1969

Urania 2/1969, str. 54-55, Kronika PTMA - Drugie Seminarium Astronomiczne w Szczecinku

W dniu 12 maja 1968 r. staraniem miejscowego Oddziału PTMA w Powiatowym Domu Kultury w Szczecinku odbyło się Drugie Seminarium Astronomiczne dla uczniów szkół średnich. Zebranie zaszczycili obecnością przedstawiciele miejscowych Władz - przewodniczący MRN mgr Ryszard E ck er, kierownik Wydziału Kultury mgr Edward Kraft oraz przedstawiciel Oddziału PTMA w Toruniu mgr Jerzy Szwarc. Przewodniczył sekretarz Oddziału PTMA w Szczecinku p. Adam Giedrys. Zarząd Główny reprezentował niżej podpisany. W zebraniu wzięli udział również nauczyciele miejscowych szkół. Ogółem w seminarium wzięło udział powyżej 80 osób. Program przewidywał wygłoszenie 9 referatów przez uczniów starszych klas licealnych, wyświetlenie 4 filmów astronautycznych, omówienie referatów przez członków jury oraz wygłoszenie przez niżej podpisanego pogadanki pt. "Ziemia i jej miejsce we Wszechświecie".
Pragnąłbym przede wszystkim zwrócić uwagę na niezwykłość wydarzenia, jakim jest już drugie Seminarium Astronomiczne w Szczecinku. Właśnie w Szczecinku. Miasto trzecie co do liczby ludności (ok. 27 tys.) w województwie Koszalińskim, w województwie, na którego terenie jest zaledwie 19 szkół ogólnokształcących z ogólną liczbą uczni 6505 (najmniej ze wszystkich województw - patrz Mały Rocznik Statystyczny 1968), na którego terenie nie ma ani jednej szkoły wyższej. I właśnie w Szczecinku udało się zgromadzić aktywną grupę młodzieży, jakiej nie powstydziłyby się miasta uniwersyteckie - Kraków, Katowice, Poznań czy Warszawa. Jest to niewątpliwie zasługą miejscowego Oddziału PTMA, którego duszą jest p. Adam Giedrys. Tekst dziewięciu wygłoszonych na seminarium referatów obejmuje około stu stron maszynopisu. Pełny tekst referatów z poprzedniego seminarium został wydany w formie powielonej w postaci zeszytu formatu A4 liczącego 130 stron nakładem Oddziału PTMA w Szczecinku i rozesłany do bibliotek Oddziałów. Projektowano opublikowanie materiałów Drugiego Seminarium w postaci wkładki do "Uranii", co okazało się jednak połączone z dużymi trudnościami technicznymi i redakcyjnymi, w związku z czym ograniczamy się do podania jedynie notatek bibliograficznych wygłoszonych referatów. Zainteresowani pełnym tekstem mogą go uzyskać po porozumieniu się z Oddziałem PTMA w Szczecinku.
Poszczególne referaty stanowią wybrane działy astronomii na podstawie dostępnej literatury w języku polskim.

Urania 3/1969, str. 83-84, Kronika PTMA - Uchwała Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu o obchodach 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika

19 lutego 1973 roku minie 500 lat od urodzin genialnego polskiego astronoma Mikołaja Kopernika. W historii nauki polskiej i światowej postać Kopernika zajmuje szczególne miejsce. Wykształcony na Krakowskim Uniwersytecie, syn polskiego Torunia, stworzył nową epokę w rozwoju nauki, walczył z Krzyżakami, bronił przynależności Warmii i Mazur do Polski. Całym swym życiem i działaniem podkreślał swój patriotyzm.
Cześć i uznanie dla Kopernika oraz jego dzieła sięgają w Polsce wielu stuleci. Postać wielkiego astronoma odegrała ważną rolę w budzeniu dumy narodowej z własnej przeszłości i z tradycji polskiej nauki. Była ona czynnikiem jednoczącym nasze społeczeństwo w okresie zaborów, kiedy nacjonalistyczna nauka niemiecka nie ustawała w wysiłkach anektowania Kopernika i wbrew historycznym faktom szerzyła mit o kulturalno-cywilizacyjnej misji niemczyzny w Polsce.
Rada Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej podjęła uchwałę w sprawie obchodów 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika i ustaliła ich ramowy program. Waga i znaczenie zbliżającego się Jubileuszu uzasadniają objęcie przez Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu Patronatu nad przygotowaniami do przewidzianych uroczystości i ich realizacją.
Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu wyraża przekonanie, że wszystkie terenowe Komitety Frontu, a zwłaszcza Wojewódzki Komitet FJN w Bydgoszczy, Wojewódzki Komitet FJN w Olsztynie i Miejski Komitet FJN w Krakowie, włączą się w przygotowania do obchodów rocznicowych, będą współdziałać w realizacji uchwały Rady Ministrów rozwiną szeroką akcję czynów społecznych wokół inwestycji przewidzianych w najbliższych latach w Toruniu, Fromborku i innych miejscowościach, związanych z życiem i działalnością Kopernika.
Ważne zadania przypadają wszystkim komitetom FJN, organizacjom społecznym, towarzystwom naukowym i społeczno-kulturalnym w popularyzacji postaci, życia i dzieła tego wielkiego Polaka, jego patriotyzmu, przełomowego naukowego znaczenia jego teorii.
Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu wzywa polskich uczonych, artystów i twórców do wszechstronnego zaprezentowania światu i własnemu społeczeństwu osiągnięć i dzieła życia Mikołaja Kopernika, do przeciwstawienia się fałszowaniu historii przez reakcyjnych, nacjonalistycznych naukowców i rewizjonistów w Niemieckiej Republice Federalnej. OK FJN wyraża głębokie przekonanie, że obchody Międzynarodowego Roku Kopernikowskiego, koncentrując się w Polsce, ogarną również cały świat, przypomną wkład naszej Ojczyzny do ogólnoludzkiej skarbnicy nauki i kultury.
Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu powołuje Komitet honorowy i Komitet przygotowawczy obchodów 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.

Urania 3/1969, str. 86-87, Kronika PTMA - Dwugłos o "Operacji 1001 - Frombork" w 1968 r.

W czerwcu ub. r. informowałem czytelników "Uranii" o założeniach i planie "Operacji 1001 - Frombork" na rok 1968. Szybko przebiegły dwa miesiące akcji letniej. Okres IV Zjazdu ZHP był m. in. okazją do oceny i podsumowania akcji, tym istotniejszej, że niemałą rolę w jej programie odgrywały zagadnienia astronomiczne, a współpraca z Polskim Towarzystwem Miłośników Astronomii była gwarantem jego realizacji. Z oceny roku 1968 wypływają podstawowe przesłanki do pięcioletniego planu "Operacji 1001 - Frombork" na okres 1969-1973 a nadto rok 1968 dar pierwsze materialne, wymierne i dostrzegalne efekty pracy harcerek i harcerzy. Ogółem pracowało we Fromborku 3.920 harcerek, harcerzy i instruktorów, wykonując prace o globalnej wartości 1.814.889,- zł. Nadto oprócz prac produkcyjnych uczestnicy akcji wysłuchali 360 wykładów, prelekcji i pogadanek, uczestniczyli w 31 spotkaniach, 50 wycieczkach i imprezach centralnych. 75 uczestników wyjechało z Fromborka jako jego Honorowi Obywatele. W programie zajęć harcerskich, kulturalno-oświatowych, dużą popularnością cieszyły się zajęcia wchodzące w zakres Studium o Warmii i Mazurach ze szczególnym uwzględnieniem życia i działalności Mikołaja Kopernika na tych ziemiach, połączone ze zwiedzaniem zabytków Fromborka. Do najlepiej prowadzonych zajęć należy zaliczyć spotkania z astronomią, które prowadzili studenci - członkowie PTMA. Bardzo często planowane na 1,5 godz. spotkania z astronomią przeradzały się w cykl zajęć o tej tematyce. Wykłady uzupełniano pokazami nieba i obserwacjami gwiazd, planet i Słońca. Młodzież harcerska przejawiała bardzo duże zainteresowanie i aktywnie uczestniczyła w tych zajęciach o wysokich walorach poznawczych i światopoglądowych.
Sumując realizację programu zajęć harcerskich można uznać za udaną a godnym podkreślenia jest fakt dużej popularności zajęć astronomicznych - o trudnej czasem tematyce.
Z innych zajęć o tematyce kopernikańskiej realizowanych w ramach programu wymienić należy m. in. spotkania młodzieży harcerskiej z uczestnikami III Rajdu Szlakiem Mikołaja Kopernika oraz sesję naukową o Mikołaju Koperniku wraz z konkursem pt. "Kopernik jakiego znamy" zorganizowaną przez Harcerską Radę Rozwoju Fromborka. W 1968 roku akcję współorganizowało 11 resortów gospodarczych i 8 chorągwi ZHP. Sprawne jej przeprowadzenie jest w dużej mierze ich zasługą. Na efekty akcji wielki wpływ miała również pomoc jakiej udzieliły jej władze powiatu i województwa, a także szereg organizacji i stowarzyszeń społecznych. Miło wymienić mi w tym miejscu Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii.
Ireneusz Sekuła
Szef Sztabu ZHP - "Operacja 1001 - Frombork"

20 stycznia 1968 roku podpisano umowę o współpracy pomiędzy PTMA a ZHP, pełny jej tekst został opublikowany w "Uranii" nr 6/68. W wyniku tej umowy, dla zapewnienia prawidłowej obsługi akcji we Fromborku w miesiącach letnich ub. r., Zarząd Główny PTMA przy pomocy Oddziału Krakowskiego zorganizował kurs szkoleniowy dla prelegentów i demonstratorów nieba. Szkolenie prowadzono śródrocznie w okresie od 4 kwietnia do 30 czerwca 1968 r. włącznie. Prowadzone było metodą seminaryjną i obejmowało 13 spotkań, w tym 120 godzin zajęć praktycznych i teoretycznych według programu na Stacji Astronomicznej Oddz. Krakowskiego PTMA w Niepołomicach. Uczestnikami szkolenia byli nauczyciele oraz studenci astronomii i fizyki U.J. w liczbie 14 osób. Kierownikiem kursu był sekretarz Oddz. Krakowskiego PTMA p.Janusz Dziadosz, z którym w prowadzeniu zajęć współpracowali: inż. Marek Kibiński, p. Maciej Mazur, p. Andrzej Słowik i niżej podpisany. W lipcu 1968 r. wyjechała do Fromborka pierwsza grupa prelegentów i demonstratorów PTMA w składzie: Monika Olszewska- kierownik grupy, Jacek Kaperski, Marian Wójcik, Ryszard Sagan i Jerzy Niedzielin. Grupa prowadziła zajęcia we Fromborku w okresie od 2-25 lipca 1968 r. W sierpniu 1968 r. wyjechała druga grupa PTMA w składzie: Janusz Dziadosz - kierownik grupy, Grażyna Pilawska, Maria Rak, Zbigniew Gałęcki, Wojciech Batorowski, Aleksandra Zimna i Honorata Korpikiewicz. Zespoły prelegentów i demonstratorów PTMA dysponowały na miejscu następującym wyposażeniem instrumentalnym do pokazów nieba i prowadzenia obserwacji: teleskop Maksutowa, teleskop Cassegraina, dwie lunetki AT-l, refraktor Buscha. Zadania swoje na odcinku popularyzacji astronomii zespoły PTMA realizowały przy współpracy ze Sztabem ZHP "Operacji 1001 - Frombork" i miejscowym Oddziałem PTMA. W czasie akcji wygłoszono 67 odczytów i pogadanek, 18 pokazów nieba, w których uczestniczyło ok. 5.000 osób, rekrutujących się z harcerskich zgrupowań obozowych, turystów i mieszkańców Fromborka. Tematyka zajęć astronomicznych poszerzona była o prelekcje i pogadanki z życia i pracy Mikołaja Kopernika oraz dzieje Warmii i Mazur. Dla celów informacyjnych i propagandowych prelegenci i demonstratorzy rozkolportował nieodpłatnie 1300 okazowych egzemplarzy "Uranii". Ponadto Główna Kwatera ZHP Sztab "Operacji 1001 - Frombork" zakupiła dla celów akcji 1000 egz. "Uranii" nr 6/68. Punktem wyjściowym do oceny wkładu pracy PTMA na rzecz akcji harcerskiej we Fromborku jest opinia Szefa Sztabu ZHP hm. Ireneusza Sekuły, którą w jego wypowiedzi wyżej cytujemy.
Również w Biuletynie "Operacji 1001 - Frombork" nr 7 z października 1968 roku, w podsumowaniu akcji w 1968 r., opublikowano bardzo pozytywną ocenę udziału PTMA w akcji fromborskiej. Zdajemy sobie sprawę, że ten "pierwszy krok" na drodze współpracy pomiędzy PTMA a ZHP nie pozbawiony był również niedociągnięć i błędów, które w przyszłości należy wyeliminować. Zasadnicze postulaty sprowadzają się do:
- ekipy PTMA biorące udział w akcji muszą dysponować lepszym wyposażeniem instrumentalnym i w większej ilości oraz bogatszym materiałem informacyjno-propagandowym, poza "Uranią",
- należy uściślić formy i zasady współpracy pomiędzy kierownictwem ekip PTMA, Sztabem ZHP i miejscowym Oddziałem PTMA,
- w szkoleniu śródrocznym zapewnić większą liczbę kadry do akcji z różnych ośrodków, biorąc pod uwagę fakt, że wg planu od 1969 roku "Operacja 1001" obejmie swoim zasięgiem, poza Fromborkiem, również Kraków i Toruń,
- wykorzystując szansę wyjścia PTMA do całego społeczeństwa, m. in. poprzez wielotysięczną rzeszę młodzieży harcerskiej uczestniczącej w przygotowaniach do obchodów 500 rocznicy urodzin M. Kopernika, należy zaktywizować współpracę Oddziałów PTMA ze Związkiem Harcerstwa Polskiego i tą drogą zwiększyć nabór nowych członków PTMA, prenumeratorów "Uranii" i sympatyków miłośniczego ruchu astronomicznego w Polsce, stanowiącego niebagatelny element wychowania i kultury człowieka w erze podboju Kosmosu.
Tadeusz Grzesło
Dyrektor Biura Z.G. PTMA

Urania 3/1969, str. 88, Kronika PTMA - Projekt Ludowego Obserwatorium Astronomicznego w Ostrowcu

Miłośnicy astronomii zrzeszeni w Oddziale Ostrowieckim PTMA wysunęli myśl wybudowania ludowego obserwatorium astronomicznego. Sprawa ta początkowo wydawała się nierealną. Postanowiono zapoznać z tą myślą ogół społeczeństwa miasta. Pisano artykuły do gazety "Słowo Ludu", omawiając celowość inwestycji biorąc pod uwagę liczną młodzież szkolną w naszym mieście. Z czasem władze miasta zainteresowały się tym projektem. Przedstawiciele Zarządu Oddziału ob. ob. Jan Wójcik i Jerzy Ułanowicz w rozmowie z przewodniczącym PMRN ob. Zdzisławem Golcem uzyskali pełne poparcie w zamierzeniach budowy obserwatorium, łącznie z obietnicą przyznania na realizację założeń projektu kwoty 50 000 zł.
Na zlecenie PMRN projekt koncepcyjny opracował kierownik Wydziału Architektury mgr inż. Czesław Krzos. Natomiast Wydział Kultury PMRN podjął się roli bezpośredniego inwestora.
Kierownik Wydziału Kultury, ob. Zofia Rej, włożyła wiele pracy we wstępną realizację budowy obserwatorium, za co składamy Jej serdeczne podziękowanie.
Powoli spełniają się marzenia ostrowieckich miłośników astronomii. Obserwatorium będzie pomnikiem Mikołaja Kopernika na 500-lecie Jego urodzin. Ludowe Obserwatorium Astronomiczne zlokalizowano na wzgórzu Parku XV -lecia. Budynek parterowy na planie prostokąta będzie mieścić salę odczytową, bibliotekę z czytelnią, sekretariat, pokój sprzętu dydaktyczno-naukowego, szatnię oraz salę o powierzchni 50 m2 przeznaczoną na kawiarnię, która również będzie wykorzystana na okolicznościowe wystawy astronomiczne. Do obserwatorium przylega obszerny taras, z którego będą wykonywane obserwacje przelotu sztucznych satelitów.
Z hallu prowadzą schody na poziom górny do korytarzyka łączącego z kopułą obserwacyjną (średnica 3,5 m). Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 212 m2, kubatura - 723 m3. Budynek będzie miał urządzenia sanitarne i centralne ogrzewanie.
Jerzy Ułanowicz

Urania 3/1969, str. 89-90, Ilu nas jest?

Od p. Łucji Szymańskiej (Dąbrowa Górnicza, ul. 3-go Maja 4) otrzymaliśmy list następującej treści z prośbą o zamieszczenie:
Ile nas jest?
Przeglądając ostatnie roczniki Uranii zwróciłam uwagę na typowo "męski" charakter tego pisma. Po prostu - wśród autorów artykułów rzadko można napotkać nazwisko kobiece. Czyżby astronomia była zawodem czysto męskim? Czyżby kobiety w mniejszym stopniu wykazywały zainteresowanie tą dziedziną wiedzy lub w mniejszym stopniu odczuwały jej piękno?
Lecz fakty są nieubłagane. W roku 1964 na 32 autorów w Uranii są nazwiska tylko 2 kobiet. W roku 1965 na 45 autorów - tylko l kobieta, w roku 1966 na 40 autorów - tylko 4 kobiety. Może jest to dziedzina zbyt trudna dla kobiet? Nie chodzi tu zresztą o działalność fachową - nasze Towarzystwo jest przecież towarzystwem "miłośników" astronomii, w każdym razie aktywność kobiet w dziedzinie pogłębiania wiadomości z astronomii, a szczególnie - w dziedzinie popularyzacji, jest niewielka. Może to jakaś pozostałość po wielowiekowym upośledzeniu kobiet w dziedzinie wykształcenia...
Nie wiem ile kobiet-członków liczy PTMA i ile z nich prowadzi aktywną działalność w naszym Towarzystwie. To, co napisałam, mogłoby być wstępem do dyskusji na temat roli kobiet w PTMA. Obawiam się, że jest ona znikoma, a powinno być inaczej. W tym właśnie celu napisałam tę notatkę.
Łucja Szymańska

Urania 4/1969, str. 121-122, Profesor Jan Szyc

prof. Jan Szyc

W dniu 17 stycznia 1969 roku zmarł nagle w Toruniu, w wieku 76 lat, Profesor Jan Szyc. Jego imię trwale związane jest z miastem Kopernika i amatorskim ruchem astronomicznym w Toruniu. Przybył tu, jako profesor fizyki w Gimnazjum Toruńskim, w 1922 roku. Głównie dzięki Niemu Gimnazjum to otrzymało później imię Mikołaja Kopernika. Z zapałem i benedyktyńską wytrwałością organizował w latach 20-tych pierwszą na Pomorzu pracownię fizyczną i wzorcowy ośrodek metodyczny. Dydaktykę fizyki doprowadził tu do najwyższego poziomu.
Druga wojna światowa zniszczyła cały jego dorobek. Nie oszczędziła też jego zdrowia, zapędzając Go m. in. do obozu pracy w Neufahrwasser i obozu koncentracyjnego w Stutthofie. W 1945 roku od początku musiał organizować bazę nauczania fizyki.
Przez przeszło 50 lat szerzył wśród wielu pokoleń swych wychowanków, z katedry gimnazjalnej, Studium Nauczycielskiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, zasady racjonalnego pojmowania świata i kult Wielkiego Astronoma. W Gimnazjum był współzałożycielem, a później przez wiele lat Opiekunem Szkolnego Kółka Astronomicznego. Był też jednym z założycieli Toruńskiego Oddziału PTMA i przez pierwszych prawie 10 lat jego prezesem. Naszym aktywnym członkiem i Honorowym Prezesem pozostał do ostatnich dni Swego życia.
Walczył o urządzenie Muzeum w domu urodzin Kopernika i o budowę w Toruniu żywego pomnika Kopernika w postaci Publicznego Obserwatorium Astronomicznego i Planetarium. Jeszcze na ostatnim zebraniu Zarządu Oddziału w dniu 6.1.69, pełen astronomicznej pasji i werwy życiowej, dzielił się z nami Swymi planami i radami.
Za Swe zasługi został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a Polskie Towarzystwo Fizyczne udekorowało Go swą Złotą Odznaką Honorową. Dziś nie ma Go już wśród żywych. Ale w naszej pamięci pozostanie na zawsze, jako ten, który głęboką wiedzę łączył z pełnym skromności obejściem, a kult Kopernika z głęboką znajomością Jego nauki. Ceniony nauczyciel i wielki przyjaciel młodzieży. Cześć Jego Pamięci.
Andrzej Woszczyk

Urania 6/1969, str. 178-179, Kronika PTMA - Z życia Sekcji PTMA w Białej Podlaskiej (Oddział Lubelski PTMA)

Dnia 10 października 1968 r. odbyło się zebranie członków Bialskiej Sekcji Miłośników Astronomii na którym delegat na Walny Zjazd ob. Piotr Białous poinformował zebranych o odbytym Sympozjum Astronomicznym i Walnym Zjeździe delegatów PTMA w Kaliszu w dniach 21-22.IX.1968 r.
Piotr Białous przedstawił zebranym treść obrad i zajęć związanych z rocznicą 350-lecia pierwszych obserwacji astronomicznych na terenie Polski w Kaliszu. Następnie poinformował o wynikach obrad Walnego Zjazdu delegatów o powołaniu nowych Władz Towarzystwa i o planie pracy ze szczególnym uwzględnieniem zbliżającej się 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.W dyskusji głos zabierali: Bronisław Lewandowski, Jerzy Kaczyński, Paweł Maksymowicz i Bronisław Sobiech. Mówcy wyrazili chęć uaktywnienia pracy Sekcji przez zwiększenie liczby zebrań, popularnych odczytów ilustrowanych filmami oraz pokazów nieba. Ponadto zachodzi potrzeba wznowienia stałej propagandy wizualnej i informacji o osiągnięciach astronomii i astronautyki. W wolnych wnioskach Piotr Białous poinformował, że nosi się z zamiarem powołania Komitetu Obchodów 500-letniej rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. W tym celu należy opracować wstępny projekt - plan Sekcji obchodów tej rocznicy. Należy zwołać zebranie szerszego grona działaczy i przedstawicieli władz powiatu i organizacji, na którym należy przedłożyć propozycje Sekcji odnośnie organizacji Obchodów.
Na zaproszenie Bialskiej Sekcji Miłośników Astronomii przybył do Białej Podlaskiej prezes naszego Oddziału z Lublina mgr Stanisław Hałas, który w dniu 24.XI br. o godz. 12-tej w sali Powiatowe!!o Domu Kultury wygłosił odczyt pt. "Aktualności astronomiczne". Po odczycie wywiązała się dyskusja. Mówca chętnie odpowiadał na pytania. Następnie wyświetlono filmy: Lot Gem i ni 12, oraz Projekt Apollo. Na odczyt przybyło poza 12-osobową grupą członków dużo sympatyków, przede wszystkim młodzieży, razem około 80 osób. Należy nadmienić, że spotkanie odbyło się w bardzo miłej i przyjaznej atmosferze. Na zakończenie Przew. Sekcji Piotr Białous podziękował mgr Hałasowi za wygłoszenie odczytu oraz zaprosił na następne spotkanie w roku 1969.
Piotr Biaałous

Urania 7-8/1969, str. 209-210, Kronika PTMA - Doroczny zjazd Prezesów Oddziałów PTMA w Częstochowie

Dnia 25 maja 1969 r. odbyło się plenarne zebranie Zarządu Głównego PTMA przy udziale przedstawicieli Głównej Rady Naukowej i Głównej Komisji Rewizyjnej PTMA oraz prezesów reprezentujących 25 Oddziałów terenowych. Statutowe obrady połączono z oficjalnym otwarciem zrekonstruowanego Obserwatorium Astronomicznego PTMA w Parku Staszica w Częstochowie. Zebranych przedstawicieli władz centralnych i oddziałowych PTMA powitał niezwykle serdecznie wiceprezes ZG i prezes Oddziału PTMA w Częstochowie doc. dr Roman Janiczek, kreśląc historię Obserwatorium i jego rekonstrukcji, dokonanej w ostatnich latach przy olbrzymim wkładzie pracy społecznej miejscowych działaczy oraz życzliwym poparciu władz i zakładów pracy.
Symbolicznego przecięcia wstęgi dokonali: wiceprzewodniczący Frezydium MRN w Częstochowie mgr inż. Sławuta i honorowy członek PTMA prof. dr Eugeniusz Rybka. W uroczystości otwarcia Obserwatorium uczestniczyło przeszło 100 osób. Obradom plenarnym przewodniczył prezes ZG PTMA doc. dr Józef Salabun a okolicznościowy odczyt pt. "Astronomia u ludów Islamu" wygłosił prof. dr Eugeniusz Rybka.
W programie plenarnego zebrania i zjazdu prezesów Oddziałów wysłuchano informacji prezesa ZG PTMA J. Sałabuna z przebiegu obrad I~go konstytucyjnego kongresu Międzynarodowej Unii Miłośników Astronomii, który odbył się w dniach od 18 do 22 kwietnia 1969 r. w Bolonii. Sprawozdanie o celach i zadaniach MUMA złożył dr Krzysztof Ziołkowski. Następnie przewodniczący Komisji LOAiP i sekretarz ZG PTMA mgr inż. Stanisław Lubertowicz omówił akcję budowy LOAiP oraz przygotowania do uroczystości 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika aktualnie kontynuowane przez władze, PTMA i szereg placówek naukowych i organizacji społecznych. Po wnikliwej i owocnej dyskusji zamknięto obrady, podejmując kilka decyzji wytyczających kierunki pracy Towarzystwa na najbliższy okres. O planach pracy Obserwatorium jak też o kongresie MUMA w Boloni poinformujemy czytelników obszerniej w następnych numerach "Uranii".
Tadeusz Grzesło

Urania 7-8/1969, str. 210-212, Kronika PTMA - Toruńskie kopernikiana

Przypadająca w lutym 1973 roku wielka rocznica kopernikowska wprowadza coraz większe ożywienie w różnych środowiskach i ogólnopolskich związkach twórczych, towarzystwach naukowych i organizacjach społecznych. Polscy uczeni, artyści i twórcy przygotowują się do wszechstronnego i możliwie pełnego zaprezentowania światu i własnemu społeczeństwu dzieła i życia Mikołaja Kopernika. Ich wysiłki poparte są ubiegłoroczną (lipiec 1968) Uchwałą Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. W uchwale tej stwierdza się, że w związku z 500-ną rocznicą urodzin Kopernika "ważne zadania przypadają wszystkim komitetom FJN, organizacjom społecznym, towarzystwom naukowym i społeczno-kulturalnym w popularyzacji postaci, życia i dzieła tego Wielkiego Polaka, jego patriotyzmu, przełomowego naukowego znaczenia jego teorii" i wzywa " ... do przeciwstawienia się fałszowaniu historii przez reakcyjnych, nacjonalistycznych naukowców i rewizjonistów w Niemieckiej Republice Federalnej".
Jak gdyby wychodząc na przeciw wspomnianej wyżej uchwale FJN, w Toruniu, na wiele lat naprzód zaczęto realizować jej wskazania i zalecenia. A nasze Towarzystwo może być szczególnie dumne z faktu, że to właśnie ono pierwsze zwróciło publiczną uwagę na doniosłość i wielorakie znaczenie rocznicy kopernikańskiej. Już w dniu 27 września 1961 roku, odbyło się zorganizowane przez Toruński Oddział PTMA spotkanie przedstawicieli bydgoskich władz wojewódzkich i toruńskich władz miejskich, partii politycznych (zebraniu przewodniczył I Sekretarz KM PZPR w Toruniu, Bolesław Różycki), instytucji naukowych i oświatowych, wojska i stowarzyszeń społecznych w sprawie przygotowania w Toruniu "Obchodu 500-nej rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika". Przedyskutowano wtedy ramowy program tych obchodów, a co dla nas najważniejsze, uchwalono, że jednym z naczelnych wydarzeń tych obchodów będzie "otwarcie Ludowego Obserwatorium Astronomicznego i Planetarium, jako żywego i twórczego pomnika M. Kopernika w naszym mieście". Później przyszła koncepcja konserwatorskiego uporządkowania toruńskiej starówki, rocznicowa budowa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, organizacja Muzeum Epoki Kopernika i wiele innych doniosłych dla miasta Kopernika i polskiej kultury inicjatyw. Dziś, niektóre z tych długofalowych inicjatyw zaczynają wydawać pierwsze owoce. A ponieważ ich znaczenie daleko wybiega poza toruńskie mury, a dotycząc Kopernika-Astronoma nie może być obojętne miłośnikom tej pięknej nauki, pragnę przeto je zasygnalizować czytelnikom "Uranii".
Chodzi mi głównie o zaprezentowanie pierwszych rezultatów podjętych przez Towarzystwo Naukowe Toruńskie i Muzeum Okręgowe w Toruniu inicjatyw wydawniczych (patrz Nowości Wydawnicze, str. 215). W łonie Towarzystwa Naukowego utworzona została przed kilku laty międzywydziałowa "Komisja Kopernikańska", na której czele stanęła prof. dr Wilhelmina Iwanowska, znany astronom - twórca i dyrektor toruńskiego Obserwatorium Astronomicznego. Komisja Kopernikańska TNT jest koordynatorem naukowych treści rocznicowych przygotowań w Toruniu. Na jej forum omawiana była i budowa Uniwersytetu i koncepcja Muzeum Kopernikowskiego i "Ludowe" Obserwatorium Astronomiczne i Planetarium. Z inicjatywy tej komisji Towarzystwo Naukowe podjęło wydanie tzw. "Biblioteczki Kopernikańskiej".
Niedawno wyszła właśnie pozycja nr l tej biblioteczki, książka prof. dr Karola Górskiego pt. "Dom i środowisko Mikołaja Kopernika". Książeczka prof. Górskiego otwiera cykl złożony z około 20 pozycji pomyślanych tak, aby możliwie najpełniej przedstawić życie i wieloraką działalność Kopernika, epokę w której żył oraz współczesny stan umiłowanej przez niego nauki. Pozycje te ukazywać się będą sukcesywnie w latach 1969-1972. Wśród nich znajdą się między innymi następujące "czysto astronomiczne" książeczki: Jerzego Dobrzyckiego "Astronomia przedkopernikańska", Stanisława Gąski "Aparat matematyczny Kopernika, a współczesna pracownia rachunkowa astronoma", Cecylii Iwaniszewskiej "Mikołaja Kopernika De Revolutionibus", Wilhelminy Iwanowskiej "Współczesna astronomia", Antoniego . Stawikowskiego "Świat Kopernika, a współczesne poglądy kosmologiczne" i Andrzeja Woszczyka "Narzędzia obserwacyjne Kopernika, a współczesne teleskopy".
A z bardziej ogólnych np.: Mariana Biskupa "Udział Kopernika w życiu politycznym Prus Królewskich", Bronisława Nadolskiego "Kopernik w literaturze polskiej".
Muzeum Okręgowe w Toruniu od szeregu lat po prostu żyje problematyką kopernikańską. Jego oddziałem jest Dom Kopernika, a perspektywą Muzeum Epoki Kopernika. Przed kilku laty Muzeum to podjęło wydawanie "Rocznika Muzeum". Ostatnio wyszedł właśnie tom 3 tegoż Rocznika, poświęcony w całości dokumentom i sprawom nawiązującym do problematyki kopernikańskiej.
W dostojnych murach Ratusza Staromiejskiego w Toruniu - siedzibie Muzeum Okręgowego - z okazji 496 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika odbyła się tegoroczna Wieczornica Kopernikańska, tak jak poprzednie zorganizowana wspólnie przez Muzeum Okręgowe i Toruński Oddział PTMA. Referaty wygłosili: doc. dr Jerzy Dobrzycki - "Mniejsze pisma astronomiczne Kopernika" i doc. dr Józef Smak - "Budowa i ekspansja wszechświata". Podczas tej akademii nastąpiła uroczysta inauguracja harcerskiej akcji "Kopernikanie", a na zakończenie Capella Bydgostiensis dała koncert muzyki dawnej złożony z utworów Haydna, Brittena, Monteverdiego i Gorczyckiego. Wyrazem rangi tej wieczornicy była obecność na niej Sekretarza KW PZPR z Bydgoszczy i toruńskich władz partyjnych i miejskich. Zarząd Główny PTMA reprezentowany był przez dr Wiesława Wiśniewskiego. Obecnych było około 300 osób.
Tradycyjnie odbyła się też z tej samej okazji Akademia Kopernikowska w toruńskim Liceum im. M. Kopernika oraz doroczne Walne Zebranie Towarzystwa Naukowego Toruńskiego.
Andrzej Woszczyk

Urania 10/1969, str. 282, Kronika PTMA - Turnus szkoleniowo-obserwacyjny w Niepołomicach

Astronomiczne turnusy szkoleniowo-obserwacyjne, tzw. "Wczasy pod gwiazdami", mają już swoją tradycję i zaprzysiężonych zwolenników, szczególnie wśród młodzieży. Chcąc zadość uczynić żądaniom i zachować ciągłość szkolenia w tej formie, Zarząd Główny PTMA przy czynnej pomocy aktywu Krakowskiego Oddziału PTMA i w tym roku zorganizował turnus szkoleniowo-obserwacyjny w Niepołomicach. Bazą dla działalności była jak zwykle Stacja Astmnomiczna Oddziału Krakowskiego zlokalizowana przy Szkole podstawowej nr 1 w Niepołomicach. Szkolenie odbyło się w dniach od 2 do 16 lipca 1969 r. pod kierownictwem mgr Henryka Brancewicza. W turnusie szkoleniowo-obserwacyjnym uczestniczyli reprezentanci następujących miejscowości w kraju: Frasiński Lesław - Gliwice, Graborz Wojciech - Kraków, Jackiewicz Stanisław - Kalisz, Małas Zbigniew - Warszawa, Marek Leszek - Opole, Mochnacki Wiesław - Nowy Sącz, Sosnowski Marian - Kielce, Wołyńczyk Konrad - Warszawa, Wołyńczyk Michał - Warszawa, Zernbaty Zbigniew - Opole. Uczestnicy turnusu korzystali w pracy szkoleniowej z następujących narzędzi obserwacyjnych: teleskopu (30 cm, teleskop, 20 cm, astrografu, refraktora Zeissa, 2-ch szkolnych teleskopów Maksutowa. Instrumenty te pozwalały uczestnikom na obserwację gwiazd do 12.5 wielkości gwiazdowej. Krótkie lipcowe noce, jak też występujące często po północy silne zachmurzenie, ograniczały czas obserwacji i nie pozwoliły na wyznaczanie z otrzymanych ocen blasku minmów (łącznie uzyskanych 26 ocen dla 9 gwiazd). Wykonano również siedem zdjęć fotograficznych okolic gwiazd zaćmieniowych. Zdjęcia nieba i dokładnie opracowane obserwacje wzbogaciły zbiory prac amatorskich stanowiących dokumentację Stacji Astronomicznej PTMA w Niepołomicach. W ramach pracy społecznej uczestnicy turnusu wykonali przykrycie otworu kopuły w 11-gim nowobudującym się pawilonie tejże Stacji, za co należą im się słowa uznania i podziękowania.
Tadceusz Grzesło

Urania 12/1969, str. 340-342, Kronika PTMA - Seminarium Astronomiczne w Szczecinku

W dniach 12 i 13 maja 1969 r. odbyło się kolejne (trzecie) Seminarium Astronomiczne organizowane przez Oddział PTMA w Szczecinku. Impreza ta włączona była do programu Dni Oświaty, Książki i Prasy dzięki czemu uzyskała patronat Wydziału Kultury Prezydium PRN w Szczecinku. Otwarcia seminarium dokonał kierownik tego wydziału. Słowo wstępne wygłosił p. Adam Giedrys, inicjator i organizator tych seminariów, sekretarz szczecineckiego Oddziału PTMA. Następnie w czasie czterech posiedzeń, w ciągu dwóch dni, wysłuchano około dwudziestu referatów. Ich szczegółowe omówienie byłoby niezwykle obszerne.
Prawdopodobnie ukażą się one in extenso w formie powielanego skryptu, znów dzięki niezwykłej aktywności p. Giedrysa. Jako jedyny zawodowy astronom uczestniczący w tym seminarium i pełniący siłą faktu rolę konsultanta, chciałbym się podzielić kilkoma uwagami. Referaty przygotowywane przez młodzież szkół średnich (a nawet podstawowych) nie powinny być poddawane miażdżącej publicznej ocenie krytycznej, gdyż spełniałoby to rolę zbyt deprymującą i antywychowaczą. Z drugiej strony nie powinno się dopuszczać do wygłaszania poglądów błędnych, zbyt przestarzałych lub zgoła nieprawdziwych. Uniknąć tego można tylko poprzez zapewnienie fachowej konsultacji w fazie przygotowań do seminarium.
Warto też zastanowić się nad rolą i celem całej imprezy. Naczelnym zadaniem PTMA jest popularyzacja wiedzy astronomicznej w społeczeństwie. Osiąga się to w znacznej mierze poprzez odczyty. Seminarium jest w gruncie rzeczy pewną ilością odczytów i stąd leży całkowicie w głównym nurcie działania PTMA. A ponieważ jest oryginalną formą działania wymaga na pewno jak najpełniejszego poparcia zarówno pod względem organizacyjnym jak i finansowym. Propagowaniem idei szczecineckiej dla innych kół powinien zająć się Zarząd Główny PTMA. Inicjatywa p. Giedrysa jest bowiem bardzo cenna i jej szerokie rozpowszechnienie jak najbardziej celowe. Oczywiście jak każda inicjatywa nie posiadająca wzorców musi być ona dokładnie przeanalizowana i ulepszona dla przyszłego działania. Moją wypowiedź chcę traktować właśnie jako _głos ukazujący blaski i cienie imprezy szczecineckiej, oparte o doświadczenia wywiezione z III seminarium.
A ponieważ impreza miała wiele blasków i bardzo mało niedociągnięć rola komentatora jest przyjemna.
Miałem okazję prowadzenia wielu odczytów publicznych zarówno przy dużej jak i przy minimalnej ilości słuchaczy, uczestniczyłem też w różnych seminariach i na tej podstawie jestem głęboko przekonany, że w wypadku referatów największą korzyść odnosi referujący, a w wypadku odczytów najlepszy oddźwięk i zainteresowanie znaleźć można w warunkach kameralnych. Śmiem więc twierdzić, że nie jest wadą ale zaletą fakt, że w szczecineckim seminarium uczestniczyły nie setki ale dziesiątki osób oraz fakt, że referaty wygłaszane były przez młodzież, która dopiero usiłuje poznać problematykę astronomiczną. Nawet gdyby któryś z młodych referentów uczestniczył w kilku dobrych odczytach, nie wyniósłby tej korzyści co z samodzielnego opracowania chociaż najkrótszego referatu. I tu trzeba podkreślić doskonały dobór tematów, tzn. dopasowanie trudności tematu do wieku i wiedzy referenta oraz kategoryczne przestrzeganie samodzielności opracowania.
Każdy z referatów miał co najmniej kilka materiałów źródłowych jako punkt wyjścia. Tu należą się brawa dla organizatora, ale trzeba też w tym miejscu jeszcze raz podkreślić konieczność konsultacji zawodowego astronoma w fazie przygotowywania referatu. Młodzież przygotowywała referaty z ogromnym zaangażowaniem i przeżywała je niezwykle emocjonalnie. Cała impreza była więc korzystna nie tylko z punktu widzenia PTMA, lecz i z punktu widzenia ogólnospołecznego. Referaty wygłaszali uczniowie klas od VIII do XI, uczniowie techników. Ta młodzież poświęciła wiele godzin na naukę astronomii. Na pogłębienie swej wiedzy. Nie pod presją szkoły czy nauczyciela, ale dzięki rozbudzonemu zainteresowaniu. Przygotowując referaty uczyła . się nie tylko astronomii, lecz w wielu wypadkach poszerzała swą wiedzę z fizyki i matematyki. A nauka mówienia do publiczności, a przełamywanie tremy i nauka dyskutowania. Są to wartości, które to seminarium dało grupie młodych ludzi, a których nie zapewniłyby ani odczyty, ani filmy, ani artykuły na tematy astronomiczne.
Wniosek jest więc oczywisty. Seminaria takie są bardzo potrzebne. Jedyna uwaga sugerująca zmiany w stosunku do seminarium szczecineckiego, poza wspomnianą sprawą konsultacji, jest następująca. Nie powinno się rozpraszać seminarium na wszystkie tematy oraz przeplatać je jak w mozaice. Celowe jest zawężenie tematyki i bardziej szczegółowe opracowania przez kilku referentów zbliżonych zagadnień. Chcę tutaj podkreślić zaskakująco aktualną i dobrą tematykę większości wygłaszanych na III seminarium referatów. Wymienię tutaj te, które wydały mi się najlepiej opracowane: "Rodzaje trajektorii" - J. Adaszyński, "Antymateria" - M. Żabski, "Kwazary" - B. Gołębiewski, "Radioastronomia" - R. Gajewski. Ale muszę też wspomnieć, że były referaty bardzo różnorodne tematycznie wygłaszane w przypadkowej kolejności oraz referaty o niezbyt jasnym temacie. Pewne znużenie wprowadzał też zbyt duży ładunek (niestety nie selekcjonowany) filmów astronautycznych aplikowany w czasie obrad. Aczkolwiek uatrakcyjnianie seminarium filmem jest jak najbardziej celowe.
Ogromna wartość popularyzacyjna tej imprezy nie może przesłonić jeszcze jednej, być ,może równie ważnej strony tego seminarium. Chodzi o przygotowanie kadr, kandydatów na studia astronomiczne. Zbliżające się 500-lecie urodzin M. Kopernika będzie uczczone w Polsce intensywnym rozwojem astronomii. Planowana budowa centralnego obserwatorium z 2 m teleskopem oraz dużego ośrodka radioastronomii wskazuje na rodzące się poważne zapotrzebowanie na kadry astronomów.
Studia astronomiczne kończy jednak nadal po kilka osób rocznie na czterech uniwersytetach. Odsiew w czasie studiów jest duży.
Powszechnie wiadomo, że dzieje się tak na skutek zbyt słabej selekcji na egzaminach wstępnych. Ale też nigdy na kierunek astronomii nie było 4-5 kandydatów na jedno miejsce, a poza tym często zainteresowanie astronomią jest pozorne. Potrzebna jest więc akcja, która prowadziłaby do poważnego zainteresowania astronomią wśród młodzieży, która uzmysławiałaby czym jest dzisiejsza astronomia - jej przyrodniczy, matematyczno-fizyczny charakter. Taką imprezą są szczecineckie seminaria astronomiczne, o kontynuacji których zapewnia organizator p. Giedrys. Ale ze względu na ostatni aspekt, pomocy powinno mu udzielić nie tylko PTMA, lecz także ośrodki astronomiczne. Najbardziej predestynowane do tego są chyba Studenckie Koła Naukowe Astronomów. Robert Głebocki

Urania 12/1969, str. 342-343, Kronika PTMA - "Operacji 1001" ciąg dalszy...

Harcerski ruch starszej młodzieży w zakresie trwających przygoto' wań do obchodów 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika zatacza w kraju coraz szersze kręgi, wyzwalając cora·z to dalsze inicjatywy społeczne. Bilans prac przy porządkowaniu i odbudowie Fromborka - miasta Kopernika - z ostatnich trzech lat 1966-1969 jest już 'l}'idoczny i ekonomicznie wymierny. Siłami młodzieży harcerskiej up~rządkowano drogi, założono zieleńce, wybudowano piekarnię, remizę straży pożarnej, magazyny GS, wyposażono w s~przęt i pomoce naukowe miejscową szkołę, przedszkole, Dom Dziecka itd. Trwają intensywne prace przy odbudowie pałacu Ferbera i na stanowiskach archeologicznych w Bogdanach. W akcji letniej 1969 roku brało udział około 3.500 harcerzy ze wszystkich stron kraju. Krakowska Chorągiew ZHP delegowała 120 osobową grupę obozową do prac plastycznych (dekoracji miasta Fromborka), w skład której wchodzili uczniowie Liceum Sztuk Plastycznych z Wiśnicza a Młodzieżowy Krąg Instruktorski im. Kopernika, kontynuował prace wykopaliskowo-archeologiczne w Bogdanach. W akcji letniej 1969 r. brały również udział ekipy prelegentów-demonstratorów PTMA. Ekipa PTMA w składzie: Janusz D z i a d o s z (Kraków), Maciej S m o l arek (Wadowice), mgr Maria Brzozowska (Sosnowiec) i Honorata Kor p i k i e w i c z (Kościan) zorganizowała w okresie 2-27 lipca br. 24 prelekcje pt. "Spotkania z astronomią" oraz "Kopernik i jego dzieło", w których uczestniczyło około 1800 osób. Ponadto ekipa ta na tzw. Wieży Wodnej - siedzibie Stacji Obserwacyjnej PTMA we Fromborku - zorganizowała 16 pokazów nieba przez lunety dla około 900 widzów, harcerzy i turystów. W okresie od 1-17 sierpnia br. ekipa PTMA w składzie: Grażyna P i l a w s k a (Biały Kościół), mgr Maria Brzozowska (Sosnowiec), Czesław Gr z e s ł o (Kraków) i Wojciech B a t o r o w ski (Kraków) zorganizowała 20 odczytów dla około 900 osób i 15 pokazów nieba dla około 700 widzów. A zatem wkład pracy ekip PTMA w zakresie upowszechnienia wiedzy astronomicznej był znaczny i ma swoją społeczną oraz światopoglądową wymowę w całokształcie naszej działalności kulturalno-oświatowej. z kronikarskiego obowiązku odnotować także należy pozostałe akcje podj ę te w 1969 roku przez młodzież harcerską w chorągwiach i hufcach dla uczczenia zbliżającej się 500-nej rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. I tak w Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Toruniu w dniu 19 lutego 1969 r. nastąpiło otwarcie uroczystej kampanii "Kopernikanie", której celem jest poznanie przez młodzież życia i pracy W1elkiego Astronoma oraz zdobywanie niezbędnych wiadomości z zakresu astronomii i astrona·utyki. Ponadto obozy harcerskie organizowane corocznie do 1973 roku na Zamku Dybowskim w Toruniu świadczyć będą prace na rzecz miasta w ramach przygotowań do obchodów 500-lecia urodzin Kopernika. W Krakowie w dniach 20-21 lutego br. harcerze i młodzież szkół średnich zapoczątkowali długofalową akcję pod hasłem: "Kopernik był obywatelem naszego miasta i regionu". Inauguracja odbyła się w auli Collegium Maius UJ przy udziale ponad 200 osób, podczas której prof. dr Karol E s t re i c h er wygłosił odczyt o studenckich latach Kopernika. Następnie zwiedzono Muzeum UJ oraz zgromadzone tamże pamiątki po genialnym astronomie, a delegacje złożyły wieńce i wiązanki kwiatów u stóp pomnika Kopernika obok Collegium Nowum UJ w Krakowie. W programie kampani drużyny harcerskie przeprowadziły w okresie od lutego do maja 1969 roku m. in. szereg wieczorków i spotkań poświęconych Kopernikowi. Urządzono chorągwianą olimpiadę astronomiczną, której finalistami zostali: Jacek B o g u c k i, Elżbieta G i er m e k, Krzysztof L e m b a s, Jacek L e mb a s i Krzysztof S l u s a r c z y k z Młodzieżowego Kręgu Instruktorskiego Krakowskiej Chorągwi ZHP. Zorganizowano również sesję popularno- naukową w auli Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, w programie której m. in. prof. dr Eugeniusz Rybka wygłosił odczyt pt. "Młodość M. Kopernika i geneza jego dzieła". W Klubie PTMA Oddziału Krakowskiego otwarto wystawę prac Wojciecha Ser a f i n a o tematyce astronomicznej i astronautycznej i zorganizowano spotkanie władz PTMA z przedstawicielami Sztabu ZHP "Operacja 1001 - Frombork- Kraków". Harcerze krakowscy zadeklarowali swoją pomoc w pracach przy zagospodarowaniu i adaptacji fortu na Krzemionkach na wzgórzu Lasata w Krakowie, przeznaczonego przez władze miasta na Ludowe Obserwatorium Astronomiczne i Planetarium PTMA. Również w Olsztynie na Zamku odbyło się otwarcie trzeciego roku pracy Chorągwi Warmińsko-Mazurskiej na rzecz Fromborka, która od zarania "Operacji 1001" czynnie patronuje wszelkim inicjatywom zmierzającym do godnego uczczenia zbliżającej się 500-nej rocznicy urodzin Wielkiego Astronoma. TADEUSZ GRZESŁO