Robert Głębocki: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę " == Prof. Robert Głębocki == Prof. Robert Głębocki W dniu 21 lutego 2005 r. polskie środowiska astronomiczne poniosły wie...") |
(Brak różnic)
|
Aktualna wersja na dzień 16:59, 9 lip 2014
Prof. Robert Głębocki
Robert Głębocki urodził się 2 stycznia 1940 r. w majątku Trepałowo na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej (obecnie Białoruś). Edukację podstawową i średnią odbył w Więcborku, na Pomorzu, a studia wyższe na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie uzyskał wszystkie stopnie naukowe. Magisterium z astronomii zdobył w roku 1961 na podstawie pracy, w której analizował efekty tzw. blanketingu w widmach gwiazd. Jego rozprawa doktorska obroniona w 1966 r. nosiła tytuł „Badania widma ciągłego gwiazd typów spektralnych A-M w aspekcie populacyjnym” i była wykonana pod opieką profesor Wilhelminy Iwanowskiej. W rozprawie habilitacyjnej zajmował się procesami mikroturbulencji w atmosferach gwiazd w różnych obszarach wykresu HR. Stopień doktora habilitowanego został Mu nadany w roku 1972. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w roku 1979, a zwyczajnego w 1989 na wniosek Senatu Uniwersytetu Gdańskiego. Był profesorem zwyczajnym w Instytucie Fizyki Teoretycznej i Astrofizyki na Wydziale Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Gdańskiego.
Od końca studiów do roku 1972 Robert Głębocki pracował w Obserwatorium Astronomicznym UMK, gdzie, formalnie na etacie w Pracowni Astrofizyki I Zakładu Astronomii PAN w Toruniu, m.in. był „obserwatorem” na nowo zainstalowanym teleskopie Schmidta-Cassegraina i uczestniczył w kierowanym przez prof. Iwanowską opracowywaniu Spektralnego Atlasu Drogi Mlecznej. Po doktoracie, w roku akademickim 1966 – 1967, odbył roczny staż podoktorski w Ohio State University w USA, a w latach 1983 – 1988 odbywał paromiesięczne staże naukowe w Obserwatorium Paris-Meudon.
Zainteresowania naukowe Profesora Roberta Głębokiego koncentrowały się wokół problemów struktur atmosfer gwiazdowych, badanych metodami spektrofotometrycznymi i statystycznymi. Interesował się fizyką chromosfer gwiazdowych, które badał za pomocą analizy chromosferycznych linii H i K zjonizowanego wapnia oraz magnezu. Interesowały Go pola prędkości w atmosferach gwiazd różnych typów. Opublikował, wraz ze współpracownikami z Torunia i Gdańska, obszerny katalog prędkości rotacji gwiazd, który miał być ostatnio poszerzony i uzupełniony o najnowsze dane. Badał też problem koplanarności płaszczyzn orbity i rotacji gwiazd w układach podwójnych typu RS CVn. Generalnie, była to tematyka wywodząca się z Obserwatorium Astronomicznego w Toruniu, z którym łączące Go więzy zawsze podkreślał. Znana też jest powszechnie Jego wieloletnia współpraca w różnej tematyce astrofizycznej i przyjaźń z docentem Antonim Stawikowskim z Toruńskiej Pracowni CAMK. Plonem Jego badań naukowych było ok. 50 publikacji i ok. 20 prac popularnonaukowych, które zostały uhonorowane m.in. trzema nagrodami Ministra Edukacji Narodowej. Wychował ok. stu magistrów i był promotorem 7 astronomicznych rozpraw doktorskich.
Profesor Głęboki był wspaniałym popularyzatorem astronomii. O trudnych problemach współczesnej astronomii potrafił mówić przystępnie, z wielką swadą i humorem. Uważał, że „popularyzacja wiedzy jest społecznym i moralnym obowiązkiem każdego nauczyciela akademickiego”. Uwielbiał kontakt z młodzieżą i przekazywanie jej swej wiedzy, bo to uważał za „jedno z najwspanialszych usprawiedliwień swojej egzystencji w społeczeństwie jako astronoma” — tak wyznał na jednym z grudziądzkich Ogólnopolskich Młodzieżowych Seminariów Astronomicznych. Z tymi Seminariami związany był od początku ich istnienia, czyli od 33 lat. Wspierał je radą, prelekcjami i uczestnictwem w jury, oceniając i komentując przedstawione referaty. 19 razy był członkiem jury i nawet wtedy, gdy był rektorem UG i Ministrem EN, choć na jeden dzień wpadał do Grudziądza, aby zapoznać się z przebiegiem konkursu, uczestniczyć w jego podsumowaniu i zakończeniu. Swym autorytetem i wyjątkową osobowością dodawał blasku każdemu zgromadzeniu tego typu.
Z Uniwersytetem Gdańskim dr Robert Głębocki był związany od samego początku jego istnienia — od 1970 roku — prowadząc najpierw tzw. wykłady zlecone, a od 1971 będąc jego etatowym pracownikiem. Najpierw organizował Zakład Astrofizyki UG i kierował nim od 1971 do 1993, był prodziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UG w latach 1972 – 1978, rektorem UG od września 1981 do kwietnia 1982 (odwołany w stanie wojennym) i dyrektorem Instytutu Fizyki Teoretycznej i Astrofizyki w latach 1993 – 1999.
Obok pracy na Uniwersytecie Gdańskim profesor Robert Głębocki zajmował wysokie stanowiska w wielu organach polskiego życia naukowego. Np. w latach 1982 – 1985 był wiceprzewodniczącym Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w latach 1973 – 1979 i 1983 – 1989 wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, a w latach 1989 – 1995 jego Prezesem. Radzie Fundacji Astronomii Polskiej przewodniczył od chwili jej powstania w 1991 r., aż do swojej śmierci. Przez parę kadencji był też wiceprzewodniczącym Komitetu Astronomii PAN. W 1991 r. był wiceprzewodniczącym Komitetu Badań Naukowych. W rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego, od stycznia do grudnia 1991 r., był ministrem Edukacji Narodowej.
Profesor Robert Głęboki był wielkim patriotą i społecznikiem. Angażował się bardzo spontanicznie i głęboko we wszystkie działania, które prowadziły do rozwoju i ugruntowania demokracji w Polsce. W sierpniu 1980 r. reprezentował Uniwersytet Gdański w Komitecie Strajkowym w Stoczni Gdańskiej. W latach 1983 – 1991 był członkiem Społecznego Komitetu Nauki, w latach 1988 – 1990 przewodniczył Krajowej Sekcji Nauki NSZZ „Solidarność”. W latach 1994 – 1996 przewodniczył Krajowej Komisji Rewizyjnej Unii Wolności, a od 1999 do 2002 r. przewodniczył Komisji Nauki, Edukacji, Kultury i Sportu Sejmiku Województwa Pomorskiego. W chwili śmierci był członkiem Senatu Akademickiego Uniwersytetu Gdańskiego.
Odszedł znakomity Uczony i Budowniczy zrębów demokracji w Polsce, Astronom i Miłośnik Astronomii pragnący szerzyć wiedzę na różnych poziomach i w różnych kręgach społecznych. Był naszym Przyjacielem i uroczym Kolegą. Pięknie mówił o Nim w czasie uroczystości pogrzebowych w dniu 25 lutego 2005 r. i w kościele, i nad grobem Arcybiskup Tadeusz Gocłowski. Do grobu odprowadzały Go rzesze przyjaciół i znajomych z całej Polski. Spoczął na przepięknym cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.
Jego postać i dzieło na zawsze pozostaną w naszej pamięci.
Andrzej Woszczyk (Źródło: „Urania — PA” nr 3/2005) Głębocki Robert
