybrany w dniu 23 lutego 2018 roku. Od lewej: Bartosz Wojczyński, Tomasz Bobrek, Amadeusz Miszuda, Aleksander Knapik, Marek Substyk, Tomasz Rać i Jakub Kowarczyk, foto: Wojciech Dyduch

W dniu 23 lutego 2018 roku na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Śląskiego im. Augusta Chełkowskiego przeprowadzono lokalne wybory Katowickiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
Na nową kadencję wybrano następujący skład zarządu, komisji rewizyjnej oraz sądu koleżeńskiego.

Skład Zarządu Oddziału z dnia 23 lutego 2018 roku
Marek Substyk - prezes, Amadeusz Miszuda - wiceprezes, Aleksander Knapik - wiceprezes, Piotr Chabior - sekretarz, Tomasz Bobrek - skarbnik, Bartosz Wojczyński - przewodniczący Komisji Rewizyjnej, Jakub Kowarczyk - komisja rewizyjna, Tomasz Rać - komisja rewizyjna, Jerzy Krug - sąd koleżeński, Grzegorz Czernecki - sąd koleżeński, Grzegorz Knap - sąd koleżeński.

Organizowane zloty, wycieczki i wyprawy zagraniczne

Organizowane zloty astronomiczne
1.	14-16 sierpnia 2009	Jodłów	[1]	3 dni	zlot organizowany poza strukturami PTMA
2.	17-20 września 2009	Muczne	[2]	4 dni	zlot organizowany poza strukturami PTMA
3.	15-18 kwietnia 2010	Kudłacze	[3]	4 dni	zlot organizowany poza strukturami PTMA
4.	13-16 maja 2010	Roztoki Górne	[4]	4 dni	zlot organizowany poza strukturami PTMA
5.	5-8 sierpnia 2010	Jodłów	[5]	4 dni	zlot organizowany poza strukturami PTMA
6.	9-12 września 2010	Stężnica	[6]	4 dni	zlot organizowany poza strukturami PTMA
7.	29 kwietnia-3 maja 2011	Jodłów	[7]	5 dni	zlot organizowany poza strukturami PTMA
8.	25-28 sierpnia 2011	Kudłacze	[8]	4 dni	zlot organizowany poza strukturami PTMA
9.	19-22 kwietnia 2012	Kudłacze	[9]	4 dni
10.	17-20 maja 2012	Zwardoń	[10]	4 dni
11.	13-16 września 2012	Zwardoń	[11]	4 dni
12.	10-14 października 2012	Zwardoń	[12]	5 dni
13.	1-5 maja 2013	Zwardoń	[13]	5 dni
14.	13-16 czerwca 2013	Zwardoń	[14]	4 dni
15.	3-6 października 2013	Zwardoń	[15]	4 dni
16.	1-4 maja 2014	Zwardoń	[16]	4 dni
17.	5-8 czerwca 2014	Zwardoń	[17]	4 dni
18.	21-24 sierpnia 2014	Zwardoń	[18]	4 dni
19.	25-28 września 2014	Zwardoń	[19]	4 dni
20.	23-26 października 2014	Zwardoń	[20]	4 dni
21.	23-26 kwietnia 2015	Zwardoń	[21]	4 dni
22.	21-24 maja 2015	Zwardoń	[22]	4 dni
23.	23-26 lipca 2015	Zwardoń	[23]	4 dni
24.	10-13 września 2015	Zwardoń	[24]	4 dni
25.	8-11 października 2015	Zwardoń	[25]	4 dni
26.	12-15 maja 2016	Zwardoń	[26]	4 dni
27.	9-12 czerwca 2016	Zwardoń	[27]	4 dni
28.	1-4 września 2016	Zwardoń	[28]	4 dni
29.	29 września-2 października 2016	Zwardoń	[29]	4 dni
30.	29 kwietnia-3 maja 2017	Zwardoń	[30]	5 dni
31.	25-28 maja 2017	Zwardoń	[31]	4 dni
32.	21-24 września 2017	Zwardoń	[32]	4 dni
33.	19-22 października 2017	Zwardoń	[33]	4 dni
34.	19-22 kwietnia 2018	Zwardoń	[34]	4 dni
35.	7-10 czerwca 2018	Zwardoń	[35]	4 dni
36.	13-16 września 2018	Zwardoń	[36]	4 dni
37.	1-5 maja 2019	Zwardoń	[37]	5 dni
38.	1-4 sierpnia 2019	Zwardoń	[38]	4 dni
39.	23-27 października 2019	Rabe	[39]	4 dni
40.	21-24 maja 2020	Zwardoń	[40]	4 dni
41.	19-23 sierpnia 2020	Zwardoń	[41]	4 dni

Organizowane letnie AstroWczasy
1.	23 lipca-6 sierpnia 2011	Stężnica k/Baligrodu	[42]	14 dni	AstroWczasy organizowane poza strukturami PTMA
2.	11-18 sierpnia 2012	Stężnica k/Baligrodu	[43]	7 dni
3.	27 lipca-10 sierpnia 2013	Stężnica k/Baligrodu	[44]	14 dni
4.	19 lipca-2 sierpnia 2014	Stężnica k/Baligrodu	[45]	14 dni
5.	8-22 sierpnia 2015	Stężnica k/Baligrodu	[46]	14 dni
6.	30 lipca-13 sierpnia 2016	Stężnica k/Baligrodu	[47]	14 dni
7.	4-11 sierpnia 2018	Zwardoń	[48]	8 dni
8.	24 sierpnia-1 września 2019	Rabe	[49]	8 dni
9.	18-26 lipca 2020	Rabe	[50]	8 dni

Organizowane wyprawy zagraniczne
1.	17-21 stycznia 2013	Tromsø (Norwegia) - "Polowanie na zorzę polarną"	[51]	5 dni
2.	24 marca-1 kwietnia 2014	Islandia - "Polowanie na zorzę polarną"	[52]	9 dni
3.	9-18 marca 2015	Teneryfa (Hiszpania) - "W cieniu wulkanu Teide"	[53]	10 dni
4.	5-13 kwietnia 2016	Islandia - "Polowanie na zorzę polarną"	[54]	9 dni
5.	25 marca-2 kwietnia 2017	Islandia - "Polowanie na zorzę polarną"	[55]	9 dni
6.	15 sierpnia-3 września 2017	Stany Zjednoczone - "Całkowite zaćmienie Słońca - 21 sierpnia 2017"	[56]	20 dni
7.	11-21 maja 2018	Teneryfa (Hiszpania) "Observatorio del Teide"	[57]	11 dni
8.	5-15 października 2018	Islandia - "Polowanie na zorzę polarną"	[58]	11 dni
9.	29 maja-5 czerwca 2019	Teneryfa (Hiszpania) "Observatorio del Teide"	[59]	8 dni
10.	21-28 września 2019	Islandia - "Polowanie na zorzę polarną"	[60]	8 dni
11.	11-18 września 2020	Islandia - "Polowanie na zorzę polarną"	[61]	7 dni

Organizowane wycieczki turystyczno-astronomiczne i inne imprezy
1.	13-14 września 2014	Toruń - "Śladami Mikołaja Kopernika cz.1"	[62]	2 dni
2.	4-7 sierpnia 2015	Frombork - "Śladami Mikołaja Kopernika cz.2"	[63]	4 dni
3.	29 grudnia 2018-2 stycznia 2019	Zwardoń - "AstroSylwester 2018/2019"	[64]	5 dni