1934

Urania 1-2/1934

WŁADZE POLSKIEGO TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ ASTRONOMJI
Zarząd Centralny:
Prezes — Prof. M. Kamieński.
Wice-prezes — Inż. Z. Chełmoński. Członkowie Zarządu: M. Bielicki. Dr. M. Łobanow (sekretarz). Mgr. W. Opalski, Dr. L. Orkisz (redaktor), Dyr. L. Piekarski (skarbnik). Dr. H. Polońska. Dr. E. Stenz (zast. redaktora).
Siedziba: Warszawa. Al. Ujazdowska 6 8, Obserwatorjum Astronomiczne U. W. Telefon 877-70. Konto w P. K. O. 19.857.
Oddziały P. T. P. A.
1. Oddział Częstochowski.
Prezes — Dyrektor W. Plodowski.
Wice-prezes Prof, J. Augulewicz. Członkowie Zarządu: Prof. Fr. Godzik, Ks. B. Metler (sekretarz). P. J. Schleicherowa (skarbnik). Prof. S. Słobodzian.
Siedziba: Częstochowa, Al. N. Marii Panny 56. I Gimnazjum Państwowe im. H. Sienkiewicza.
2. Oddział Lwowski. Prezes — W, hr. Goluchowski.
Wice-prezes — Prof. Dr. E. Rybka. Członkowie Zarządu: Gen. A. Jasiński. W. Szpunar (skarbnik). M. Wojtowicz (sekretarz). Dr. S. Zych.
Siedziba: Lwów, Długosza 8. Instytut Astronomiczny U, J. K. Konto w P. K. O. 154.257
3. Oddział Poznański.
Prezes — Prof. J, Witkowski.
Wice-prezes — Dr. St. Andruszewski. Członkowie Zarządu Mgr. F, Koebcke (skarbnik). Z Mikicki. Dr. J, Pagaczewski (sekretarz), J, Sławski, E. Warmbierówna, W. Wójcikówna (bibliotekarz).
Siedziba: Poznań ul. Słoneczna (Górczyn). Obserwatorium Astronomiczne U. P. Konto w P. K. O. 209.187.
4. Oddział Warszawski.
Prezes — Inż. Z. Chełmoński.
Wice-prezes — Inż. B. Rafalski. Członkowie Zarządu: M. Białecki, Prof. P. Chomicz, Prof, K. Dembowski, W. Herdan, S. Rybicki, W. Sulikowski (sekretarz), Inż. E. Szawdyn (skarbnik) Mgr. J, Wasiutyński. Zastępcy: Mgr. W. Opalski, M. Pstrzochówna.
Siedziba: Warszawa, Chmielna 88, V piętro; tamże sekretariat, dostrzegalnia i biblioteka, Konto w P. K. O. 5885.
Sekretarjat czynny w poniedziałki od godz. 18 do 20, — Sekretarz W. Sulikowski.
Dostrzegalnia czynna w poniedziałki i środy w wieczory pogodne dla członków P. T. P. A. oraz publiczności. Kierownik M. Białęcki.
Bibljoteka czynna w poniedziałki od godz. 18 do 20, Bibliotekarz W. Herdan.


Uwaga: Składki członkowskie (12 zł. rocznie) należy wpłacać do właściwych Oddziałów przez P. K. O. lub na ręce skarbników.

Urania 1-2/1934, str. 12-13, Sprawozdanie z działalności Zarządu Centralnego P. T. P. A. za rok 1933.

Sprawozdanie z działalności Zarządu Centralnego P. T. P. A. za rok 1933.
Władze Zarządu Centralnego:
Na Zebraniu Delegatów P. T. P. A. w dn. 22-2-1933 r, wybrany został Zarząd Centralny w następującym składzie:
Prezes - Prof. Michał Kamieński.
Członkowie: Prof. Dr. S. Dickstein, Dr. M. Łobanow, Dr. L. Orkisz, Dr, E. Stenz, Mgr. W. Opalski i Wł. Sulikowski.
Komisja Rewizyjna: Dr. L. Brennejsen, Dr. J. Gadomski., Dr. F. Taraszkiewicz i K. Dembowski.
Na pierwszem posiedzeniu Zarządu Centralnego z dn. 15-3-1933 r. Zarząd ukonstytuował się jak następuje:
v. prezes - Dr. M. Łobanow,
sekretarz - p. Wł. Sulikowski
skarbnik - Dr. M. Łobanow
redakcja - Dr. L. Orkisz i Dr. E. Stenz
administr. - Mgr. W. Opalski.
Działalność Zarządu Centralnego.
Bieżący rok sprawozdawczy upłynął pod znakiem zupełnej depresji finansowej. Poraz pierwszy od czasu założenia Towarzystwa nie uzyskaliśmy w ciągu roku absolutnie żadnego zasiłku pomimo starań u najrozmaitszych czynników i instytucyj mogących zasadniczo udzielić jakiejkolwiek pomocy finansowej Towarzystwu. W związku z powyższem musieliśmy w dalszym ciągu ograniczać działalność Towarzystwa, i tylko dzięki nadzwyczajnym wysiłkom w kierunku uzyskania kredytu w drukarniach wzgl. prolongowania płatności zaległych zobowiązań, udało się wydrukować 4 numery „Uranji” choć w bardzo szczupłych rozmiarach. jednak obejmujących w ostatnim numerze bardzo skrócony kalendarzyk astronomiczny na rok 1934.
Oczywiście wskutek braku zasiłków i opieszałego wpłacania składek członkowskich przez członków Towarzystwa, deficyt kasowy powiększył się. wynosząc obecnie zł 2069.32 (w zeszłym roku zł 1695.89).
Pomimo takiego prawie beznadziejnego stanu finansowego Towarzystwa, dzięki ruchliwości i przedsiębiorczości Zarządów Oddziałów, które nie szczędząc pracy w dalszym ciągu kontynuowały propagandę na rzecz Towarzystwa, urządzały odczyty. pokazy, i t. p, udało się utrzymać stan liczebny członków T-wa, który obecnie przedstawia się w następujący sposób:
Oddział Częstochowski - 29 członków (w r. 1932 - 29)
Oddział Lwowski - 49 członków (w r. 1932 - 47)
Oddział„ Warszawski — 200 członków (w r. 1932 - 193)
Nie wszystko jednak przedstawiało się w tak szarych barwach. były i jaśniejsze momenty w życiu Towarzystwa.
Jako dowód zainteresowania się Towarzystwem należy nadmienić, że Dyrekcja Muzeum Przemysłu i Techniki zwróciła się do P. T. P. A. z propozycją uruchomienia Dostrzegalni Astronomicznej przy Muzeum. W związku z tą propozycją wyłoniła się Komisja, która ma za zadanie nawiązać bliższy kontakt z Dyrekcją Muzeum.
Poza tem Min. Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego pismem z dn. 22.12.1933 r. Nr. I. Praw, — 106/1/2/33 zawiadomiło nas, że ś. p. Dyoniza Walentyna Olechnowicz zapisała na rzecz T-wa sumę Zł. 3.000. — Aczkolwiek sumy tej dotąd nie otrzymaliśmy, gdyż nastręczają się różne trudności z uzyskaniem zapisanej darowizny, nie mniej liczymy. że T-wo w jakikolwiek sposób potrafi jednak z tego zapisu skorzystać.
Wreszcie najważniejszym momentem w życiu Towarzystwa było utworzenie w dniu 19 listopada 1933 r. Oddziału Poznańskiego. co było w głównej mierze zasługą czł. Zarządu Centralnego Dr. Edwarda Stenza, który był inicjatorem tej placówki. Realizacja dokonała się dzięki wybitnemu poparciu p. Prof, Dr. J, Witkowskiego i asystenta Dr. J, Pagaczewskiego.
Kończąc niniejsze krótkie sprawozdanie pragniemy nadmienić, iż jeżeli w tak niesprzyjających okolicznościach, jak w roku bieżącym udało się utworzyć nowy Oddział Towarzystwa, zyskując w ten sposób nowych członków, i wydać parę numerów „Uranji", świadczy to o żywotności Towarzystwa i konieczności jego egzystencji. Sekretarz: (—) W. Sulikowski Prezes: (— ) M. Kamieński

Urania 1-2/1934, str. 14, Sprawozdanie z działalności Oddziału Częstochowskiego P. T. P. A. za rok 1933.

Na Zwyczajnem Walnem Zebraniu w cl. 31 stycznia r. 1934 o godz. 18 - w drugim terminie - w sali I Gimnazjum państw. stwierdzono i przyjęto, co następuje:
Oddział Częstochowski Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Astronomji liczący w d. 31 grudnia 1933 r. 26 członków rzeczywistych, gorliwie zabiega około Obserwatorium Astronomicznego, aby je zaopatrzyć w konieczne przyrządy astronomiczne dla badań i obserwacyj nieba. Dzięki opiece Tymczasowych Komisarzy Miasta, uwydatniającej się mimo kryzysu w zapomodze pieniężnej - w roku sprawozdawczym w wysokości 600 zł - jak również składkom członków P. T. P. A. - 270 zł., - i dochodowi z odczytów i wstępów do Obserwatorium - 21 zł., - Zarząd, który zbierał się siedem razy w ciągu roku, doprowadził budynek Obserwatorjum wewnątrz do miłego wyglądu, poczynił konieczne instalacje zegara astronomicznego, światła elektrycznego, odbiornika radjowe; o. bibljoteki i zamówił zegar dla dawania godziny udającej się do parku Staszica Publiczności.
Szereg odczytów, wygłoszonych w sali geografii I Gimnazjum jak: O Słońcu, - O Księżycu, - O Kometach. - O Życiu Planet, gromadził głównie starszą młodzież szkół Częstochowskich, jak Gimnazjów: I Państwowego, SS. Nazaretanek, Społecznego, - Szkoły Rzem. - Przemysłowej, Kursów Dokształcających Miejskich, niektórych Szkół Powszechnych, - Harcerstwa - Obserwacje nieba w samem Obserwatorium stają się z każdym rokiem popularniejsze; - w roku 1933 brało udział w tych obserwacjach 1451 osób.
Zarząd Towarzystwa czyni kroki. aby plac, ofiarowany przez p. Tadeusza Bogusławskiego pod Obserwatorjum na Zaciszu - 1 kilometr od Częstochowy - dla badań naukowych na polu Astronomii, był jaknajprędzej swemu przeznaczeniu oddany.
Zaproponowane przez Komisję Rewizyjną - w osobach pp. Ludomira Nieprzeckiego, Adolfa Nofera i O. Marjana Paszkiewicza - udzielenie absolutorium, Walne Zebranie jednomyślnie zatwierdziło.
Uwaga: - Koszta przyjazdów Dyrektora Obserwatorjum, wynoszące od dn. 17 czerwca 1931 r. do dn. 31 grudnia 1933, a które to koszta wogóle - na mocy umowy z dn. 4 lutego 1929 roku Magistratu m. Częstochowy z Ks. Kan. Bonawenturą Metlerem, dożywotnim dyrektorem Obserwatorium Astronomicznego w Częstochowie, winny być temuż przez Oddział Częstochowski P. T. P. A. z otrzymywanego od Magistratu subsydium zwracane. Ciążą jako dług na Oddziale Częstochowskim Towarzystwa w wysokości 296 zł 48 gr.
Zgodnie z paragrafem 41 Statutu przesyłamy na Zjazd Delegatów niniejsze Sprawozdanie.
Sekretarz:
(-) Ks, B. Metler
Prezes:
(-) W, Płodowski

Urania 1-2/1934, str. 15-16, Sprawozdanie z działalności Zarządu Oddziału Lwowskiego Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Astr. za rok 1933.

Zarząd Oddziału Lwowskiego P. T. P. A. wybrany jednogłośnie przez Zwyczajne Walne Zebranie Członków Oddziału w dniu 14 stycznia 1933 roku, przeprowadzał działalność swoją zgodnie ze Statutem Towarzystwa, uwzględniając dezyderaty i wnioski uchwalone przez Walne Zebranie.
1. W roku sprawozdawczym odbył Zarząd Oddziału 8 posiedzeń zwyczajnych, na których zajmował się sprawami bieżącemi Oddziału. Z początkiem roku sprawozdawczego urządził Zarząd cykl publicznych odczytów popularnych z dziedziny nowoczesnych badań astronomicznych, wygłoszonych bezinteresownie przez p. prof, dr. Eug. Rybkę. Ponieważ odczyty te cieszyły się wielką frekwencją publiczności. Zarząd postanowił urządzicie również w roku bieżącym, stanowią one bowiem z jednej strony doskonały środek propagandowy, z drugiej strony zaś mogą przyczynić się do zasilenia skromnych funduszów Oddziału.
2. Wobec wejścia w życie z dniem 1 stycznia 1933 roku nowej ustawy o Stowarzyszeniach, Zarząd Oddziału zmuszony był do przeprowadzenia trudnej i długo trwającej sprawy legalizacji naszego Oddziału. Pismem Starostwa Grodzkiego z dnia 12 listopada 1933 Oddział nasz został zatwierdzony i może rozwijać zgodną ze swym statutem działalność.
3. Nowością dla członków Oddziału było rozpoczęcie przez Zarząd wydawania stałego i bezpłatnego dla nich kalendarza astronomicznego, Kalendarzyk ten ukazywał się w roku sprawozdawczym I kwartalnie, zaś na rok 1934 wydał Zarząd Kalendarz całoroczny w postaci poprawnie pod względem zewnętrznym prezentującej się broszury bektorafowanej. Kalendarz ten wybito w liczbie 100 egzemplarzy, licząc się z możliwością wzrostu liczby członków.
4. W celu osiągnięcia większej liczby członków rozesłał Zarząd drukowaną odezwę, zredagowaną przez p. prof. dr. Eug. Rybkę. Odezwa ta rozesłana w ilości 500 egzemplarzy, miała na celu zaznajomienie szeregu zamożnych lub też wybitnych osobistości z celami i świadczeniami naszego Towarzystwa. Cel. który sobie Zarząd postawił, nie został jednak w tym wypadku osiągnięty; zaledwie niecały jeden procent zawezwanych zgłosił chęć do wstąpienia w nasze szeregi.
5, Do świadczeń Zarządu na rzecz członków oddziału zaliczyć należy, podobnie jak w roku poprzednim, prenumerowanie czasopism popularnych w językach: niemieckim francuskim i angielskim, a to: die Himmelswelt. die Sterne, L' Astronomie i Journal of the Royal Astronomical Society of Canada.
6. W roku sprawozdawczym urządził Zarząd podobnie jak w latach poprzednich szereg odczytów i prelekcyj popularnych. Oprócz cyklu obejmującego 4 wykłady popularne wygłoszone przez p. prof. Rybkę, odbywały się raz na miesiąc posiedzenia dyskusyjne z wykładami, z których trzy wygłosił prof. dr. Rybka; i dr. Zych Stanisław; 1 p. inż, Weber; 1 prof. dr. Zarycki; 2 prof. Wojtowicz.
Tytuły i terminy odczytów.
21.I. - 11. Il 1933. - Wykłady publiczne prof. dr. Eug. Rybki.
4.III - Dr. St. Zych Czynniki kształtujące naszą pogodę.
5.IV - prof. Wojtowicz. Komety i meteory.
29.IV - inż. Weber. Planetarium mego wynalazku.
24.VI - prof. dr. Rybka Rozszerzanie się Wszechświata.
10.X - prof. dr Rybka Nowoczesne obserwatoria astronomiczne.
28.XI - prof. Wojtowicz, Tajemnica Zielonego Promienia.
16.XII - prof. dr. Zarycki. Astronomia w starożytności.
3.II.1934 - prof. dr. Rybka, Zagadnienia nowoczesnej analizy widmowej gwiazd.
Cykl wykładów popularnych cieszył się dużą frekwencją - średnio 180 osób obecnych; posiedzenia dyskusyjne miały frekwencję niższą, średnio 30 osób.
7. Dla członków Oddziału 1 urządzał Zarząd w każdą pogodną sobotę wieczorem i:okazy nieba. Oprócz tego w każdą sobotę przez dwie godziny otwarta była czytelnia dla członków. Z czytelni tej korzystało średnio w każdą sobotę 6 osób.
8. Z rozmaitych przyczyn, czy to wskutek niemożności ściągnięcia wkładki czy też na własne żądanie członka, Zarząd zmuszony był skreślić z liczby członków 6 osób. Nowe wpisanych członków liczymy 8 osób.
9. Sekretariat Oddziału pracował w roku sprawozdawczym o wiek więcej niż w latach ubiegłych Złożyły się na to sprawy natury formalnej jak potrzeba legalizacji Oddziału i odczyty popularne publiczne, jak również ogólne rozszerzenie działalności naszego Oddziału w związku z prenumeratą pism, czytelnią, wydawaniem kalendarza i t. d. Do Sekretariatu wpłynęło 12 pism, odeszło 46, nie licząc 500 odezw, W roku zeszłym wpłynęło pism 8, odeszło 18.
10. Biblioteka Oddziału Lwowskiego zwiększyła się w roku sprawozdawczymo 3 broszury otrzymane w darze z Obserwatorium Warszawskiego, o 1 broszurę otrzymaną w darze od Instytutu Astronomicznego Uniwersytetu Lwowskiego, oraz o 3 książki zakupione przez Zarząd.
Oddział liczy 49 członków.
Sekretarz.
(-) M. Wojtowicz.
Prezes.
(-) W. Gołuchowski.