1922: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 09:01, 26 mar 2018

Urania 1/1922, str. 1, Słowo wstępne

Myśl założenia Towarzystwa Miłośników Astronomji nurtowała w Polsce już oddawna, ujawniając się w powstawaniu tu i owdzie miejscowych ugrupowań jednostek, z zapałem śledzących za dostępnemi dla nich zjawiskami z dalekich światów i badających mechanizm i ewolucję wszechświata, a zarazem chętnie udzielających własnych zasobów wiadomości astronomicznych szerszym kołom publiczności.
W ten sposób i w Warszawie zawiązało się w ostatnich latach Koło Milośników Astronomji o typie samokształceniowym, które wydawało nawet własne czasopismo litografowane p. t. "Uranja", z artykułami o różnych zjawiskach na Niebie, odnośnemi do nich komentarzami, mapkami wyglądu Nieba dla różnych pór roku i t. d.
Chcąc oddać hołd szlachetnym porywrom organizatorów ruchu dookoła Uranji, a zarazem zadokumentować spólnotę ideową z ich poczynaniami, powstałe w roku ubiegłym Towarzystwo Miłośników Astronomji zachowuje nadal tytuł Uranji dla wydawanego odtąd w postaci druku organu Towarzystwa.
Zawierać on będzie artykuły oryginalne, referaty i notatki o najwięcej zainteresować mogących miłośnika pracach z Astronomji i nauk pokrewnych, wyciągi z wygłaszanych pod auspicjami Towarzystwa odczytów, podawać wskazówki do wykonywania celowych i możliwych dla miłośnika spostrzeżeń, a w tym celu i kalendarzyk astronomiczny, dalej komunikaty samych obserwacji, wreszcie odzwierciedlać będzie wszelkie objawy ruchu astronomicznego amatorskiego w kraju i za granicą.
Jest to tylko prowizoryczny program dla czasopisma, którego kryterja będą pogłębiane, a ramy rozszerzane, w miarę dopływu nowych sił autorskich i środków materjalnych.
Zarząd T. M. A. stawia sobie od początku za zadanie zachęcić i zaprawić do pracy autorskiej czy spółautorskiej możliwie liczne jednostki, aby stworzyć rezerwę sił, konieczną dla ciągłości zakreślonej przez Statut Towarzystwa pracy popularyzatorskiej.
Podejmując to zadanie, wyłoniony z Zarządu komitet redakcyjny uświadamia sobie z góry praktycznie wynikającą stąd niejednolitość charakteru czasopisma, zwłaszcza w pierwotnem jego stadjum.
Kom. Red.

Urania 1/1922, str. 24-25, Kronika T.M.A.

Na mocy wyborów Ogólnego Zebrania z dnia 26.XI.1921 roku weszli do Zarządu Towarzystwa na rok bieżący : pp. Dr. Felicjan Kępiński (prezes), prof. G. Tołwiński (wiceprezes), Dr. J. Danilewicz (zast. wiceprezesa), red. J. Larissa-Domański (sekretarz), S. Nowińska (z. sekr.), inż. Br. Rafalski (skarbnik), art.-fot. Zdz. Marcinkowski (z. sk.) i do Komisji Rewizyjnej: pp. prof. St. Michalski, mec. J. Niewodniczański i E. Stenz, asystent Un. Kooptowani zostali do Zarządu: pp. St. Kaliński (bibljotekarz) i M. Białęcki (kierownik dostrzegalni).
Tymczasowa Siedziba Towarzystwa: Warszawa, Widok 18 m. 5 (zarazem adres Sekretarza, p. J. Domańskiego).
Czytelnia: lokal Bibljoteki Sem, Mat., Nowy Świat M 72, 1-e p., piątki g. 18-20.
Dostrzegalnia: Chmielna 88-90, naddasze, soboty i poniedziałki, po zmroku.
Za użyczenie Towarzystwu tymczasowego lokalu na czytelnię Zarząd Towarz. składa i na tern. miejscu podziękowanie pp. prof. Dr. Sierpińskiemu i Dr. Rajchmanowi. Sprawa posiadania dostrzegalni stała się aktualną, z chwilą wypożyczenia Towarzystwu lunety 96 mm przez p. M. Białęckiego i dokonanego w końcu stycznia zakupu 108 mm lunety Bardou na własność Towarzystwa. Dzięki uprzejmości p, Malanowicza (Sekcja Szkolnictwa Zawodowego) i dyr. inż. W. Gniazdowskiego udało się nam uzyskać pod wskazanym powyżej adresem naddasze wraz z mieszczącym się pod nim pokoikiem (na utensylja obserwacyjne). Wszyscy trzej panowie, którzy przyczynili się do uruchomienia naszej dostrzegalni, zechcą przyjąć podziękowanie ze strony Zarządu.
Podnieść tu należy również wielką ofiarność samych członków Towarzystwa, którzy drogą darowizn i zwrotnych udziałów samorzutnie umożliwili nabycie lunety Bardou. Z wyjątkiem niepogody i głównie silnych mrozów, nic więc już nie staje na przeszkodzie do rozpoczęcia obserwacji wstępnych, w celu zapoznania się z własnościami lunety, aby móc niebawem przejść do pracy systematycznej. Program jej jest już w najistotniejszych punktach wyznaczony, a będzie modyfikowany, w miarę indywidualnych życzeń i wyłaniających się skłonności.
Poruszona przez Sz. członków Tow. z Krakowa myśl założenia w ich grodzie oddziału naszego Towarzystwa spotkała się z zupełnem uznaniem Zarządu, który podda ją pod dyskusję na najbliższem Ogólnem Zebraniu,— zajmie się one również sprawą uzupełnień Statutu Towarzystwa.
Zarząd apeluje do członków i sympatyków Towarzystwa o zasilenie bibljoteki w książki, a dostrzegalni w przyrządy pomocnicze (mechaniczne i optyczne) i w pierwszej linji — chronometr.

Urania 2/1922, str. 59-60, Kronika T.M.A.

Siedziba Towarzystwa: Warszawa, Widok 18 m. 5 (zarazem adres Sekretarza p. J, Domańskiego).
Czytelnia; lokal Seminarjum Matemat. Uniw. Nowy Świat 78 (Pałac Staszica) 1-e piętro, piątki g. 18 — 20.
Dostrzegalnia: Chmielna 88 — 90, naddasze, poniedziałki, środy i soboty, po zmroku.
Jak widzimy, główne placówki pracy naszej utrzymały charakter prowizorjum, choć w okazały sposób wzrastająca liczba członków T. M. A. uprawnia do nadziei, że w niedalekiej przyszłości uzyskamy stale pomieszczenie dla siedziby i bibljoteki, a także dogodniejsze miejsce dla dostrzegalni Towarzystwa. Apelujemy w tym względzie o współdziałanie wszystkich Jego Członków i Sympatyków.
Urządzane w dostrzegalni Tow. obserwacje dla publiczności cieszą się dużą frekwencją. Z powodu ciasnoty lokalu nie mogącego sprostać licznym zgłoszeniom na pokazy Nieba, zarządzone zostało uprzednie (kilkanaście dni naprzód) wydawanie kart wstępu za niewielką opłatę, ulgową dla młodzieży.
W związku z ukazaniem się pierwszego numeru Uranji, Zarząd T. M. A. otrzymał z wielu stron szereg cennych dlań uwag, słów zachęty do dalszej pracy i podziękowań.
Dnia 23 marca b. r. odbył się w audytorjum Zakł. Fiz. Uniw. odczyt p. prof. Wacława Dziewulskiego z Wilna p. t. „O metodzie Michelaona mierzenia średnie gwiazd". Licznie zebrani członkowie T. M. A. oraz goście wysłuchali z wielkiem zajęciem tych tak mało dotychczas dostępnych Szerszemu ogółowi wyników badań astrofizyków amerykańskich. Przedmiot wykładu, jego przekonywająca forma, oraz sympatyczna postać Sz. Prelegenta przyniosły Mu w podzięce żywy oklask słuchaczy.
W dniu 6 kwietnia, w tymże lokalu odbył się interesujący odczyt p. E.Stenza, asyst. Zakł. Fiz. Uniw., czł. T. M. A., — pod tytułem „Zmienność przezroczystości atmosfery ziemskiej. Po odczycie wywiązała się ożywiona dyskusja, w której wziął udział szereg osób, zarówno z pośród członków, jak i gości.
Dnia 27 kwietnia, odbył się w lokalu przy ul. Chmielnej 88, odczyt p. M. Białęckiego, czł. T. M. A. — p. t. „Kamil Flammarion“. Prelegent, wskazując na etapy, jakie przebył Flammarion w ciągu 60 letniej swej pracy na polu popularyzacji astronomji, zwraca uwagę na wpływ jego idei na powstawanie miłośnickich kół i towarzystw astronomicznych. Na zebraniu tem zakomunikowana została obecnym przez p. E. Stenza smutna wiadomość o zgonie ś. p. Romualda Mareckiego, zasłużonego meteorologa i astronoma. Uchwalono wszcząć starania w celu uczczenia pamięci Zmarłego przez wydanie jednej z nieopublikowanych prac Jego.
Po wyczerpaniu porządku dziennego zebrani udali się na górę do dostrzegalni, gdzie spędzili dłuższy czas na oglądaniu ciekawszych objektów na niebie. Objaśnień udzielał uprzejmie p. M. Białęcki—kierownik dostrzegalni.
Dn. 16 kwietnia w tymże gmachu p. Białęcki wygłosił odczyt o układzie Słonecznym ilustrowany przezroczami i przeznaczony dla uczni szkoły technicznej kolejowej.
Otrzymawszy wiadomość o trudnych warunkach, w jakich znajduje się przebywający w Rosji jeden z zasłużonych astronomów rodaków, T. M. A. pośpieszyło za pośrednictwem misji amerykańskiej zadokumentować swoje uznanie dla pełnej poświęcenia i owocnej Jego pracy naukowej. Zarząd T. M. A. podaje do wiadomości Sz. Członków, że Doroczne Ogólne Zebranie odbędzie się we wrześniu w Warszawie. O dokładnym terminie i miejscu zawiadomi listownie Sekretarz.

Urania 3-4/1922, str. 90-93, Kronika T.M.A.

Działalność Tow. Mił. Astr. w drugiem półroczu 1922 r. przejawiała się w dwu kierunkach; organizacyjnym i popularyzacyjno-naukowym. Organizacja T-wa postąpiła naprzód dzięki opracowaniu nowego statutu, który został, uchwalony na Walnem Zebraniu członków T. M. A. w dniu 21.XI.22 r. Na temże zebraniu wybrano Nowy Zarząd z prezesem inżynierem Strzeszewskim na czele.
Władze T-wa ukonstytuowały się w sposób następujący: prezes inż. P. Strzeszewski, v. prezes Edward Stenz, sekretarz S. Kaliński, skarbnik L. Kossakowski, bibljotekarz J. Mergentaler. Zastępcy: dr. L. Hufnagel, A. Sułtan. Do Komisji Rewizyjnej zostali wybrani: prof. St. Michalski, mec. J. Niewodniczański i inż. T. Plewiński.
Na następnych posiedzeniach Zarządu ustalono skład osobisty komisyj w spos. nast.: kierownik dostrzegalni — p. M. Białęcki; Komitet Redakcyjny: pp. Felicjan Kępiński, Dr. L. Hufnagel, M. Kowalczewski, E. Stenz, S. Kaliński, J. Mergentaler, pod kierownictwem E. Stenza i Dr. L. Hufpagla. Administracja „Uranji" : pp. J. Mergentaler i A. Orłowski. Kier. Kola Młodzieży p. M. Białęcki.
W pracach zarządu biorą udział wszyscy kierownicy komisyj oraz Dr. Felicjan Kępiński jako były prezes T-wa.
Nowowybrany Zarząd zajął się w pierwszej linji legalizacją statutu, który zatwierdzony został przez Min. Spr Wew. dnia 2. II. 23 oraz uzyskaniem lokalu. Dzięki uprzejmości prezesa T-wa „NaszSklep“, p. Kruszewskiego, T-wo nasze otrzymało lokal przy ul. Siennej 16. Tam też przeniesiona została siedziba T-wa wraz z sekretarjatem, bibljotekę zaś umieszczono w dostrzegalni T. M. A. przy ul. Chmielnej 88. Dostrzegalnia. Troski organizacyjne nie tamowały prac popularyzacyjno-naukowych T-wa, które rozwijały się coraz lepiej. Dostrzegalnia T. M. A. pod kierownictwem p. M. Białęckicgo była czynna wciągu całego roku, nie wyłączając nawet lata dzięki wydatnej współpracy p. S. Mrozowskiego. W ten sposób obserwacje były również udostępnione szerszej publiczności, która za niewielką opłatą oglądała ciekawsze objekty niebieskie. Dotychczas przesunęło się przed lunetą Dostrzegalni przeszło 1200 osób. W Dostrzegalni czynione były systematyczne obserwacje powierzchni słońca i księżyca i niektórych planet. Podczas opozycji Marsa w r. 1922 wykonane były przez p. Białęckiego rysunki tej planety. Posiedzenia dyskusyjne. Jeszcze przed ferjami letniemi odbył się d. 3 czerwca 1922 r. w gmachu Tow Nauk. Warsz. odczyt p. Sti Kosińskiej, czł. T. M. A„ „O fotografji w Astronomji“, ilustrowany licznemi przezroczami. Streszczenie ciekawego odczytu, dającego rzut oka na historyczny rozwój fotografji nieba, podamy w n-rze następnym.
W dniu 14 października 1922 r. z okazji ogólnego zebrania członków T. M. A. w I-ym terminie (do uchwał nie doszło) Wygłosił ks. dr. Lenartowicz z Tarnowa interesujący odczyt na temat teorji kosmogoniczoych świata i o układzie planetarnym. Zebranie Ogólne w II im terminie odbyło się 21 listopada 1922 r., poświęcone jedynie sprawom administracyjnym i wyborom do Władz T-wa.
Zarząd T-wa, uznając potrzebę informowania swych członków o nowyoh postępach astronomji i metodach badania, postanowił urządzić cykl odpowiednich referatów informacyjnych. Pierwsze tego rodzaju posiedzenie odbyło się w Zakładzie Fizycznym U. W. dnia 14 grudnia 1922 r., na którem p. S. Kaliński wygłosił referat „o obserwacjach gwiazd zmiennych“ zaś p. E. Stenz „O obserwacjach zjawisk optycznych w atmosferze ziemskiej". P. Kaliński przedstawił w swym referacie szereg zagadnień, dotyczących gwiazd zmiennych i organizacji spostrzeżeń. Zaproponował wreszcie stworzenie w łonie T. M. A. sekcji obserwacji gwiazd zmiennych oraz nawiązanie kontaktu z centralą w Ljonie. Członkowie, którzy pragnęliby wziąć udział w sekcji, zechcą się porozumieć z p. Kalińskim (Warszawa, Piękna 30 m. 14). Z kolei p. E. Stenz przedstawił w krótkim zarysie opis szeregu zjawisk optycznych w atmosferze (pierścienie naokoło słońca, zjawiska zmrokowe i t. p.) oraz znaczenie ich obserwacji dla Fizyki Atmosfery. Zwracając uwagę na dziwną perjodyczność tych zjawisk, prelegent wskazuje na niewątpliwy wpływ działalności słońca na atmosferę ziemską i z tego względu zachęca do notowania tych zjawisk. Interesujący się tą kwestją członkowie T. M. A. otrzymają na życzenie szczegółowe instrukcje, opracowane przez prelegenta.
W d. 30 stycznia 1923 r. w tymże gmachu Zakł. Fiz. U. W. odbyło się posiedzenie dyskusyjne, na którem p. M Kowalczewski, asyst. Obs. Astr. U. W„ człon. T. M. A., wygłosił nader interesujący referat „O nowych metodach wyznaczania paralaks". Prelegent w przystępnej lecz wykwintnej formie przedstawił ostatnie metody spektroskopowe w zastosowaniu do wyznaczania odległości najbardziej nawet odległych rojów gwiazd i mgławic, wprowadzając słuchaczów w nadziemski świat nieznanych dotychczas przestrzeni, mierzonych setkami tysięcy lat światła. Zebrani podziękowali prelegentowi gorącemi oklaskami za b. interesujący odczyt. Rocznica Kopernika. W związku z rocznicą urodzin Kopernika Zarząd T. M. A. zaraz po ukonstytuowaniu się przystąpił do zapoczątkowania Komitetu dla odpowiedniego uczczenia w stolicy wiekopomnych zasług wielkiego astronoma. Dzięki energicznym zabiegom prezesa T. M. A., inż. Strzeszewskiego, został wkrótce utworzony Komitet Obchodu Rocznicy Kopernika, złożony z całego szeregu przedstawicieli wyższych uczelni, instytucyj naukowych, społecznych, miasta itp., który pod przewodnictwem prezesa Rady Miejskiej, sen. I. Balińskiego, zajął się organizacją uroczystości w dniu 18 lutego 1923 r., t. w wigilję rocznicy. Protektorat honorowy przyjęli łaskawie: Prezydent Rzeczypospolitej, J. E. Kardynał, Marszałek Senatu, Marszałek Sejmu oraz Minister Oświaty.
Celem zorganizowania obchodu w szkołach, T. M A. przystąpiło za aprobatą p. Ministra W. R. i O. P. do opracowania i wydania notatki o Koperniku, która zostanie rozesłana wszystkim szkołom powszechnym i średnim w Polsce. Dzięki wydatnej subwencji Wydziału Nauki Min. W. R. i O. P w wys. 2 000 000 mk. zamierzenia T-wa będą mogły być urzeczywistnione.
W związku z Rocznicą Kopernika Zarząd. T. M. A. zastanawia się nad bardziej realnym sposobem uczczenia pamięci Odnowiciela Astronomji.
Po dłuższej dyskusji na temat potrzeb astronomji polskiej w chwili obecnej, zarząd T. M. A. na posiedzeniu swem w dniu 17 stycznia 1923 r. uchwalił popierać w miarę możności ufundowanie Obserwatorjum Narodowego im. Mikołaja Kopernika, organizowanego obecnie przez prof. T. Banachiewicza. — i cel ten uznaje za najwłaściwszy i najbardziej godny żywego poparcia. W myśl tej uchwały Zarząd zwraca się niniejszym do wszystkich członków T. M. A. oraz do osób, którym leży na sercu dobro naszej Kultury Polskiej, a w szczególności dobro naszej Astronomji, — z gorącym apelem o składanie ofiar na Narodowe Obserwatorjum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika. Ofiary można składać na konto czekowe P. K. O. No 149650 (Obs. Nar. im. M. Kopernika), lub też wprost na ręce prof. T. Banachiewicza (Kraków, Kopernika 26).
Zarząd T. M. A. składa serdeczne podziękowanie tym wszystkim, którzy przyczynili się do rozwoju T-wa, a szczególnie pragnie wyrazić wdzięczność p. dyr. Gniazdowskiemu za łaskawe użyczenie lokalu dla Dostrzegalni, p. prezesowi Kruszewskiemu za łaskawe odstąpienie lokalu na siedzibę T-wa oraz p. prof. St. Pieńkowskiemu za wielokrotne ofiarowanie sali Zakładu Fizycznego U. W. na posiedzenia dyskusyjne T. M. A.

Urania 3-4/1922, str. 94-98, Statut Towarzystwa Miłośników Astronomji

STATUT Towarzystwa Miłośników Astronomji
1. W Warszawie powstaje Towarzystwo Miłośników Astronomji.
2. T-wo ma na celu:
a) zjednoczenie osób pracujących na polu astronomji oraz interesujących się jej postępami.
b) zaznajamianie członków T-wa z najnowszemi postępami wiedzy astronomicznej oraz pobudzanie do badań własnych.
c) ułatwianie i popieranie prac członków T-wa.
d) popularyzacja wiedzy astronomicznej wśród społeczeństwa, a w szczególności wśród młodzieży.
3. Dla osiągnięcia tych celów T-wo, z zachowaniem przepisów obowiązujących:
a) urządza zebrania dyskusyjne, odczyty i wykłady (płatne i bezpłatne),
b) wydaje pisma, broszury i książki,
c) organizuje obserwatorjum astronomiczne i bibljotekę,
d) udziela informacji w zakresie astronomji,
e) nawiązuje kontakt z podobnemi stowarzyszeniami oraz obserwatorjami w kraju i zagranicą,
4. Siedzibą Zarządu T. M. A. jest Warszawa.
5. Działalność T M A. rozciąga się na całą Rzeczpospolitą Polską z prawem tworzenia od działów prowincjonalnych, pod warunkiem zastosowania się do miejscowych praw i przepisów o stowarzyszeniach.
6. T. M. A. posiada pieczęć okrągłą z napisem: „Towarzystwo Miłośników Astronomji w Warszawie".
7. T. M. A. składa się z członków: a) założycieli, b) rzeczywistych, c) popierających, d) dożywotnich, e) honorowych i f) uczestników Koła Młodzieży.
8. Członkiem T-wa może zostać każda osoba pełnoletnia, o ile złoży Zarządowi odpowiednią deklarację, podpisaną przez siebie i przynajmniej dwuch członków T-wa, niepełnoletni zaś winni nadto przedstawić zezwolenie rodziców lub opiekunów. O przyjęciu kandydata decyduje Zarząd na swem najbliższem posiedzeniu większością 3/4 głosów obecnych. Odmowy przyjęcia kandydata Zarząd nie motywuje.
9. Członkowie T-wa są obowiązani przy wstąpieniu do opłacenia wpisowego w wysokości 1000 Mk. oraz do opłacania składki rocznej.
a) Składka roczna Członka rzeczywistego wynosi 6000 Mk. i jest wpłacana jednorazowo lub w czterech ratach kwartalnych.
b) Składka roczna członka popierającego jest równa poczwórnej składce członka rzeczywistego.
c) Członkiem dożywotnim może zostać każdy, kto wpłaci jednorazowo sumę równą dwudziestokrotnej składce członka rzeczywistego, przyczem zwolniony zostaje od składek rocznych i wpisowego,
d) Godność członków założycieli posiadają:
1) pierwsi założyciele T-wa,
2) wszyscy poprzedni prezesi T-wa.
Członek dożywotni, opłacający dodatkowo 50.000 Mk. na rzecz T-wa, otrzymuje godność członka założyciela.
e) Tytuł członka honorowego udziela Ogólne Zebranie na wniosek Zarządu osobom specjalnie zasłużonym w nauce astronomji lub w prowadzeniu i organizacji T-wa.
Członkowie założyciele i honorowi są zwolnieni od opłacania składek i wpisowego.
f) Członkowie niepełnoletni mogą być przyjmowani do istniejącego w łonie Trwa Koła Młodzieży w charakterze juniorów, opłacając przytem pełne wpisowe i połowę składki rocznej. Juniorzy nie mają prawa głosowania ani biernego prawa wyborczego.
10. Do chwili ustalenia waluty polskiej, wysokość składki może ulec zmianie na mocy postanowienia Ogólnego Zebrania, przyczem zmiana ta nie pociąga konieczności ponownej rejestracji Statutu.
11. Wszyscy członkowie korzystają bezpłatnie z wszelkich urządzeń T-wa, jako to: narzędzi, bibljoteki i t. d. Pismo, wydawane przez T-wo, oraz inne publikacje członkowie otrzymują po cenie kosztu.
Przyrządy poszczególne oraz książki i czasopisma mogą być wypożyczane członkom za każdorazowem zezwoleniem Zarządu i na odpowiednich warunkach.
12. Wszyscy członkowie T-wa korzystają z prawa głosu na zebraniach T. M, A., o ile są podpisani na liście obecności. Z wyjątkiem członków Koła Młodzieży, wszystkim pozostałym członkom przysługuje bierne i czynne prawo wyboru do władz T wa. Obcokrajowcy nie mogą być Wybierani do władz T-wa.
13. Zarząd T-wa ma prawo nadawania godności członka korespondenta instytucjom i osobom, zajmującym się astronomją i utrzymującym kontakt z T. M. A. Członkowie korespondenci, za każdorazowem upoważnieniem, reprezentują ,T M. A. wobec zamiejscowych osób, instytucyji stowarzyszeń naukowych. Członkowie korespondenci nie mają obowiązku opłacania składek członkowskich.
14. Godność członka utraca się:
a) na własne żądanie,
b) przez półrocze nieopłacenie składki członkowskiej
c) z ważnych powodów (czyny nieetyczne lub działanie na szkodę Towarzystwa) na mocy uchwały Zarządu z prawem apelacji do Ogólnego Zebrania.
15. W miarę rozwoju T-wa i rozszerzania zakresu jego działalności, Zarząd ma prawo powoływać do życia komisje specjalne, poświęcone poszczególnym zagadnieniom organizacyjnym i administracyjnym T-wa, jako to: Komisję Bibljoteczną, Komisję Odczytową, Komisję do Spraw Obserwatorjum i t. p.
16. W miarę rozwoju prac naukowych w łonie T-wa Zarząd może tworzyć oddzielne sekcje, zajmujące się specjalnemi zagadnieniami w astronomji. Sekcje jako jednostki nie wyróżnione administracyjnie są luźnym zgrupowaniem członków i mogą mieć swych przedstawicieli, będących w kontakcie z Zarządem.
17. W miarę powstawania liczniejszych zgrupowań członków na prowincji, Zarząd może tworzyć oddziały T-wa poza Warszawą, o ile do Zarządu T. M. A. wpłynie podanie, podpisane przynajmniej przez dziesięciu członków T-wa z danej miejscowości. Oddziały stanowią jednostki autonomiczne, działające na podstawie niniejszego Statutu, posiadające swój lokalny zarząd, złożony z trzech osób oraz lokalną administrację, mają jednak obowiązek składania sprawozdań rocznych Zarządowi Głównemu w Warszawie. Członkowie Oddziałów korzystają z wszystkich praw, wymienionych w §§ 11 i 12. 20% sumy, zebranej ze składek członkowskich, Oddział prowincjonalny przelewa do kasy Zarządu T. M. A. w Warszawie.
18. Celem umożliwienia pracy w T. M. A. osobom niepełnoletnim, powstaje przy T-wie Koło Młodzieży, prowadzone przez członka rzeczywistego, wybranego na Ogólnem Zebraniu i wchodzącego w skład Zarządu T. M. A. Kierownik Koła Młodzieży urządza dla uczestników Koła oddzielne zebrania, na których są odczytywane referaty członków Koła Młodzieży oraz organizowane specjalne obserwacje nieba.
19. Sprawami T-wa kieruje Zarząd, odpowiedzialny wobec Ogólnego Zebrania.
20. W skład Zarządu wchodzą: prezes, vice-prezes, sekretarz, skarbnik, bibljotekarz, wszyscy przewodniczący poszczególnych komisyj wraz z kierownikiem Koła Młodzieży oraz ostatni prezes T. M. A.
21. W razie potrzeby Zarządowi przysługuje prawo kooptacji nowych członków Zarządu.
22. Członkowie Zarządu oraz przewodniczący Komisyj są wybierani z pośród członków zamieszkałych w Warszawie lub okolicy, na przeciąg jednego roku. Ustępujący członkowie mogą być wybierani ponownie.
23. Wybory do władz T-wa odbywają się na dorocznem Ogólnem Zebraniu drogą tajnego głosowania kartkami. Przynajmniej na tydzień przed Zebraniem wszyscy członkowie otrzymują oficjalną listę kandydatów, proponowaną przez ustępujący Zarząd. Każdy członek może wykreślić, a wzamian za to wpisać nowe proponowane przez siebie kandydatury. Ogólne Zebranie wybiera najpierw prezesa, a następnie wszystkich pozostałych członków Zarządu razem. Nadto Ogólne Zebranie wybiera trzech zastępców, którzy wchodzą w skład Zarządu na wypadek ustąpienia któregokolwiek z członków, oraz trzech członków Komisji Rewizyjnej.
24. Członkowie zamiejscowi, nie mogący przybyć na Ogólne Zebranie, mogą przesłać swoje głosy wyborcze na ręce sekretarza w kopercie zamkniętej, zaopatrzonej w podpis autentyczny członka, którą sekretarz nie otwierając, wręcza skrutatorom. W chwili głosowania skrutatorowi otwierają koperty i nie czytając treści listu, wrzucają ten ostatni do urny.
25. Wszystkie godności w T-wie są honorowe. W razie potrzeby Zarząd ma prawo angażowania pracowników płatnych.
26. Posiedzenia Zarządu zwołuje prezes przynajmniej raz na miesiąc, za wyjątkiem miesięcy letnich. Uchwały Zarządu są prawomocne przy obecności przynajmniej pięciu członków Zarządu wraz z prezesem lub vice-prezesem. Wszyscy członkowie Zarządu winni być zawiadomieni o terminie Zebrania przynajmniej na dwa dni naprzód. Pominięcie tej formalności może spowodować nieważność uchwał Zarządu.
27. Zarząd układa specjalne regulaminy dla komisyj i agend T-wa celem prawidłowego prowadzenia spraw T. M. A.
28. Rok sprawozdawczy T. M. A. liczy się od 1 stycznia do 31 grudnia każdego roku.
29. Zebranie Ogólne jest zwoływane przez Zarząd:
1) corocznie przy końcu roku sprawozdawczego celem złożenia sprawozdania z działalności T. M. A. oraz przeprowadzenia wyborów do władz T-wa.
2) w wypadkach szczególnie ważnych, gdy Zarząd nie przyjmuje na siebie odpowiedzialności.
3) na pisemne żądanie przynajmniej 20 członków lub Komisji Rewizyjnej, nie później jak w dwa tygodnie od daty otrzymania zawiadomienia.
30. Do kompetencji i obowiązków Ogólnego Zebrania należy:
a) wybór prezesa, członków Zarządu i Komisji Rewizyjnej,
b) zatwierdzenie sprawozdania rocznego z czynności T-wa i bilansu za rok ubiegły, oraz sprawozdania Kom. Rewizyjnej,
c) ustalenie podstaw budżetu na rok następny,
d) interpretacja poszczególnych punktów statutu i wprowadzanie nowych jego zmian i uzupełnień,
e) decyzja o ważniejszych sprawach majątkowych T-wa,
f) sprawy, za które Zarząd nie bierze Da siebie odpowiedzialności,
g) powzięcie uchwały co do ewent. rozwiązania T-wa i sposobów likwidacji jego na rzecz polskich instytucyj naukowych.
31. Uchwały Zebrań Ogólnych, zwołanych w I-szym terminie, są ważne przy obecności przynajmniej jednej piątej wszystkich rzeczywistych członków, przyczem każdy członek obecny na zebraniu może mieć dwa pisemne pełnomocnictwa członków nieobecnych, które przedstawia przewodniczącemu Ogólnego Zebrania. W razie nieprzybycia wymaganej liczby członków, Zebranie Ogólne zostaje zwołane w ciągu dwuch tygodni w drugim terminie, przyczem uchwały jego w tym wypadku są prawo mocne bez względu na ilość reprezentowanych głosów.
32. Wszelkie uchwały Zarządu i Zebrań ogólnych zapadają zwykłą większością głosów z wyjątkiem uchwał, dotyczących zmian Statutu oraz rozwiązania T-wa, które wymagają większości 3/4 głosów obecnych oraz w wypadku, przewidzianym w § 8 niniejszego Statutu.
33. Posiedzenia dyskusyjne T. M. A. odbywają się przynajmniej raz na miesiąc (a wyjątkiem miesięcy letnich) i są poświęcone referowaniu i omawianiu zagadnień naukowych oraz bieżących spraw T-wa. Wszelkie dyskusje na tle politycznem i religijnem oraz na tematy obce zadaniom T-wa są w łonie T. M A. niedopuszczalne.
34. Środki materjalne T-wa powstają:
a) z wpisowego i składek członkowskich,
b) z dochodów z płatnych odczytów i pokazów,
c) ze sprzedaży wydawnictw T-wa,
d) z ofiar, zapisów i t. p.
e) z dochodów natury wyjątkowej, przyjętych przez Zarząd,
f) z dochodów z majątku T-wa.
35. Kapitał, powstały ze składek członków dożywotnich i założycieli, stanowi fundusz rezerwowy, który może być użyty przez Zarząd na inwestycje.
36. Komisja Rewizyjna sprawdza stan kasy, księgi rachunkowe i sprawozdanie roczne Zarządu i o wynikach rewizji sporządza protokuł dla złożenia takowego Ogólnemu Zebraniu członków T-wa. Komisja Rewizyjna ma prawo dokonania rewizji majątku i rachunkowości T-wa w każdej chwili, obowiązkowo zaś przynajmniej raz na rok przed dorocznem Ogólnem Zebraniem.

Urania 3-4/1922, str. 104-106, Lista członków T.M.A. na styczeń 1923

Lista Członków T, M. A. w styczniu 1923.
Członkowie Założyciele i Dożywotni
1921 - pp. Białęcki Maksymiljan, urzędnik państw., Warszawa, (Załóż.)
1921 - Larissa-Domański Józef, Warszawa, (Załóż.)
1921 - mec. Niewodniczański Jan, Warszawa, (Załóż.)
1921 - dr. Kępiński F., adjunkt i zast. kier. Obser. Uniw., Warszawa, (b. Prezes)
1922 - inż. Kowerski Karol, dyr. Tow. Kred. Przem. Polak., Warszawa, (czł. Dożyw.)
Członkowie Popierający
1922 - pp. inż. Kępiński Mieczysław, w Piotrkowie
1921 - dr. Lewenstern Eugenjusz, chirurg, Warszawa
1923 - Mergentaler Czesław, dyrektor banku, Pińsk
1921 - prof. Michalski Stan,, dyr. Depart. Nauki Sekretarz Kasy Mianowskiego, Warszawa
1923 - Osmołowski Jerzy, v Warszawie
1922 - Wróblewski Tadeusz, przemysłowiec. Warszawa
Członkowie Rzeczywiści
1922 - Adamowicz J., urz. państw Łuck
1922 - Adamski Si. w Warszawie
1921 - Archutowaki T., stud. Uniw.
1922 - Arlitewicz J. w Warszawie
1923 - prof. Banachiewicz T . dyr. Obserw. Uniw., Kraków
1922 - Bart Jerzy, stud. Uniw.
1922 - Bezwuhły Mik. stud. Polit.
1921 - dr. Bialobrzeski Cz. prof. Uniw.
1922 - Bielicki Maciej w Warszawie
1922 - inż. Błeszczyński Tad. w Warszawie
1922 - Borowianka J.,stud. W. W. P., Skierniewice
1922 - Boye Stefan w Warszawie
1921 - dr Brennejsen prof. Państw, I. Dent.
1922 - Bucbweitz J , stud Uniw.
1922 - Cękalski Eug. w Warszawie
1922 - Chromik Józef, stud. W. S. H
1921 - ks. Chwiłowica Z., stud. Uniw., Kraków
1922 - Czarnowski F. w Warszawie
1921 - dr. Czubryóski A., naucz. gimn.
1921 - dr. Danilewicz J., dyr. Zakł. Kentg., Zakopane
1922 - Dębczyński A., urz. państw.
1921 - Dembowska Z., stud. Uniw.
1922 - Dickstein Sam., prof. hon. Un
1922 - Doleżał Wł., naucz, gimn., Łowicz
1922 - Domaniewska Z. w Warszawie
1922 - Duniec Kaz. w Warszawie
1921 - prof. Dziewulski Wł., dyr. Obserw. Uniw. Wilno
1922 - prof. Ernst M., dyr.Zakł. Astr. Uniw., Lwów
1922 - Ertman Al. w Warszawie
1922 - Fabiani Tadeusz w Warszawie
1922 - Frankenstein T. w Warszawie
1923 - Gadomski Jan, asyst. Obserw., Kraków
1922 - Gajęcka J. stud. Un. Kraków
1922 - Gieca Bron., naucz, gimnazjum Skierniewice
1922 - Gilewicz Halina w Toruniu
1922 - Gliksman Jan w Warszawie
1922 - Gocławska W. w Żyrardowie
1921 - prof. Grabowski Z., dyr. Obs. Politechn,, Lwów
1922 - Gutkowski Tadeusz, kupiec
1922 - Hubicki Z. buch. w Granicy
1921 - dr. Hufnagel Leon, astronom
1922 - inż. Iwaszkiewicz J., urz.kolej., Wilno
1922 - Jankowski Ksaw., astronom
1921 - dr. Jantzen K., adj. Obs. Wilno
1922 - inż Jaxa-Kwiatkowski w Warszawie
1921 - Kaliński Stefan, student Uniw.
1922 - Kalaska Jan w Warszawie
1923 - prof. Kamieński M., astronom, Kraków
1922 - Kapicki Stanisław, urzędnik
1921 - Kapuściński Wład., stud. Uniw.
1922 - Kaszyńska Anna, urzędniczka.
1922 - Kierski Wład., przemysłowiec
1922 - Koczorowska Z. w Warszawie
1921 - Konarski Stan,, urz. państw.
1922 - Korwin-Kossakowski L. St., art. malarz
1922 - Korwin-Kossakowska M. w Warszawie
1921 - Kosińska S. asyst. P.I. Meteor.
1921 - Kowalczewski M., asyst. Obs.
1922 - Kowalczyk Alfred, koresp.
1922 - Kowalczyk Julja. w Warszawie
1922 - Kozłowski E lm. J., naucz, gimnazjum, Garwolin
1922 - Krasińska Marja w Warszawie
1922 - dr. Krassowski Jan, prof. W W. P.
1921 - Kuroczycki Witold, stud. Polit.
1922 - Lech Stanisław w Warszawie
1921 - ks. dr. Lenartowicz J., kier.st. meteor, Tarnów
1922 - Lenga Michał w Warszawie
1922 - Librach Ludwik, urzędnik
1921 - Lichteuberg Wł., asyst. Obs., Lwów
1921 - Ludwiński J. K., naucz. gimn. Olkusz
1922 - Łapczyński Zyg., mechanik
1921 - Maliński Stan., student Polit.
1921 - Marcinkowski L , urzędnik
1921 - Marcinkowski Zdz. przemysł.
1921 - Mergentaler J. stud Uniw.
1922 - Michniewska A. w Warszawie
1923 - Miedźwiedzki M , asyst. Obs. Kraków
1922 - Mościcki Jerzy w Warszawie
1921 - Mrozowski St student Uniw.
1921 - Narbutt Antoni, urz. państw.
1921 - Nejmanówna Marja, urzędn.
1922 - Neuman Bron., urzędnik
1921 - Niczyperowicz S., stud. Polit.
1921 - Niedziałkowska A.,urzędniczka
1921 - Niedziałkowski W., stud. leśnik
1922 - Nowakowski Lucjan w Warsz.
1921 - Nowińska S., licen. Uniw Szw.
1922 - Nowodworski Jerzy w Warsz.
1922 - Okrasiński M w Warszawie
1921 - Orkisz L., asyst. Obs., Kraków
1922 - Orłowski A., stud. Politechniki
1922 - Pawlikowski Jan, naucz. gimn.
1923 - Pawłusiewicz Józef, ziemianin (w Łęgu, Małop.).
1923 - Piorecka L., obs.st. met. Bircza
1922 - Piotrowska Józefa, st. W. S. H.
1922 - Plebański J., rolnik w Izdebnie
1922 - inż. Plewiński Tad. w Warsz.
1922 - Popławski Witold, st. W. S. H.
1922 - Porczyński Zyg. w Warszawie
1921 - dr. Przypkowski F., lekarz, powiatowy, Jędrzejów
1922 - Raczyński S., pprokur. Sądu Okr., Kielce
1921 - inż. Rafalski Br., Starachowice
1922 - Rodzik J., urz. państw., Nowa Wilejka
1921 - Rybka E., asyst. Obs. Kraków
1921 - dr. Ryzner J., adj. Obs., Lwów
1922 - Salzman Piotr, stud. Politech.
1921 - Sienicka Ant., stud. Uniwer.
1921 - Siesicki Józef, rolnik
1922 - Smoleński Ign., stud. Uniw.
1921 - Sołtan Andrzej, asyst. Uniw.
1922 - Steinberg Aleks, w Warszawie
1921 - Stenz Edward asyst. Uniwer.
1922 - inż. Struzik Stan. w Krakowie
1922 - Strzałka Feliks w Warszawie
1922 - inż.Strzeszewski Piotr w Warsz.
1923 - Strzeszewski Stefan, st. Polit.
1923 - Strzeszewski Włodz., st. Polit.
1921 - Świderski St., insp. szk., Wilno
1922 - Szaniawski Stefan, art. malarz
1923 - Szczeniowski S., asyst. Uniw.
1922 - Szczyrba Emil, dyr. fabryki
1922 - Szeligowski Stan., asyst. Obs. Wilno
1922 - dr. Sznabl Adam, lekarz
1922 - Szopiński Tadeusz w Warsz.
1922 - Szulc K., pr. Pol.,v-dyr, P.I.M.
1921 - Szwarc Ksawery, stud. Uniw.
1922 - Szychtówna Reg. w Warszawie
1922 - Szyfkówna P., słuch. Uniw, P.
1922 - Szyllerówna Marja, urzędniczka.
1921 - Tauchert Ota w Warszawie.
1922 - Teitelbaum Wacław w Warsz.
1922 - Terajewicz M, stud. W. S. H.
1921 - Tołwiński U., prof. W. W. P.
1922 - Treliński A.,chemik,Przeworsk.
1922 - Tuwan Wład., dyr. banku, Skierniewice.
1922 - inż. Twardowski St. w Warsz.
1922 - Wasiutyński Jeremi w Warsz.
1922 - Węgrzyn Wacław w Warsz.
1922 - Werc Stan. ,stud. Uniwersytetu.
1922 - Wieczorkiewicz K., nauczyciel, Pruszków.
1922 - Wilczyńska Z., st. Uniwersyt.
1921 - dr. Wilk Antoni, naucz. gimn. Kraków.
1923 - Witkowski J.,adj. Obs., Kraków.
1922 - inż. Zacharewicz Olg. w Warsz.
1922 - Zacharski Stan. w Warszawie.
1921 - Zarankiewicz Kaz., stud.Uniw.
1922 - Zdanowicz Miecz, w Warsz.
1922 - Zieliński Stanisław w Warsz.
1922 - Zieliński Stefan, naucz. gimn. Żyrardów.
1921 - Zygmund Ant., asyst. Polit.