1989: Różnice pomiędzy wersjami
(→Urania 12/1989, str. 372-, Kronika PTMA - Siedemdziesiąt lat Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (1919-1989)) |
(→Urania 12/1989, str. 372-375, Kronika PTMA - Siedemdziesiąt lat Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (1919-1989)) |
||
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
Linia 60: | Linia 60: | ||
== Urania 12/1989, str. 372-375, Kronika PTMA - Siedemdziesiąt lat Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (1919-1989) == | == Urania 12/1989, str. 372-375, Kronika PTMA - Siedemdziesiąt lat Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (1919-1989) == | ||
<b>Przemówienie wygłoszone przez prezesa PTMA prof. Michała Odlanieckiego-Poczybutta w dniu 20 maja 1989 roku w Grudziądzu na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Towarzystwa</b> | <b>Przemówienie wygłoszone przez prezesa PTMA prof. Michała Odlanieckiego-Poczybutta w dniu 20 maja 1989 roku w Grudziądzu na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Towarzystwa</b> | ||
− | Zgromadziliśmy się na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii w Grudziądzu w roku jubileuszowym polskiego ruchu miłośników astronomii. W tym roku bowiem, w 1989 r., obchodzimy jubileusz 70-tej rocznicy utworzenia naszego Towarzystwa. Przypomnijmy kilka dat historycznych z życia i działalności Towarzystwa. Otóż Towarzystwo nasze powstało w Warszawie w 1919 roku jako Koło Miłośników Astronomii, które w 1921 roku przekształciło się w Towarzystwo Miłośników Astronomii, a następnie w 1928 roku przyjęło nazwę Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Astronomii.<br> | + | Zgromadziliśmy się na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii w Grudziądzu w roku jubileuszowym polskiego ruchu miłośników astronomii. W tym roku bowiem, w 1989 r., obchodzimy jubileusz 70-tej rocznicy utworzenia naszego Towarzystwa. |
+ | |||
+ | {{#ev:youtube|I32Owf8dXjQ}} | ||
+ | |||
+ | Przypomnijmy kilka dat historycznych z życia i działalności Towarzystwa. Otóż Towarzystwo nasze powstało w Warszawie w 1919 roku jako Koło Miłośników Astronomii, które w 1921 roku przekształciło się w Towarzystwo Miłośników Astronomii, a następnie w 1928 roku przyjęło nazwę Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Astronomii.<br> | ||
Po II wojnie światowej, w 1947 roku, organizacja nasza odrodziła się pod nazwą Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii z siedzibą Zarządu Głównego w Krakowie i pod tą nazwą działa dotychczas.<br> | Po II wojnie światowej, w 1947 roku, organizacja nasza odrodziła się pod nazwą Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii z siedzibą Zarządu Głównego w Krakowie i pod tą nazwą działa dotychczas.<br> | ||
W okresie 70 lat w Towarzystwie działało wiele tysięcy członków, których łączyła zawsze wspólna pasja, jaką jest astronomia - "nauka będąca głową sztuk wyzwolonych i najbardziej godna człowieka szlachetnie myślącego... " (Mikołaj Kopernik). Z okazji jubileuszu 70-lecia należy wspomnieć przede wszystkim członków założycieli Towarzystwa - prof. Jana Mergentalera zamieszkałego obecnie we Wrocławiu i prof. Stanisława Mrozowskiego przebywającego w Stanach Zjednoczonych. A. P. Prof. Mergentaler i prof. Mrozowski są członkami honorowymi Towarzystwa. Tę najwyższą godność Towarzystwa otrzymali dotychczas następujący zasłużeni działacze: prof. Stefan Piotrowski, prof. Eugeniusz Rybka, prof. Józef Smak, inż. Aleksander Szafkowski, prof. Józef Witkowski, red. Ludwik Zajdler, Jerzy Ziętek. Obecnemu Walnemu Zjazdowi Zarząd Główny przedstawi kandydaturę prof. Wilhelminy Iwanowskiej na członka honorowego Naszego Towarzystwa.<br> | W okresie 70 lat w Towarzystwie działało wiele tysięcy członków, których łączyła zawsze wspólna pasja, jaką jest astronomia - "nauka będąca głową sztuk wyzwolonych i najbardziej godna człowieka szlachetnie myślącego... " (Mikołaj Kopernik). Z okazji jubileuszu 70-lecia należy wspomnieć przede wszystkim członków założycieli Towarzystwa - prof. Jana Mergentalera zamieszkałego obecnie we Wrocławiu i prof. Stanisława Mrozowskiego przebywającego w Stanach Zjednoczonych. A. P. Prof. Mergentaler i prof. Mrozowski są członkami honorowymi Towarzystwa. Tę najwyższą godność Towarzystwa otrzymali dotychczas następujący zasłużeni działacze: prof. Stefan Piotrowski, prof. Eugeniusz Rybka, prof. Józef Smak, inż. Aleksander Szafkowski, prof. Józef Witkowski, red. Ludwik Zajdler, Jerzy Ziętek. Obecnemu Walnemu Zjazdowi Zarząd Główny przedstawi kandydaturę prof. Wilhelminy Iwanowskiej na członka honorowego Naszego Towarzystwa.<br> | ||
Linia 84: | Linia 88: | ||
'''Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii za okres od 24 maja 1986 r. do 20 maja 1989 r. podane do wiadomości przez sekretarza PTMA dra Henryka Brancewicza na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Towarzystwa w Grudziądzu'''<br> | '''Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii za okres od 24 maja 1986 r. do 20 maja 1989 r. podane do wiadomości przez sekretarza PTMA dra Henryka Brancewicza na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Towarzystwa w Grudziądzu'''<br> | ||
<br> | <br> | ||
− | Na Walnym Zjeździe Delegatów w Krakowie 24 i 24 maja 1986 roku został wybrany Zarząd Główny, który ukonstytuował się następująco: prezes Towarzystwa – prof. Michał Odlanicki-Poczobutt, wiceprezesi – dr Jan Mieteleski i dr Krzysztof Ziółkowski, sekretarz – dr Henryk Brancewicz, skarbnik – mgr Marian Wasylenko oraz członkowie – dr Henryk Chrupała, mgr Jerzy Cygan | + | Na Walnym Zjeździe Delegatów w Krakowie 24 i 24 maja 1986 roku został wybrany Zarząd Główny, który ukonstytuował się następująco: prezes Towarzystwa – prof. Michał Odlanicki-Poczobutt, wiceprezesi – dr Jan Mieteleski i dr Krzysztof Ziółkowski, sekretarz – dr Henryk Brancewicz, skarbnik – mgr Marian Wasylenko oraz członkowie – dr Henryk Chrupała, mgr Jerzy Cygan, Roman Fangor, Tadeusz Grzesło, inż. Konowski, Jan Kwaśniewicz, Lucjan Newelski i dr Marek Zawilski. Na zebraniu konstytucyjnym Zarządu postanowiono, że zastępcy członków będą traktowani jako członkowie. Ponadto na tym zebraniu powołano na pozastatutową funkcję zastępcy sekretarza Jana Kwaśniewicza (choć w praktyce tej funkcji nie pełni). Również na tym zebraniu, przywiązując wielką wagę do akcji prowadzonych przez Krakowski Komitet Kopernikowski, postanowiono dokooptować do składu Zarządu dra Stanisława Czareńskiego. W trakcie trwania kadencji dokooptowano do składu Zarządu Aleksandra Bojkowskiego i powierzono mu funkcję zastępcy skarbnika. W październiku 1987 r. podziękowano T. Grześle za pełnienie funkcji urzędującego członka zarządu i za wieloletnią pracę dla dobra Towarzystwa. W marcu 1988 r. odwołano S. Czareńskiego ze składu Zarządu (mandat na podstawie kooptacji), gdyż nie uczęszczał na zebrania Zarządu. W związku z koniecznym wyjazdem H. Brancewicza poproszono, by przez dwa miesiące zastępował go Leszek Benedyktowicz.<br> |
W momencie rozpoczęcia kadencji biurem Zarządu Głównego kierował urzędujący członek ZG Tadeusz Grzesło zatrudniony na 1/2 etatu.<br> | W momencie rozpoczęcia kadencji biurem Zarządu Głównego kierował urzędujący członek ZG Tadeusz Grzesło zatrudniony na 1/2 etatu.<br> | ||
− | Biuro ma przyznane przez Polską Akademię Nauk 7 etatów oraz 2 etaty dla pracowników w terenie. W cz.asie trwania kadencji nie udało się osiągnąć pełnego zatrudnienia. Obecnie kierownikiem biura jest Teresa Popławska, a głównym księgowym Zofia Tereszkiewicz<br> | + | Biuro ma przyznane przez Polską Akademię Nauk 7 etatów oraz 2 etaty dla pracowników w terenie. W cz.asie trwania kadencji nie udało się osiągnąć pełnego zatrudnienia. Obecnie kierownikiem biura jest Teresa Popławska, a głównym księgowym Zofia Tereszkiewicz.<br> |
Biuro zatrudnia 3 osoby na pełnych etatach oraz 6 osób na 1/2 etatu, jedna osoba jest na urlopie wychowawczym i 2 osoby są zatrudnione w terenie. Na wniosek Prezesa Towarzystwa od 1 grudnia 1988 r. Henryk Brancewicz jest zatrudniony na 1/2 etatu jako urzędujący sekretarz.<br> | Biuro zatrudnia 3 osoby na pełnych etatach oraz 6 osób na 1/2 etatu, jedna osoba jest na urlopie wychowawczym i 2 osoby są zatrudnione w terenie. Na wniosek Prezesa Towarzystwa od 1 grudnia 1988 r. Henryk Brancewicz jest zatrudniony na 1/2 etatu jako urzędujący sekretarz.<br> | ||
W okresie sprawozdawczym Zarząd Główny odbył 12 posiedzeń, a prezydium ZG 22 posiedzenia. Na zebrania Zarządu Głównego zawsze zapraszano Główną Komisję Rewizyjną. Również przedstawiciele ZG uczestniczyli w posiedzeniach GKR udzielając niezbędnych wyjaśnień i udostępniając odpowiednie dokumenty. W czasie minionej kadencji przeprowadzono w Towarzystwie 5 kontroli, jedna z PAN, trzy władz finansowych oraz jedna Wydziału Społeczno-Administracyjnego Urzędu Miasta Krakowa (władza rejestrująca Towarzystwo). Zarząd wypełnił zalecenia organów kontrolujących.<br> | W okresie sprawozdawczym Zarząd Główny odbył 12 posiedzeń, a prezydium ZG 22 posiedzenia. Na zebrania Zarządu Głównego zawsze zapraszano Główną Komisję Rewizyjną. Również przedstawiciele ZG uczestniczyli w posiedzeniach GKR udzielając niezbędnych wyjaśnień i udostępniając odpowiednie dokumenty. W czasie minionej kadencji przeprowadzono w Towarzystwie 5 kontroli, jedna z PAN, trzy władz finansowych oraz jedna Wydziału Społeczno-Administracyjnego Urzędu Miasta Krakowa (władza rejestrująca Towarzystwo). Zarząd wypełnił zalecenia organów kontrolujących.<br> |
Aktualna wersja na dzień 10:24, 20 cze 2018
Spis treści
- 1 Urania 6/1989, str. 180-181, Kronika PTMA - Po kilku latach...
- 2 Urania 8/1989, str. 248, Obserwacje - Komunikat nr 1/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
- 3 Urania 9/1989, str. 280, Obserwacje - Komunikat nr 2/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
- 4 Urania 10/1989, str. 314, Obserwacje - Komunikat nr 3/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
- 5 Urania 11/1989, str. 344-345, Kronika PTMA - Na górze pod chmurką
- 6 Urania 11/1989, str. 345, Obserwacje - Komunikat nr 4/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
- 7 Urania 12/1989, str. 372-375, Kronika PTMA - Siedemdziesiąt lat Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (1919-1989)
- 8 Urania 12/1989, str. 381, Obserwacje - Komunikat nr 5/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
Urania 6/1989, str. 180-181, Kronika PTMA - Po kilku latach...
W bólach się rodzi wszystko nowe, zwłaszcza to, co wynika ze społecznej inwencji. Myśl społeczna ma szanse realizacji, jeśli wspiera ją siła woli, natomiast sam społecznik wkłada najwięcej energii i pracy w zdobywanie współtwórców i obrońców inicjatywy oraz w tworzenie wśród społeczeństwa przyjaznego klimatu dla danego zamierzenia.
Te cechy posiadają pp. Bogdan Szewczyk, były prezes ZO PTMA w Puławach i jego żona Maria, dotychczasowy sekretarz tegoż Oddziału.
Dzięki osobistym staraniom zyskali oni poparcie władz politycznych i administracyjnych dla idei adaptacji dawnej wieży ciśnień w Puławach na obserwatorium astronomiczne. W wyniku tych działań Wydział Oświaty i Wychowania przyjął obowiązki inwestora budowy, natomiast środki finansowe zapewniło Kuratorium Oświaty i Wychowania w Lublinie oraz Urząd Miejski w Puławach. Nietypowych prac budowlanych, stwarzających wiele trudności organizacyjnych i
wykonawczych, podjął się Zakład Remontowo-Budowlany PTTK w Puławach.
Po kilkunastu latach zabiegów i zmagań został zamknięty ważny etap w budowie obserwatorium: ukończone są prace budowlane i instalacyjne, a w dniu 12 listopada 1988 r. o godz. 7.00 dźwig "Coles" z puławskich Zakładów Azotowych podniósł i osadził na szczycie wieży kopułę astronomiczną. Było to doniosłe wydarzenie w życiu Puławskiego Oddziału PTMA. Kopuła ma średnicę 4,5 m, a jej konstrukcja jest laminatowa z żywicy poliestrowej, zbrojonej włóknem szklanym.
Głównym projektantem kopuły jest p. inż. Wiesław Kłaput, obecny prezes Warszawskiego Oddziału PTMA, a współprojektantem i wykonawcą p. Lucjan Newelski, członek tegoż Oddziału. Z ramienia Międzyoddziałowej Sekcji Instrumentalnej PTMA uczestniczyli oni w pracach nad projektem technicznym obserwatorium. Sekcja ta jest też głównym współwykonawcą instrumentu optycznego, który będzie tu zainstalowany.
Nie czas jeszcze na pełną ocenę i podsumowanie prac, ale już teraz składamy podziękowania sprzymierzeńcom tej inicjatywy i pomocnikom w budowie obserwatorium. Są to:
- Zakłady Azotowe w Puławach,
- Puławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego w Puławach,
- Zakłady Chemiczne ORGANIKA w Sarzynie,v
- Krośnieńskie Huty Szkła,
- Fabryka Farb i Lakierów w.Radomiu,
- "Mostostal" Oddział w Puławach.
Dziękujemy szczególnie Zarządowi Głównemu PTMA za poparcie, udzielanie wskazówek i rozwiązywanie trudności oraz obecnemu Zarządowi PTMA w Warszawie za wieloraką pomoc.
Zarząd Oddziału PTMA w Puławach
Urania 8/1989, str. 248, Obserwacje - Komunikat nr 1/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
Sekcja rozpoczęła działalność. Akces do Sekcji zgłosiło 11 osób. Wyniki obserwacji Słońca w lutym 1989 r. przysłały 4 osoby: Marcin Betlej, Robert J. Bodzoń, Andrzej Pilski, Mieczysław Szulc.
Łącznie wykonano 33 obserwacje w 19 dniach. Średnie dzienne względne liczby Wolfa w lutym 1989 r. wynoszą: 1 . ------ , 2 . -------, 3 . -------, 4. 103 (119), 5. 103 (91), 6. 102 (126), 7 . -------, 8 . ------ , 9. 144 (178), 10. 164 (185), 11. 197 (244), 12. 210 (226), 13 .-------, 14. 205 (254), 15. 168 (160), 16. 178 (163), 17. 204 (186), 18. 150 (168), 19 . ------ , 20. 89 (81), 21. 137 (125), 22. 123 (95), 23. 112 (87), 24 . -------,
25. 158 (144), 26. 117 (107), 27. 109 (118), 28. 121 (111).
Średnia miesięczna względna liczba Wolfa w lutym 1989 r. wynosi: 143,7 (147,6).
Dla każdego obserwatora został wyliczony współczynnik z porównania z liczbami Wolfa podawanymi przez centrum w Brukseli.
Współczynnik ten określa, ile razy liczby Wolfa uzyskiwane przez obserwatora są systematycznie większe lub mniejsze od standardowych.
Różnica ta zależy od wzroku obserwatora i używanego przezeń teleskopu i nie ma nic wspólnego z oceną jakości obserwacji. Średnie dzienne i średnia miesięczna zostały obliczone z uwzględnieniem współczynników obserwatorów. Dla porównania w nawiasach są podane średnie liczone bez współczynników.
Sekcja Obserwacji Słońca nie zamierza konkurować z Towarzystwem Obserwatorów Słońca ani odbierać mu obserwatorów. Podstawową różnicą między Sekcja a T.O.S. jest sposób opracowywania obserwacji.
Nie będzie niczym niewłaściwym, jeśli członkowie Sekcji będą wysyłać obserwacje Słońca także do T.O.S. Członkom T.O.S. życzymy słonecznych dni i udanych obserwacji.
Andrzej Pilski
Urania 9/1989, str. 280, Obserwacje - Komunikat nr 2/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
Wyniki obserwacji Słońca w marcu 1989 r. przysłało 8 obserwatorów: Marcin Betlej, Robert J. Bodzoń, Janusz Kosiński, Andrzej Pilski, Mariusz Strużyk, Robert Szaj, Mieczysław Szulc, Jerzy Ułanowicz. Łącznie wykonano 89 obserwacji w 30 dniach.
Średnie dzienne względne liczby Wolfa w marcu 1989 r. wynoszą: 3. 117 (97), 2 . ------ , 3. 110 (108), 4. 67 (95), 5. 92 (88), 6. 113 (98), 7. 107 (54), 8. 121 (92), 9 136 (124), 10. 120 (153), 11. 121 (150), 12. 107 (97),
13. 183 (132), 14. 136 (100), 15. 154 (121), 16. 184 (159), 17. 145 (180), 18. 161 (149), 19. 130 (120), 20. 174 (174), 21. 136 (122), 22. 170 (149), 23. 147 (154), 24. 152 (146), 25. 110 (114), 26. 108 (104), 27. 98 (101),
28. 95 (96), 29. 83 (90), 30. 70 (76), 31. 103 (128).
Średnia miesięczna względna liczba Wolfa w marcu 1989 r. wynosi 124.0 (119.8). Średnia względna liczba Wolfa z jednego obrotu Słońca (luty—marzec) wynosi 140,9 (146,1). Średnia względna liczba Wolfa z następnego obrotu Słońca (marzec) wynosi 127,3 (122,6). W nawiasach podane średnie liczone bez współczynników obserwatorów.
Andrzej Pilski
Urania 10/1989, str. 314, Obserwacje - Komunikat nr 3/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
Wyniki obserwacji Słońca w kwietniu 1989 r. przysłało 8 obserwatorów: Marcin Betlej, Robert J. Bodzoń, Janusz Kosiński, Dariusz Kruglak, Andrzej Pilski, Robert Szaj, Mieczysław Szulc, Jerzy Ułanowicz. Łącznie wykonano 86 obserwacji w 29 dniach.
Średnie dzienne względne liczby Wolfa w kwietniu 1989 r. wynoszą: 1. 114 (141), 2. 119 (131), 3. 82 (69), 4. 122 (107), 5. 122 (99), 6. 135 (129), 7. 163 (202), 8. 201 (207), 9. 152 (139), 10. 134 (112), 11. 92 (81), 12. 91 (77), 13. 106 (93), 14. 114 (107), 15. 135 (128), 16. 124 (95), 17. 137 (125), 18 .------ , 19. 166 (154), 20. 179 (148), 21. 179 (175), 22 152 (158), 23. 133 (116), 24. 143 (119), 25. 127 (109), 26. 124 (111), 27. 124 (113), 28. 108 (134), 29. 91 (85), 30. 114 (102).
Średnia miesięczna względna liczba Wolfa w kwietniu 1989 r. wynosi 131,2 (123,5). Średnia względna liczba Wolfa z jednego obrotu Słońca wynosi 134,1 (125,4). W nawiasach podano średnie liczone bez współczynników obserwatorów.
Andrzej Pilski
Urania 11/1989, str. 344-345, Kronika PTMA - Na górze pod chmurką
O Nocy Święta! Lubimy cię, bo nasłączysz z innymi światy, bo nam dajesz przeczucie życia wiecznego i powszechnego, bo nam dajesz nadzieję, bo nam otwierasz podwoje nieba! K. Flammarion, Światy nieznane
// do zeskanowania str. 344 //
Obecność astronomii na obozie nie ograniczała się jedynie do nocnych obserwacji. Wieczorami słuchaliśmy referatów — ciekawych i bardzo różnych. Oto mały wyciąg z listy tematów: "Problem istnienia krasnoludków, czyli ujęcie ortodoksyjne poszukiwań obcych cywilizacji", "Wyniki badań satelitarnych komety Halleya", "Tajemnice diagramu O-C". Referaty były przygotowane i wygłoszone przez członków toruńskiego Międzyszkolnego Koła Astronomicznego KASTOR.
W dzień, podczas kilkudziesięcio kilometrowych spacerków podziwialiśmy piękno Pienin i Gorców. Między innymi przyjemnościami, doznaliśmy rozkoszy brodzenia po kostki w błocie, w strugach deszczu i nieprzeniknionych ciemnościach.
Mimo chłodu (temperatura spadała niekiedy do 5°C) bardzo ciepłe stosunki panowały na linii kadra — obozowicze. Należy nadmienić, że żaden punkt programu nie był obowiązkowy. To były piękne dwa tygodnie. Lubań żegnaliśmy ze łzami w oczach, chusteczkami w ręku, żalem w sercu i... obserwacjami w notesach. Jedynie pan Marek zdawał się niepocieszony — wyglądał tak, jakby męczyło go uczucie niespełnionego obowiązku. Czy słusznie? ... Jako uczestnik trzech poprzednich obozów astronomicznych oddziału tourńskiego PTMA, ten uważam za najlepszy.
Krzysztof Rumiński, Toruń
P.S. Zarząd Główny PTMA ofiarował nam 80 tys. zł, co akurat wystarczyło na opłacenie noclegów. Dziękujemy!
Urania 11/1989, str. 345, Obserwacje - Komunikat nr 4/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
Wyniki obserwacji Słońca w maju 1989 r. przysłało 8 obserwatorów: Marcin Betlej, Robert J. Bodzoń, Janusz Kosiński, Dariusz Kruglak, Andrzej Pilski, Robert Szaj, Mieczysław Szulc, Jerzy Ułanowicz. Łącznie wykonano 129 obserwacji w 31 dniach.
Średnie dzienne względne liczby Wolfa w maju 1989 r. wynoszą: 1. 91 (84), 2. 98 (91), 3. 91 (91), 4. 89 (85), 5.. 90 (85), 6. 122 (120), 7. 146 (127), 8. 166 (183), 9. 142 (130), 10. 117 (108), 11. 137 (123), 12. 94 (134), 13. 129 (138), 14. 136 (142), 15. 185 (158), 16. 170 (156), 17. 201 (185), 18. 220 (188), 19. 231 (225), 20. 188 (194), 21. 168 (178), 22. 165 (154), 23. 202 (176), 24. 201 (191), 25. 192 (179), 26. 165 (175), 27. 178 (170), 28. 140 (141), 29. 131 (126), 30. 114 (113), 31. 93 (102).
Średnia miesięczna względna liczba Wolfa w maju 1939 r. wynosi 148,1 (143,6). Średnia względna liczba Wolfa z jednego obrotu Słońca wynosi 144,1 (139,5). W nawiasach podano średnie liczone bez współczynników obserwatorów.
Andrzej Pilski
Urania 12/1989, str. 372-375, Kronika PTMA - Siedemdziesiąt lat Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (1919-1989)
Przemówienie wygłoszone przez prezesa PTMA prof. Michała Odlanieckiego-Poczybutta w dniu 20 maja 1989 roku w Grudziądzu na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Towarzystwa Zgromadziliśmy się na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii w Grudziądzu w roku jubileuszowym polskiego ruchu miłośników astronomii. W tym roku bowiem, w 1989 r., obchodzimy jubileusz 70-tej rocznicy utworzenia naszego Towarzystwa.
Przypomnijmy kilka dat historycznych z życia i działalności Towarzystwa. Otóż Towarzystwo nasze powstało w Warszawie w 1919 roku jako Koło Miłośników Astronomii, które w 1921 roku przekształciło się w Towarzystwo Miłośników Astronomii, a następnie w 1928 roku przyjęło nazwę Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Astronomii.
Po II wojnie światowej, w 1947 roku, organizacja nasza odrodziła się pod nazwą Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii z siedzibą Zarządu Głównego w Krakowie i pod tą nazwą działa dotychczas.
W okresie 70 lat w Towarzystwie działało wiele tysięcy członków, których łączyła zawsze wspólna pasja, jaką jest astronomia - "nauka będąca głową sztuk wyzwolonych i najbardziej godna człowieka szlachetnie myślącego... " (Mikołaj Kopernik). Z okazji jubileuszu 70-lecia należy wspomnieć przede wszystkim członków założycieli Towarzystwa - prof. Jana Mergentalera zamieszkałego obecnie we Wrocławiu i prof. Stanisława Mrozowskiego przebywającego w Stanach Zjednoczonych. A. P. Prof. Mergentaler i prof. Mrozowski są członkami honorowymi Towarzystwa. Tę najwyższą godność Towarzystwa otrzymali dotychczas następujący zasłużeni działacze: prof. Stefan Piotrowski, prof. Eugeniusz Rybka, prof. Józef Smak, inż. Aleksander Szafkowski, prof. Józef Witkowski, red. Ludwik Zajdler, Jerzy Ziętek. Obecnemu Walnemu Zjazdowi Zarząd Główny przedstawi kandydaturę prof. Wilhelminy Iwanowskiej na członka honorowego Naszego Towarzystwa.
Należy podkreślić, że w naszym Towarzystwie stawiało swe pierwsze kroki astronomiczne wielu znanych astronomów zawodowych. Ważnym celem Towarzystwa zawsze było, jest i niewątpliwie będzie w przyszłości jednoczenie zarówno astronomów, jak i przedstawicieli innych dziedzin wiedzy we wspólnej interdyscyplinarnej działalności w zakresie popularyzacji astronomii.
W okresie 70 lat działalności Towarzystwa odbyły się 32 Walne Zjazdy Delegatów. Dzisiaj rozpoczynamy 33-ci Zjazd. Kolejnymi prezesami Towarzystwa byli: prof. Felicjan Kępiński, Piotr Strzeszewski, prof. Michał Kamieński, Zygmunt Chełmoński, dr Jan Gadomski, Władysław Kucharski, Jan Kutrzebski, prof. Eugeniusz Rybka, doc. Józef Sałabun, Maciej Mazur, prof. Roman Janiczek. W ostatniej kadencji Zarządu Głównego (1986-1989) prezesem był mówiący te słowa.
Szesnastu członków pełniło funkcje sekretarzy Towarzystwa, piętnastu - redaktorów naszego organu Uranii. W kadencji 1986-1989 sekretarzem Zarządu Głównego był dr Henryk Brancewicz, redaktorem Uranii - dr Krzysztof Ziołkowski.
W wielu ośrodkach kraju powstawały kolejno oddziały Towarzystwa. Obecnie oddziały te działają w następujących 25 miastach: Białystok, Chorzów, Częstochowa, Frombork, Gdańsk, Gliwice, Grudziądz. Jelenia Góra, Kielce, Kraków, Krosno, Lublin, Łódź, Nowy Sącz, Olsztyn, Opole, Poznań, Puławy, Radom, Rzeszów, Szczecin, Toruń, Warszawa, Wrocław, Zielona Góra.
W działalności Towarzystwa należy wymienić przede wszystkim następujące prace:
– publikowanie czasopisma Urania,
– organizowanie publicznych odczytów popularnonaukowych z astronomii i nauk pokrewnych,
– organizowanie publicznych pokazów nieba,
– publikowanie obrotowych map nieba i innych pomocy astronomicznych
Należy pokrreślenie zasługuje szeroka działalność obserwacyjna członków Towarzystwa jak:
– ekspedycje na całkowite zaćmienie Słońca w latach 1954, 1961, 1973,
– obserwacje gwiazd zmiennych,
– obserwacje aktywności słonecznej,
– obserwacje meteorów.
Od 10 lat działa w Towarzystwie Sekcja Obserwacji Pozycji i Zakryć, której prace są wysoko oceniane przez obserwatorów z innych krajów i przez profesjonalnych badaczy ruchu wirowego Ziemi.
Wielu członków, zapatrując się w Towarzystwie w niezbędne materiały, samodzielnie wytwarzało własne narzędzia często wysokiej klasy, co zasługuje na podkreślenie ze względu na brak instrumentów astronomicznych w kraju.
Bardzo ważnym działaniem pracy Towarzystwa są wspomniane już na wstępnie działania na rzecz popularyzacji astronomii. Towarzystwo zainicjowało akcję budowy planetariów i obserwatoriów astronomicznych.
Współdziałając ze Związkiem Harcerstwa Polskiego, Towarzystwo uczestniczyło w akcji "Frombork". Towarzystwo bierze udział w rozwijaniu pasji astronomicznej wśród młodzieży, między innymi wspierając działania na rzec Olimpiady Astronomicznej, czy też Ogólnopolskiego Młodzieżowego Seminarium Astronomicznego. Członkowie Towarzystwa uczestniczą w pracach Federacji Miast Kopernikowskich oraz Komitetu Organizacyjnemu Obchodów 500-nej Rocznicy Studiów Mikołaja Kopernika w Krakowie (1991-1995), uczestniczyli w obchodach jubileuszy kopernikańskich w latach 1954 i 1973, w obchodach heweliuszowskich w latach 1986-1987.
Przedstawiając ten krótki przegląd 70-letniej działalności Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, należy podkreślić, że członkowie Towarzystwa starali się zawsze służyć astronomii i jej popularyzacji. Cele te niewątpliwie będą przyświecać działaczom Towarzystwa również w przyszłości.
Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii za okres od 24 maja 1986 r. do 20 maja 1989 r. podane do wiadomości przez sekretarza PTMA dra Henryka Brancewicza na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Towarzystwa w Grudziądzu
Na Walnym Zjeździe Delegatów w Krakowie 24 i 24 maja 1986 roku został wybrany Zarząd Główny, który ukonstytuował się następująco: prezes Towarzystwa – prof. Michał Odlanicki-Poczobutt, wiceprezesi – dr Jan Mieteleski i dr Krzysztof Ziółkowski, sekretarz – dr Henryk Brancewicz, skarbnik – mgr Marian Wasylenko oraz członkowie – dr Henryk Chrupała, mgr Jerzy Cygan, Roman Fangor, Tadeusz Grzesło, inż. Konowski, Jan Kwaśniewicz, Lucjan Newelski i dr Marek Zawilski. Na zebraniu konstytucyjnym Zarządu postanowiono, że zastępcy członków będą traktowani jako członkowie. Ponadto na tym zebraniu powołano na pozastatutową funkcję zastępcy sekretarza Jana Kwaśniewicza (choć w praktyce tej funkcji nie pełni). Również na tym zebraniu, przywiązując wielką wagę do akcji prowadzonych przez Krakowski Komitet Kopernikowski, postanowiono dokooptować do składu Zarządu dra Stanisława Czareńskiego. W trakcie trwania kadencji dokooptowano do składu Zarządu Aleksandra Bojkowskiego i powierzono mu funkcję zastępcy skarbnika. W październiku 1987 r. podziękowano T. Grześle za pełnienie funkcji urzędującego członka zarządu i za wieloletnią pracę dla dobra Towarzystwa. W marcu 1988 r. odwołano S. Czareńskiego ze składu Zarządu (mandat na podstawie kooptacji), gdyż nie uczęszczał na zebrania Zarządu. W związku z koniecznym wyjazdem H. Brancewicza poproszono, by przez dwa miesiące zastępował go Leszek Benedyktowicz.
W momencie rozpoczęcia kadencji biurem Zarządu Głównego kierował urzędujący członek ZG Tadeusz Grzesło zatrudniony na 1/2 etatu.
Biuro ma przyznane przez Polską Akademię Nauk 7 etatów oraz 2 etaty dla pracowników w terenie. W cz.asie trwania kadencji nie udało się osiągnąć pełnego zatrudnienia. Obecnie kierownikiem biura jest Teresa Popławska, a głównym księgowym Zofia Tereszkiewicz.
Biuro zatrudnia 3 osoby na pełnych etatach oraz 6 osób na 1/2 etatu, jedna osoba jest na urlopie wychowawczym i 2 osoby są zatrudnione w terenie. Na wniosek Prezesa Towarzystwa od 1 grudnia 1988 r. Henryk Brancewicz jest zatrudniony na 1/2 etatu jako urzędujący sekretarz.
W okresie sprawozdawczym Zarząd Główny odbył 12 posiedzeń, a prezydium ZG 22 posiedzenia. Na zebrania Zarządu Głównego zawsze zapraszano Główną Komisję Rewizyjną. Również przedstawiciele ZG uczestniczyli w posiedzeniach GKR udzielając niezbędnych wyjaśnień i udostępniając odpowiednie dokumenty. W czasie minionej kadencji przeprowadzono w Towarzystwie 5 kontroli, jedna z PAN, trzy władz finansowych oraz jedna Wydziału Społeczno-Administracyjnego Urzędu Miasta Krakowa (władza rejestrująca Towarzystwo). Zarząd wypełnił zalecenia organów kontrolujących.
W maju 1988 r. Zarząd Główny zorganizował w Opolu Konferencję Prezesów Oddziałów. Członkowie ZG odbyli wizyty w 12 Oddziałach Towarzystwa (Lublin, Puławy, Warszawa, Białystok, Grudziądz. Olsztyn, Frombork, Gdańsk, Wrocław, Opole, Częstochowa, Łódź). Dzięki tym wizytom doszło do reaktywowania działalności oddziałów: Gdańskiego, Fromborskiego, Białostockiego, a w Oddziale Warszawskim - gdzie stwierdzono pewne nieprawidłowości i działania pozastatutowe - doszło na wniosek GKR i ZG do Nadzwyczajnego Walnego Zebraria, które odwołało dotychczasowe Władze i powołało nowe.
Z inicjatywy ZG powstała przy Oddziale Warszawskim Ogólnokrajowa Sekcja Instrumentalna, która swym działaniem wspiera budowę instrumentów dla Towarzystwa i innych organizacji z Towarzystwem współpracujących. Na wniosek Stanisława R. Brzostkiewicza Zarząd reaktywował Ogólnopolską Sekcję Słoneczną przy Oddziale Fromborskim oraz na Wniosek zainteresowanych Zarząd powołał Ogólnopolską Sekcję Obserwatorów Komet przy Oddziale Toruńskim. W tym miejscu należy wyrazić żal z powodu małej aktywności innych sekcji. Przez całą kadencję Zarząd wspierał działalność Sekcji Obserwacji pozycji i Zakryć i umożliwił czterokrotne zebranie się członków sekcji, w tym raz w ramach międzynarodowego posiedzenia ESOP. Zarząd wszczął starania, aby działalność SOPiZ była finansowana przez Fundację Stefana Batorego i wystąpił do tej Fundacji o stałe stypendium. W ramach współpracy z innymi organizacjami członkowie Towarzystwa mogli wziąć udział w maju 1987 r. w Sejmiku Astronomicznym wa Fromborku. Udział w tym Sejmiku stal się bodźcem do reaktywowania działalności Oddziału Fromborskiego i Gdańskiego. W maju 1987
r. zorganizowano ‘Seminarium Komisji Historii Astronomii, wspierano Olimpiadę Astronomiczną w Chorzowie, Ogólnopolskie Młodzieżowe Seminarium Astronomiczne w Grudziądzu (1986, 1987, 1988, 1989), seminaria astronomiczne w Szczecinku, Toruniu, Krakowie, konkurs astronomiczny w Wołkowyji. Zorganizowano obozy obserwacyjne i wyprawę na zakrycie brzegowe w Belgii. W okresie sprawozdawczym kontynuowano współpracę z Polskim Towarzystwem Astronomicznym szczególnie w dziedzinie przyznania Medalu im. Włodzimierza Zonna za popularyzację astronomii, z Polskim Towarzystwem Astronautycznym, Federacją Miast Kopernikowskich, Krakowskim Komitetem Obchodów 500-lecia Studiów Mikołaja Kopernika na UJ oraz innymi instytucjami. W ramach współpracy zagranicznej Towarzystwo odwiedzili miłośnicy astronomii z RFN, NRD, CSRS, ZSRR, a nasi wyjeżdżali do Belgii i Czechosłowacji.
Zarząd Główny zrealizował uchwały poprzedniego Walnego Zebrania z wyjątkiem dwu. Nie zorganizował z braku funduszy Seminarium Dydaktyki Astronomii oraz Szkoły budowy instrumentów we Wrocławiu z powodu braku zainteresowania sprawą w Oddziale Wrocławskim. Na majątek Towarzystwa składają się zasoby magazynowe i fundusze z lat poprzednich, nieruchomości, składki członkowskie, wpływy z działalności gospodarczej, dotacje. W trakcie kadencji Zarząd wszedł w pełne posiadanie kamienicy przy ul. Miodowej 13 w Krakowie i umożliwił przydzielenie w niej mieszkania jednemu z pracowników biura. Zarząd skorzystał z upoważnień Walnego Zebrania i podniósł składkę członkowską do 240 złotych rocznie. W przyszłości należy rozważyć inne mechanizmy uchwalania składki członkowskiej. Głównym źródłem finansowania Towarzystwa jest dotacja PAN. Zarząd wielokrotnie zabiegał z pozytywnym skutkiem o dodatkowe dotacje, ale opieranie działalności o PAN w przyszłości może okazać się nieskutecznym i trzeba myśleć o innych źródłach finansowania.
Władze PTMA wybrane na XXXIII Walnym Zjeździe Delegatów Towarzystwa na lata 1989-1992
Zarząd Główny
Prezes — prof, dr hab. Zbigniew Kowalski (Kraków)
Wiceprezesi — dr Jan Mietelski (Kraków), dr Krzysztof Ziołkowski (Warszawa)
Sekretarz — dr Henryk Brancewicz (Kraków)
Skarbnik — Sławomir Kruczkowski (Grudziądz)
Członkowie — mgr inż. Franciszek Chodorowski (Białystok), dr Henryk Chrupała (Chorzów), Roman Fangor (Warszawa), mgr Zofia Huppenthal (Toruń), mgr Andrzej Kolasiński (Frombork), Lucjan Newelski (Warszawa), mgr inż. Zbigniew Rzepka (Lublin), mgr Zofia Witkowska (Kraków).
Główna Komisja Rewizyjna
Przewodniczący — dr inż. Mieczysław Skinderowicz (Chorzów)
Członkowie — Karol Brzeziński (Gdańsk), Bernard Markowski (Ostrów Wielkopolski), inż. Leszek Marszałek (Kraków), mgr Lech Palczewski (Kraków).
Urania 12/1989, str. 381, Obserwacje - Komunikat nr 5/89 Sekcji Obserwacji Słońca PTMA
Wyniki obserwacji Słońca w czerwcu 1989 r. przysłało 7 obserwatorów: Marcin Betlej, Robert J. Bodzoń, Janusz Kosiński , Dariusz Kruglak, Andrzej Pilski, Robert Szaj, Mieczysław Szulc.
Łącznie wykonano 88 obserwacji w 28 dniach.
Średnie dzienne względne liczby Wolfa w czerwcu 1989 r. wynoszą: 1. 145 (155), 2. 168 (208), 3. 176 (219), 4. 168 (210), 5. 170 (157), 6. 157 (147), 7. 107 (122), 8. 142 (151), 9. 173 (180), 10. 212 (220), 11. 238 (245), 12. 235 (237), 13. 269 (270), 14. 254 (266), 15. 317 (313), 16. 201 (190), 17. 246 (278), 18. 261 (275), 19. 185 (260), 20 .......... , 21 . ..........., 22. 210 (217), 23. 230 (213), 24. 230 (217), 25. 271 (251), 26. 279 (252), 27. 233 (222), 28. 188 (208), 29. 186 (170), 30. 200 (168).
Średnia miesięczna względna liczba Wolfa w czerwcu 1989 r. wynosi 210,9 (216,6). Średnia względna liczba Wolfa z jednego obrotu Słońca wynosi 189,8 (199,5). W nawiasach podano średnie liczone bez współczynników obserwatorów.
Andrzej Pilski