1925

Urania 7-8/1925, str. 25-26, Kronika T.M.A.

Zebranie Walne T-wa odbyło się w dniu 7 lutego r. b. w gmachu Instytutu Botanicznego (Jniw. Warsz. Sprawozdanie z zebrania podajemy poniżej.
Posiedzenia dyskusyjne. W dniu 28 marca odbyło się zebranie dyskusyjne T-wa z dwoma referatami. Pierwszy odczyt wygłosiła p. S. Nowińska „Z dziedziny astronomji światów niewidzialnych” (gwiazdy podwójne).
Prelegentka w swym ciekawym odczycie podała zdobycze nauki na drodze poznania tajemniczych i mało jeszcze zbadanych gwiazd zmiennych zaćmieniowych.
Następnie odbył się referat p. E. Stenza p. t. "Kilka obserwacyj astronomicznych w Karpatach Wschodnich". W referacie, ilustrowanym przezroczami, przedstawiającemi poszczególne momenty z prac wyprawy pyrheliometrycznej Instytutu Geofizyki w Karpaty Wsch., prelegent przedstawił wyniki spostrzeżeń, dokonanych nad promieniowaniem słonecznem, a następnie nad rzadkiem i wyjątkowo pięknem zjawiskiem zorzy promienistej oraz zaćmieniem księżyca w d. 14. VIII. 1924.
Na zebraniu było obecnych 40 osób.
Wvdawnictwo „Uranji” wznowione w r. b. po półtorarocznej przerwie, zostało ujęte w formę kwartalnika: ukazywać się będzie w styczniu, kwietniu, lipcu i październiku Dzięki subwencji, jakiej udzielił T-wu Wydzał Mauki Minist W R i O. P, mogła „Uranja" zwiększyć objętość zeszytu do dwóch arkuszy druku.

Urania 7-8/1925, str. 25-26, Sprawozdanie Dorocznego Walnego Zebrania Towarzystwa Miłośników Astronomji

Sprawozdanie Dorocznego Walnego Zebrania Towarzystwa Miłośników Astronomji które odbyło się dn. 7. II 1925 r. w gmachu Uniwersytetu Warszawskiego.
Przewodniczący zebrania: prof. S. Dickstein; asesorzy; prof. M. Kamieński i inż. P. Strzeszewski: sekretarz: p. M. Białęcki.
Po odczytaniu i przyjęciu protokułu z poprzedniego walnego zebrania p. Rybka przedstawił sprawozdanie z działalności T-wa w roku ub. (patrz niżej) Następnie p ref. P Dębczyński przedstawił protokuł Komisji Rewizyjnej.
Po przyjęciu powyższych sprawozdań Zebranie wybrało Zarząd na rok 1925 w składzie następującym:
Prezes: prof. M. Kamieński; członkowie Zarządu: p. p. M. Białęcki, dr. L. Hufnagel, dr. Felicjan Kępiński (p. dr. F. Kęptoski zrzekł się następnie mandatu.), M. Łobanow, S. Nowińska, P. Orłowski, E. Rybka, E Stenz, inż. P. Strzeszewski: Członkowie Komisji Rewizyjnej: p. p. dr. L. Brennejsen, mec. J. Niewodniczański i ref. P Dębczyński.
Uchwalono na 1925 r. następujące wysokości składek:
członek rzeczywisty: 10 zł.
członek Koła Młodzieży: 5 zł.
członek popierający: 40 zł.
członek dożywotni: 200 zł.
członek założyciel: 250 zł.
wpisowe: 2 zł.
Zapowiedziany odczyt prof. M. Kamieńskiego p. t „Historja powstania i krótki rys dziejów Obserwatorjum Warszawskiego" odczytał z powodu niedyspozycji autora p. E. Rybka.
W nader ciekawym artykule prof. M. Kamieński skreślił zebranym dzieje Obserwatorjum Warsz., począwszy od jego założenia przez Armińskiego aż do czasów obecnych. W tym roku przypada stulecie działalności Obserwatorjum, które powstało w okresie upadku Polski, w warunkach nieprzyjaznych dla nauki i mimo przeszkód, stawianych przez zaborcę, miało ludzi tej miary co: Armiński, Baranowski i Kowalczyk, którzy nie bacząc na ogólną depresję duchową, umieli podtrzymać w sobie zapał do nauki. Z niemniejszą też wiarą w swe siły przystąpili do pracy w Polsce wskrzeszonej obecni pracownicy Obserwatorjum, niekrępowani obcą przemocą i ufni, że Polska wkrótce mieć będzie swój Instytut Astronomiczny.

Urania 7-8/1925, str. 27-28, Sprawozdanie z działalności T-wa Miłośników Astronomji

Sprawozdanie z działalności T-wa Miłośników Astronomji za okres od 1 maja 1921 r. do 5 lutego 1925 r
Zamykając III okres sprawozdawczy, Zarząd T. M. fl. ma zaszczyt prosić Walne Zebranie o przyjęciu następującego sprawozdania:
1. Ustępujący zarząd T. M. A., wybrany na Walnem Zebraniu d. 30 IV 1921 r, ukonstytuował się jak następuje:
Prezes — prot. M. Kamieński: vice-prezes — inż. P. Strzeszewski; sekretarz — p. E Rybka: skarbnik — p. M. Łobanow; redaktor „Uranji” E. Stenz; kierownik Dostrzegalni — p. M. Białecki; bibijotekarz — dr, L. Hufnegel;
Do Komisji Rewizyjnej wybrano pp: prof. S. Michalskiego, mec. J. Niewodniczańskiego, p. ref fl. Dębczyńskiego.
2. Działalność zarządu T. M fl. była zwrócona w 3 kierunkach:
a) wydawniczym,
b) urządzania zebrań dyskusyjnych
c) urządzania pokazów nieba
Działalność Wydawnicza Rozumiejąc, że podstawą rozwoju Towarzystwa jest czasopismo „Uranja”, Zarząd usilnie się starał, by wydawnictwo tego pisma zostało wznowione, co mu się udało dopiero w grudniu r. ub. Główną przeszkodą w wydawaniu „Uranji” był zupełny brak funduszów, spowodowany przez niewpłacenie przez znaczną większość członków składek członkowskich. Zarząd jednak żywi nadzieję, że wznowione wydawnictwo nie ulegnie już tak znacznej przerwie i stopniowo będzie stawało na wyższym poziomie, Zarząd uważa, iż koniecznym warunkiem ukazywania się „Uranji" bez przerwy jest regularne wpłacanie składek członkowskich i jednanie nowych członków — Znaczna część członków nie wpłaciła jeszcze składki za rok 1924, ci członkowie, którzy jej nie prześlą do 1. IV. 1925 r. zostaną w myśl Statutu wykreśleni z Towarzystwa.
Zebrania dyskusyjne
W okresie sprawozdawczym odbyły się 2 zebranie dyskusyjne. 12 listopada r. u. p, E Rybka wygłosił odczyt p. t, „Mars w świetle nauki współczesnej”. Odczyt ten, ilustrowany licznemi przezroczami, wywołał duże zainteresowanie: ponieważ nie wszyscy przybyli mogli się w sali odczytowej pomieścić, więc został on powtórzony 39 listopada wraz z koreferatem p. E. Stenza p. t. „Atmosfera Marsa”.
Pokazy nieba
Dostrzegalnia T. M. fl. pod kierownictwem p. M. Bialęckiego była czynna 3 dni w tygodniu, w poniedziałki, środy i piątki. Frekwencja osób zwiedzających w r. 1924 wyniosła 830 osób, w tem 605 młodzieży szkolnej.
Pozatem od jesieni 1924 urządzane bywają dla członków T. M. fl. 2 razy w miesiącu pokazy nieba w Obserwatorjum Astronomicznem Uniwersytetu — Zarząd wprowadził te pokazy w nadziei, że przyczynią się one do zwiększenia zainteresowania się astronomją. Niestety długotrwała niepogoda nie pozwoliła wyzyskać w pełni tych pokazów.
Zarząd kontynuował ogłaszanie co miesiąc w gazetach kalendarzyka astronomicznego z wiadomościami o ciekawszych zjawiskach na niebie. Kalendarzyk ten od października r. u. jest podawany przez Sekretarjat
d) Towarzystwo obecnie liczy 4 członków założycieli, 195 członków rzeczywistych, 8 popierających, z dożywotnich, i 30 uczestników Koła Młodzieży.
W okresie sprawozdawczym przybyło; 40 członków rzeczywistych, I popierający i 1 uczestnik Kola Młodzieży.
Zarząd w okresie sprawozdawczym'odbył 6 posiedzeń.
Sprawozdanie kasowe za okres od 1. V. 1924 do 5. II. 1925 złożył skarbnik T-wa, p. M. Łobanow. Dochód w tym okresie wynosił 786 zł. 14 gr, rozchód 773 zł. 18 gr., saldo na 6. II. 1925 wynosi 12 zł 96 gr. Z większych sum w dochodach należy wymienić: składki członkowskie 382,00 i dochody z dostrzegalni 304,60; w wydatkach największą pozycję stanowią koszta wydawnictwa „Uranji” 403.95 oraz wydatki na dostrzegalnię 248.47 (instalacja elektryczna) Sprawozdanie kasowe zostało przez Zebranie zatwierdzone i przyjęte.

Urania 7-8/1925, str. 28, Lista członków T. M. A. przyjętych w okresie styczeń-kwiecień 1925 r.

Lista członków T. M. A. przyjętych w okresie styczeń-kwiecień 1925 r.
Członkowie popierający: p. Chromiński Antoni st. asystent Politechniki Warszawskiej
Członkowie rzeczywiści
Bartnicki Leonard, dr. asyst. Państ. inst. Meteor.
Blikle Stanisław, lek.-dentysta
Bonder Juljan, asyst. Pol .War.
Buczkowska Marja, stud. W W.
Burkacka Katarz., stud.-naucz.
Dederko Bohdan, urz. M.R. i D. P.
Domańska Stefanja, stud. U. W.
Drouet Józef, refer. Min. Sk.
Goiissówna Helena, urz. M.S. Wew.
Gruszczyński Al., dr. medycyny
Grygiewiczówna Z., stud. U. W.
Hejmowski Konst., adwokat
Hillebrandowa Z., stud. U. W.
Jagielski Jan, nacz. wydz. Min. Skarbu
Jasieiewicz Kazim., dr. medycyny
Karasiński Piotr, inżynier
Karpowicz Tryton, stud. U. W.
Leszczyńska Marja, nauczycielka
Mańkowski Zygm., inżynier
Mańkowski Roman, stud. U. W
Misiągiewiczówna M., stud. U. W.
Mokrzycki Antoni, dentysta
Pojawska Zofja, stud. U. W.
Pojawski Mieczysł, inżynier
Przeciecliowska A., stud. U. W.
Składankówna Ap., stud. U. W.
Stawiska Marja, stud. U. W.
Wacławkówna Reg., stud. U. W.
Zegartowa Jadwiga, urz. M.S. Wew.
Zych Stanisław, asyst. Inst. G. Uniw. J. K., Lwów.
Żabicka Stanisława, stud. U. W.

Urania 9/1925, str. 59-60, Kronika T. M. A.

Szkoły — członkami T-wa. Zarząd T-wa na posiedzeniu swem w d. 4 czerwca rozważał sprawę przyjmowania szkól i innych instytucyj kulturalnych i oświatowych na członków T-wa Na podstawie referatu członka Zarządu, E. Stenza, zostały przyjęte zmiany odpowiednich paragrafów statutu T-wa, według których do T-wa mogą być przyjmowane osoby prawne na członków popierających, dożywotnich i założycieli. Wspomniana zmiana statuta jest wykonaniem uchwały Walnego Zebrania, zapadłej w dn. 5 II r. b. Obecnie są wszczęte starania w Ministerstwie S. Wew. celem zalegalizowania tej zmiany.
Należy mieć nadzieję, że uchwała ta przyczyni się do ożywienia zainteresowania się nauką o niebie gwiaździstem wśród młodzieży szkolnej, zwłaszcza, że uchwała Zarządu T-wa przewiduje również pewne ułatwienia w korzystaniu z pokazów nieba dla szkół, które będą członkami
T-wa. Nadto szkoły mają otrzymywać dwa egzemplarze Uraniji. Wobec zaniedbania nauki kosmografji w szkołach średnich — taki bezpośredni kontakt młodzieży z niebem gwiaździstem jest szczególnie pożądany.
Posiedzenie dyskusyjne. W dniu 3 VI odbyfo się w Uniwersytecie miesięczne posiedzenie T. M. A., na którem członek T-wa. dr. L. Hufngel, wygłosił odczyt „O hypotezach kosmogonicznych”. Temat ten, zawsze interesujący i aktualny, pociąga umysły nietylko fachowców, ale nawet ludzi, zdala stojących od astronomji. Powstanie świata zawsze było i jest zagadką. Badając budowę Wszechświata i jego ciał niebieskich, oraz obserwując zjawiska, w nim zachodzące, można wypowiedzieć pewne poglądy co do sposobu, w jaki powstają światy.
Prelegent przytoczył w przemówieniu swem koncepcje kosmogo-niczne astronomów starożytnych i średniowiecznych, oraz Kanta. Laplace’a, a wreszcie współczesnego astronoma amerykańskiego See oraz astronoma angielskiego Jeans’a, operującego kształtami mgławic spiralnych i kulistych oraz ich światłem.
Po interesującym odczycie wywiązała się dyskusja, w której zabierali głos pp.: prof. Kamieński, Mergentaler, Stenz oraz prelegent.
Dostrzegalnia T-wa przez ul. Chmielnej 88 jest obecnie przebudowywana. Dostrzegalnia uzyska taras oraz pawilon, co pozwoli na rozwinięcie działalności obserwacyjnej T-wa, upośledzonej dotychczas brakiem odpowiedniego pomieszczenia. Pokazy nieba, przerwane na czas przebudowy, będą wznowione prawdopodobnie w początkach sierpnia, o czem będzie podane do wiadomości zapomocą dzienników.

Urania 9/1925, str. 60, Lista członków T. M. A. przyjętych w okresie maj-czerwiec 1925 roku.

Lista przyjętych w okresie maj-czerwiec 1925 roku.
Członkowie popierający: Majeran Józef, handlowiec
Członkowie rzeczywiści:
Dubois Mieczysław, notarjusz
Gawroński Wiktor, generał dywizji emer.
Gondzik Jan, nauczyciel
Jędrzejowska Aniela, magist. chemji
Jędrzejowski Zygmunt, handlowiec
Jermotajew Mikołaj, stud. Politechn. W.
Kaczorowski Kazimierz, prokurent Z. Prz. "Etyl"”
Mikołajew Wszewład, inżynier
Otocki Sobiesław, stud. P. Szk. Budowl.
Pagaczewski Janusz, stud. U. J. w Krakowie
Piątkiewicz Bronisław, prof. Szkoły Przemysł.
Plisowski Tadeusz, inżynier
Podleska Bronisława, żona przemysłowca
Raab Anna, buchalterka
Świderska Marja, magist. chemji
Sznuk Tadeusz, radca ministerialny
Wilewski Stefan, urzędnik państw.
Witkowska Eugenja, urzędniczka państw.
Wyczyńska Marja, koresp. angielskiego

Urania 10/1925, str. 95-96, Kronika T. M. A.

Obowiązki sekretarza T. M. A. w zastępstwie p. E. Rybki pełni obecnie p. M Białęcki. Sekretarjat czynny w poniedziałki wieczorem od 18-ej godziny do 20-ej w kancelarji Obserwatorjum Astronomicznego (Al. Ujazdowska 6/8).
Dostrzegalnia T. M. A. przy ul Chmielnej z powodu przebudowy całego gmachu pozostanie nieczynna jeszcze w ciągu kilku miesięcy. Nowa Dostrzegalnia zostanie wybudowana w tym samym gmachu, lecz o piętro wyżej. Dzięki łaskawemu poparciu ze strony Dyrektora Szkoły Kolejowej, p. Gniazdowskiego oraz p. inż. Gaja Dostrzegalnia mieć będzie stożkową kopułę, obracającą się na szynie za pomocą kulek. Luneta Bardou o średnicy objektywu 108 mm. zostanie umocowana w obsadzie równikowej i ustawiona na podstawie izolowanej od podłogi, co ułatwi znacznie obserwacje. Dwa dosyć duże tarasy pozwolą na zaznajamianie się z gwiaździstem niebem bez lunety.
Subsydjum z Magistratu m. stoi. Warszawy. T. M. A. otrzymało w sierpniu r. b, z Wydziału Oświaty i Kultury Magistratu m. stoł. Warszawy subsydjum w wysokości 1600 zł. na zwiększenie działalności popularyzacyjnej wydawniczej. Z przyjemnością konstatujemy, że dążenia nasze, zmierzające do wzbudzenia zainteresowania się astronomją w społeczeństwie polskiem, zostały przychylnie poparte przez Magistrat Stolicy, za co wyrażamy podziękowanie.
Artykułu z cyklu „Tajemnice Wszechświata“ z przyczyn niezależnych od redakcji w numerze bieżącym nie umieszczono.

Urania 10/1925, str. 96, Lista członków T. M. A. przyjętych w okresie lipiec-wrzesień 1925 roku.

Członkowie popierający:
Bar Roman, rejent
Ostoja-Kaczanowski Bolesław, buchalter
Członkowie rzeczywiści:
Botner Teodo, nauczyciel
Dembowski Kazimierz, nauczyciel gimn.
De Mezer Edmund, nauczyciel
Florkowski Jan, student uniw. Kraków.
Kordylewski Kazimierz, asystent Obserw. Kraków.
Krajewska Wanda, urzędniczka państw.
Mantinówna Helena, nauczycielka
Marków Dymitr, inżynier
Pożaryski Maurycy, lekarz dent. ppłk W P.
Rapt Feliks, prof. gimn. państw.
Sawiczewski Jerzy, student Uniw. Warsz.
Winnicki Stefan, buchalter