1958: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 11:52, 26 mar 2018

Urania 2/1958, str. 48, Kronika PTMA

Dnia 8 listopada 1957 roku, z inicjatywy ob. Adama Giedrysa, zebrali się członkowie P.T.M.A. zamieszkali w Szczecinku, w woj. koszalińskim.
Na zebraniu zapadła decyzja założenia Koła P.T.M.A. w Szczecinku. Po uzyskaniu zgody Zarządu Głównego, 15-tu członków wybrało z pomiędzy siebie Zarząd Koła w składzie: prezes: inż. Stanisław Koziej, sekretarz: ob. Adam Giedrys, skarbnik: ob. Ryszard Żbikowski.
Zarząd Koła robił starania o zezwolenie na budowę tarasu krytego na domu przy ul. Kościuszki 10, mającego służyć do obserwacji astronomicznych.
Starania Zarządu zostały zakończone pozytywnie. Zarząd Koła w Szczecinku uzyskał pozwolenie i 12.000 zł od Powiatowej Rady Narodowej w Szczecinku na budowę tarasu obserwacyjnego.

KOMUNIKAT
Niektórzy członkowie zwracają się do Zarządu Głównego z zapytaniem, dlaczego do składki członkowskiej za r. 1957 wymaga się obecnie dopłaty w wysokości zł 6. W odpowiedzi na to pytanie przypominamy że od czerwca r. ub. było umieszczane na odwrotnej stronie okładki każdego numeru "Uranii" zawiadomienie o podniesieniu składki członkowskiej za rok 1957 do zł 36, a to ze względu na zwyżkę cen popiera więc i "Uranii". Ci więc członkowie, którzy wpłacili za rok ub. tylko 30 zł, winni obecnie dopłacić pozostałe 6 zł.
Zarząd Główny PTMA.

Urania 3/1958, str. 83-90, Kronika PTMA, Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii za rok 1957

Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii istnieje od roku 1921. Zasadniczym jego celem jest szerzenie wiedzy o gwiazdach wśród wszystkich warstw społeczeństwa i łączenie miłośników astronomii w grupy, aby wspólnym wysiłkiem pogłębiać swoje wiadomości.

Towarzystwo rozwijało się aż do wybuchu wojny w 1939 r. W okresie okupacji niemieckiej działalność Towarzystwa była z konieczności zawieszona. Towarzystwo straciło w tym czasie cały swój majątek. Ale już w roku 1947 dawni członkowie powołali znowu do życia Towarzystwo Miłośników Astronomii. Od tej chwili wzrost Towarzystwa jest szybki.

W roku sprawozdawczym Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii liczyło 5 186 członków zwyczajnych i kandydatów, zgrupowanych w 25 Kołach terenowych i 69-ciu Szkolnych Kółkach Astronomicznych.

Majątek Towarzystwa obejmuje 59 różnego rodzaju lunet, teleskopów i lornet, które służą do obserwacji i pokazów astronomicznych, oprócz innych pomocy naukowych, urządzeń lokali Kół i bibliotek.

W dużych miastach i małych skupiskach ludzi powstają ośrodki, podejmujące idee Towarzystwa. Przez 10 lat corocznie zgłaszają się ludzie z całej Polski z inicjatywą zakładania nowych Kół terenowych. Zarząd Główny w miarę swoich możliwości, popiera każdą inicjatywę i w ten sposób rok rocznie powstają nowe Koła, nowe punkty szerzenia ruchu miłośniczego w astronomii. Z biegiem czasu niektóre z nich przestały istnieć na skutek zmian osobowych lub innych trudności.

Niestety nie wszędzie można znaleźć warunki, wystarczające do stworzenia stałego ośrodka terenowego, Zniszczenia wojenne kraju, brak narzędzi optycznych, brak materiałów do ich amatorskiej budowy i niemożliwość zakupywania ich za granicą wskutek koniecznych oszczędności dewizowych, wpływają w dużym stopniu na zahamowanie rozpędu z jakim mogło by się rozwijać Towarzystwo.

Mimo tych trudności, które w dużej mierze wyrównuje zapał, pomysłowość i wkład pracy Zarządu Głównego i członków Towarzystwa, liczba członków i Kół stale wzrasta, powiększa się majątek, Towarzystwo podejmuje coraz to nowe formy swej działalności.

Praca Towarzystwa idzie w trzech kierunkach: samokształcenia, popularyzacji astronomii i osiągania wyników naukowych.

Wielką troską Towarzystwa jest powoływanie do życia ludowych obserwatoriów astronomicznych.

Jedno takie obserwatorium jest już czynne w Gdańsku-Oliwie, drugie w Jędrzejowie, trzecie w stadium organizacji w Częstochowie. We Wrocławiu powstało Planetarium, w Poznaniu stała dostrzegalnia na terenie Targów Poznańskich, w Toruniu, w Krakowie i we Wrocławiu. Towarzystwo posiada parcelę pod budowę, w Łodzi trwają nieustanne zabiegi o miejse i kredyty na budowę ludowego obserwatorium astronomicznego.

Idea założenia i pierwszy krok organizacji przy realizacji Planetarium i Ludowego Obserwatorium Astronomicznego w Chorzowie, jest zasługą Zarządu Głównego P.T.M.A.

Towarzystwo kształci prelegentów i demonstratorów, którzy Prowadzą popularyzację astronomii w społeczeństwie, kształci obserwatorów, udostępnia członkom korzystanie z niezbędnych pomocy naukowych, umożliwia zdobywanie materiałów do amatorskiej budowy teleskopów.

W drugim roku swojego istnienia, tj. w roku 1922. Towarzystwo Miłośników Astronomii zaczęło wydawać swój organ .,Uranię". Jest to czasopismo popularno-naukowe, przed wojną kwartalnik, a po wojnie dwumiesięcznik i obecnie, miesięcznik.

W roku 1957 minęło 35 lat od ukazania się pierwszego numeru "Uranii". W ciągu tego czasu redakcje "Uranii" borykały się z wieloma trudnościami, głównie finansowymi; w okresie międzywojennym były lata, w których wydawnictwo "Uranii" przejmowały inne instytucje (Mathesis Polska) i były lata, w których wydawnictwo było całkiem zawieszone. W roku 1957 wyszedł 28-my rocznik "Uranii".

Ostatnie lata pracy P.T.M.A. wykazały, że "Urania" nie zaspakaja potrzeb wszystkich członków. Poziom wykształcenia, wiek i możliwości członków są obecnie tak różnorodne, że dla pewnej ich części "Urania" jest za trudna i niezrozumiała. Dlatego Zarząd Główny Towarzystwa postanowił, z inicjatywy Prezesa, podjąć trud wydawania drugiego czasopisma o tematyce także astronomicznej, ale bardziej popularnego, ilustrowanego, przeznaczonego głównie dla młodzieży, członków mniej zaawansowanych i dla ogółu społeczeństwa , które choć nie zrzeszone w Towarzystwie Miłośników, interesuje się astronomią i chłonie wiedzę o niej, jeżeli jest podana przystępnie i atrakcyjnie.

Myśl to nie nowa, bo potrzebę takiego wydawnictwa poruszono w Zarządzie Głównym po raz pierwszy w r. 1953. Od tego czasu sprawa była niejednokrotnie rozważana i dyskutowana na zebraniach władz Towarzystwa. Obecnie - po zakończeniu okresu pilnych prac organizacyjnych, z powodu których realizacja zamierzeń wydawniczych uległa zwłoce i po załatwieniu licznych formalności wstępnych - Zarząd Główny jest już w posiadaniu urzędowego zezwolenia na wydawanie drugiego, obok "Uranii", czasopisma astronomicznego, które już w niedługim czasie zacznie się ukazywać pod tytułem "Niebo i Ziemia".

Nadmienimy jeszcze, że prace przygotowujące ukazanie się nowego miesięcznika toczyły się przez cały rok sprawozdawczy. Materiały zostały już zgromadzone i pierwszy jego numer miał się ukazać w grudniu 1957 r. Niestety, nieprzezwyciężone trudności związane z drukiem tego wydawnictwa zmusiły Zarząd Główny do przesunięcia terminu jego ukazania się na rok następny.

Całoroczną pracą Zarządu Głównego było również przygotować do druku atlasu astronomicznego, Układ atlasu ułatwia ogromnie orientację i dlatego będzie on specjalnie pożyteczny dla nie mających przygotowania naukowego miłośników astronomii. Nadto atlas jest pojęty w ten sposób, że może stanowić wstępny podręcznik do nauki astronomii.

Opracowywanie atlasu zostało w roku sprawozdawczym ukończone. Przed Zarządem Głównym stoi jeszcze zadanie wykonania strony technicznej, aby oddać do rąk miłośników astronomii to wydawnictwo, tak bardzo przez nich oczekiwane. Aby zbliżyć literaturę naukową do poziomu wykształcenia ludzi pracy, nie mających dostatecznego przygotowania, Zarząd Główny PTMA przystąpił do opracowania i wydania encyklopedii astronomicznej. Encyklopedia pozwoli miłośnikom astronomii sięgnąć do dzieł naukowych i umożliwi im ich wykorzystanie.

Działalność Towarzystwa zatacza coraz szersze kręgi, stoi przed nim jeszcze wiele zadań do wykonania.

Część szczegółowa

l. Skład Władz Towarzystwa w roku sprawozdawczym:

Prezes: mgr inż. Władysław Kucharski z Krakowa
Zastępca Prezesa: prof. dr Jan Mergentaler z Wrocławia
Sekretarz: Tadeusz Jachimczak z Krakowa
Zastępca sekretarza: doc. dr Andrzej Żaki z Krakowa
Skarbnik: mgr inż. Zbysław Popławski z Krakowa
Zastępca skarbnika: Franciszek Miękina z Krakowa
Członkowie: doc. mgr inż. Tadeusz Adamski z Warszawy
Antoni Barbacki z Nowego Sącza
inż. Konstanty Czetyrbok z Warszawy
dr Jan Gadomski z Warszawy
mgr inż. Roman Janiczek z Bytomia
Klemens Kapelak z Kryspinowa
doc. dr Bohdan Kielczewski z Poznania
Komisja Rewizyjna: doc. dr Gabryel Leńczyk z Krakowa
dyr. Bruno Luska z Bielska
mgr Andrzej Łaszczyński z Krakowa

2. Ilość Kół

W roku sprawozdawczym powstały dwa nowe Koła terenowe: w Opolu i w Szczecinku. W ciągu tego roku rozwiązało się Koło w Bydgoszczy, którego członkowie przyłączyli się do Koła w Toruniu i Koło w Wałczu na skutek likwidacji zakładu pracy przy którym Koło to istniało. W ten sposób liczba Kół terenowych Towarzystwa, 25, pozostała w roku sprawozdawczym niezmieniona.

3. Ilość członków.

W roku 1957 było zarejestrowanych 5 186 członków.

4. Działalność naukowa

Działalność naukowa Towarzystwa polegała na pracach obserwacyjnych poszczególnych członków lub grup członków i publikowanie ich wyników. Tematem prac była głównie aktywność Słońca, obserwowana systematycznie w Gdańsku, Nowym Sączu, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu. Wyniki tych obserwacji przesyłane były prof. Mergenalrowi do Wrocławia.
Drugim tematem była obserwacja gwiazd zmiennych, prowadzona głównie w Warszawie, w Gdańsku i w Poznaniu.
W ciągu roku sprawozdawczego Zarząd Główny przystąpił do organizowania grup stałych obserwatorów gwiazd zmiennych W poszczególnych Kołach zgłosili się licznie kandydaci do tej pory. W Gdańsku, Oświęcimiu i Poznaniu przeprowadzono szkolenie obserwatorów gwiazd zmiennych.
Uwzględniając kilkakrotnie wyrażane życzenie astronomów zawodowych, by ich odciążyć od prac nie wymagających skomplikowanej aparatury naukowej, a więc całkowicie leżących w granicach miłośniczych możliwości badań astronomicznych, Zarząd Główny podjął decyzję wydawania corocznie specjalnego "Dodatku Naukowego do Uranii", w którym są zamieszczane wyniki badań miłośniczych (obserwacje Słońca i gwiazd zmiennych). Pierwszy zeszyt tego "Dodatku" ukazał się w marcu 1957 r. Jako przeznaczony dla zagranicy, został on wydany w Języku angielskim i francuskim.
Po rozesłaniu go do zagranicznych Towarzystw Astronomicznych, uniwersytetów i obserwatoriów, Towarzystwo otrzymało liczne wyrazy uznania, zachęty do dalszej pracy i rozpoczęło wymianę publikacji naukowych.
W ciągu roku sprawozdawczego przygotowano drugi zeszyt "Dodatku Naukowego", który ukaże się w pierwszych miesiącach 1958 r.
Najlepsze warunki do pracy naukowej ma Koło w Gdańsku, które posiada w Oliwie obserwatorium, wyposażone w szereg dobrych narzędzi optycznych.

W szczególności:
ustalono 187 razy liczby Wolfa
wykonano 124 rysunków wizualnych i 129 projekcyjnych
dokonano 1334 obserwacji gwiazd zmiennych
5 zorzy polarnej
96 komety Arenda-Rolanda
2 jasności komety Mrkosa
6 sztucznego satelity Ziemi

Prócz tego wykonano:
48 mapek okolic gwiazd zmiennych
47 rysunków komety Arenda-Rolanda
53 pomiarów mikrometrycznych komety Arenda-Rolanda

Wykonano astrografem fotografie:
45 komety Arenda-Rolanda
30 komety Mrkosa
38 gwiazd zmiennych
20 różnych okolic nieba

(w Nowym Sączu przeprowadzono 620 obserwacji wizualnych plam słonecznych).
Członkowie Koła w Oświęcimiu wykonali fotografie Księżyca, komet innych ciał niebieskich.
W okresie widoczności komet Arenda-Rolanda i Mrkosa oraz w momentach przelotu nad Polską członu rakiety nośnej sztucznego satelity. Wszystkie Koła posiadające lunety lub teleskopy, prowadziły obserwacje, lub przynajmniej organizowały publiczne pokazy tych ciekawych zjawisk. Zarząd Główny otrzymywał też listy od pojedynczych członków, donoszących o swoich obserwacjach. W Krakowie na stacji obserwacyjnej na Wawelu obserwowano sztucznego satelitę 4 razy w październiku i 2 razy w listopadzie. W Krośnie dokonano ciekawej obserwacji zakrycia gwiazdy beta Koziorożca przez Księżyc. Koło w Oświęcimiu utrzymuje łączność z obserwatorium w Prościejawie (Czechosłowacja) w sprawach obserwacji astronomicznych.

Inne formy prac naukowych

W Gdańsku odbył się 20-godzinny kurs dla demonstratorów z udziałem 5 osób; seminarium astronomiczne obejmujące 9 wykładów; szkolenie teoretyczne i praktyczne ekipy obserwatorów gwiazd zmiennych i kurs szlifowania zwierciadeł teleskopowych, na którym w kilku grupach, 23 osób, w ciągu 83 godzin, wyszlifowano 21 zwierciadeł teleskopowych.
W Oświęcimiu przeszkolono dwóch obserwatorów gwiazd zmiennych.
W Poznaniu przeprowadzono szkolenie 10 obserwatorów gwiazd zmiennych w 13 godzinach oraz kurs szlifowania zwierciadeł teleskopowych dla 5 osób w 26 godzinach.
Ilość członków zgłaszających się na kursy szlifowania zwierciadeł teleskopowych świadczy o dużym zainteresowaniu amatorską budową teleskopów. Liczni członkowie Kół przystępują do budowy własnych teleskopów, w czym Zarząd Główny pomaga im przez odpłatne dostarczanie niektórych materiałów jak płyty szklane, proszki ścierne, tubusy bakelitowe, pryzmaty itp.
Koła w Gliwicach, Katowicach, Opolu, Oświęcimiu, Poznaniu i Warszawie posiadają sekcje instrumentalne. Niektóre z nich mają też dobrze wyposażone pracownie (Gdańsk, Warszawa), z których korzystają członkowie.
W Gdańsku zbudowano napęd zegarowy do astrografu, wykorzystując do tego celu części aparatu telegraficznego, wycofanego z użycia przez pocztę i dokonuje się montaż teleskopu do zwierciadła o średnicy 300 mm. Teleskop ten jest najpoważniejszym instrumentem optycznym w inwentarzu Towarzystwa.

5. Działalność popularyzatorska

Koła terenowe Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii prowadziły akcję popularyzacji astronomii zgodnie z założeniami statutu Towarzystwa.
Popularyzacja odbywała się głównie w formie publicznych odczytów i pokazów nieba, a także innymi sposobami, mogącymi się przyczynić do rozpowszechniania wiedzy.
W Krośnie wygłoszono przez radio-węzeł 7 pogadanek astronomicznych.
W Poznaniu nadawano przez radio komunikaty astronomiczne w każdy 1-szy piątek miesiąca.
W Gliwicach i w Katowicach odbywały się wieczory dyskusyjne.
Kola mające stałe dyżury sekretariatu udzielają różnych informacji i rad zgłaszającym się członkom i nieczłonkom.
Niektóre Koła jak Kraków, Krosno, Oświęcim, Poznań, Toruń, Warszawa posiadają gabloty uliczne, w których wywieszane są gazetki, informacje, ilustracje astronomiczne itp.
Niektóre Koła umieszczają komunikaty i informacje o aktualnościach astronomicznych w prasie (np. Łódź).
W Poznaniu urządzono w maju wystawę amatorskich teleskopów i modelu orbity komety Arenda-Rolanda. Wystawa była omawiana w prasie miejscowej.
Koła terenowe i Szkolne Kółka Astronomiczne organizowały wycieczki do Planetarium w Katowicach. Członkowie Koła w Oświęcimiu zwiedzili zbiory gnomoniczne w Jędrzejowie i Ludowe Obserwatorium Astronomiczne w Częstochowie.
Osobnym działem prac Towarzystwa jest organizowanie Szkolnych Kółek Astronomicznych Powstają one w Liceach ogólnokształcących, liceach pedagogicznych i niektórych technikach.
Członkowie kandydaci korzystają ze zniżki w opłacaniu składki członkowskiej.
Składka członka kandydata wynosi 12 zł za rok szkolny.
W ramach tej składki kandydaci otrzymują "Uranię".
Szkolne Kółka Astronomiczne prowadzą głównie pracę kształcenia swoich członków, ale także popularyzatorską, choć w niedużym zakresie.
S.K.A. urządzają zebrania z referatami i dyskusją, w czym są im bardzo pomocne artykuły "Uranii". Członkowie S.K.A. zapoznają się z gwiazdozbiorami posługując się obrotową mapką nieba, wydaną przez P.T.M.A. i narzędziami optycznymi, jeżeli tylko są im dostępne Uczeń Liceum Ogólnokształcącego w Przemyślu-Zasanie, Andrzej Gumiński zbudował lunetę, zastosowując zespół 3 soczewek, która daje 20-krotne powiększenie. Zarząd Główny w dowód uznania przyznał mu nagrodę książkową. Przy pomocy tej lunety członkowie kandydaci prowadzili obserwacje Księżyca i Jowisza.
Zarząd Główny przychodzi z pomocą w pracy S.K.A. przez bezpłatne urządzanie dla nich odczytów i o ile możności, pokazów nieba.
Prelegenci najbliższych terenowo Kół P.T.M.A. wygłaszają dwa razy w roku takie prelekcje. Niestety, nie do wszystkich miejscowości mogą dotrzeć prelengenci P.T.M.A.
Prócz tego Zarząd Główny wypożycza szkołom na pewien czas teleskop, tzw. wędrujący. Na razie dwa takie teleskopy są w użyciu szkół.
S.K.A posyłają sprawozdonia ze swojej działalności do Zarządu Głównego. Niestety, pewna ilość S.K.A. nie poczuwa się do obowiązku sprawozdawczości, dlatego Zarząd Główny nie jest wyczerpująco informowany o pracach członków kandydatów.
Odczyty i pokazy publiczne prowadziło 98 prelegentów i 54 demonstratorów.

W roku sprawozdawczym wygłoszono 1242 prelekcji publicznych z udziałem 13.067 osób oraz 66 prelekcji dla młodzieży z udziałem 4.970 słuchaczy.
Przeprowadzono 536 pokazów publicznych z udziałem 73.268 osób oraz 28 pokazów dla młodzieży z udziałem 2.311 uczestników.

W Krośnie i w Opolu urządzano pokazy filmów astronomicznych. Z pokazów korzystało 550 osób.

W Planetarium we Wrocławiu odbyło się od lipca do końca roku - 35 pokazów z udziałem 936 osób oraz - 7 pokazów dla wycieczek szkolnych z udziałem 442 osób.

W roku sprawozdawczym Zarząd Główny rozprowadził 51.436 egzemplarzy "Uranii" wśród członków zwyczajnych i kandydatów. Prócz tego wysłano 574 egzemplarze zagranicę, w ramach wymiany kulturalno-oświatowej.
Wydana w poprzednich latach obrotowa mapka nieba gwiaździstego została rozprowadzona w roku 1957 w ilości 730 egzemplarzy.
Zarząd Główny i prawie wszystkie Koła terenowe posiadają biblioteki książek i czasopism, przeważnie popularno-naukowych, których stan wynosi łącznie 4 385 pozycji katalogowych. Biblioteki Zarządu Głównego i Koła w Warszawie posiadają ponad 1000 tomów. Biblioteki innych Kół są mniejsze. Zarząd Główny przeznacza co roku pewną pozycję w budżecie na powiększanie i uzupełnianie bibliotek.

Urania 4/1958, str. 119, Kronika PTMA - W 485-tą rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika

W dniu 19 lutego 1958 r., w 485-tą rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, patrona PTMA, staraniem Koła w Toruniu odbył się uroczysty jej obchód. W pięknie udekorowanej sali Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki zebrali się licznie przedstawiciele miejscowych władz, świata kulturalnego i artystycznego, nauki, zakładów pracy i szkół noszących imię Kopernika, członkowie PTMA i sympatycy Towarzystwa.
Po krótkim, lecz serdecznym zagajeniu otwierającego obchód Prezesa Toruńskicgo Kola PTMA prof. J. Szyca, obecni z uwagą wysłuchali interesującego wykładu dr Jana Gadomskiego z Warszawy na temat "Strefy życia wokół gwiazd" popartego ilustracjami. W dowód wdzięczności za ciekawy odczyt i poniesione trudy delegacja młodzieży z Liceum im. Kopernika wręczyła prelegentowi wiązankę kwiatów. Nie mniejsze zainteresowanie wzbudził drugi referat wieczoru p. t. "Warmia w czasach Kopernika" wygłoszony przez mgr Krystynę Porębską.
Obchód zakończyło przejście uczestników przez miasto w blasku niesionych przez harcerzy pochodni i złożenie wieńców u stóp pomnika Kopernika na Rynku Staromiejskim.

Również we Fromborku, z okazji rocznicy urodzin Kopernika, miejscowe Koło PTMA zorganizowało ku jego czci akademię, w czasie której p. Otton Ślizień wygłosił odczyt pt "Kopernik a Frombork", po czym odbyły się deklamacje wierszy o Koperniku i zostały wyświetlone trzy filmy: l) Zaćmienie Słońca, 2) Zmiana pór roku i 3) Zorza polarna.

Przy sposobności przypominamy, że pierwsze uroczystości kopernikowskie w Polsce Ludowej po 5-letniej przerwie, spowodowanej okupacją hitlerowską zorganizowało Pomorze. Ówczesny wojewoda pomorski, dr Zygmunt Robel, zabezpieczywszy przedtem skastelizowaną katedrę fromborską, otworzył dnia 3 maja 1946 r. wystawę kopernikowską na zamku w Olsztynie, a 29 maja tegoż roku - w rocznicę śmierci Kopernika - odbyły się główne uroczystości we Fromborku. Wzięły w nich udział delegacje władz Polski Ludowej, Wojska Polskiego, Kościoła, Uniwersytetu Toruńskiego, oraz studenci i młodzież szkolna Warmii. Po uroczystościach w katedrze fromborskiej i przemówieniu prof. K. Hartleba uczestnicy odbyli wycieczkę ożaglowanymi kutrami do Krynicy Morskiej.

Urania 5/1958, str. 152-155, Kronika PTMA

W Nowym Sączu odbyło się dnia 18 stycznia br. doroczne Walne Zebranie członków tamtejszego Oddziału. Sprawozdanie z czynności ustępującego Zarządu przedłożył prezes inż. A. Kustroń, podnosząc normalny tok pracy Oddziału i nieustanną popularyzację astronomii wśród młodzieży i szerokich sfer świata pracy. Działalność Oddziału wyszła także poza granice miasta, docierając do Krynicy, gdzie urządzano dla wczasowiczów liczne prelekcje, mile słuchane i budzące duże zainteresowanie. Świadectwem tej pożytecznej pracy było podziękowanie miejscowego Kierownictwa wczasów pracowniczych, nadesłane Zarządowi nowosądeckiego Oddziału.
Również uniwersytet powszechny w Bobowej korzystał z usług naszego Towarzystwa.
Po ożywionej dyskusji udzielono absolutorium ustępującemu Zarządowi.
Wybory nowego Zarządu dały następujący wynik: na prezesa powołano ob. R. Burdę, owego niezmordowanego prelegenta w Krynicy i w Bobowej. Do Zarządu weszli ob. ob. prof. F. Rapf, autor cennych artykułów w "Uranii" i "Problemach", prof. W. Trzópek, mgr T. Kmiecik, St. Sekuła, Wł. Gondek, T. Kozina, trzej ostatni jako przedstawiciele świata pracy spośród załogi tamtejszych warsztatów naprawczych P.K.P., a nadto W. Karlowska, E. Kita i L. Aleksandrowicz. Do Komisji Rewizyjnej weszli: M. Skimina, J. Cukier i R. Baranowski. Nowowybrany prezes oświadczył, że jednym z najważniejszych zadań nowego Zarządu będzie uruchomienie niezwykle dobrze położonego punktu obserwacyjnego, istniejącego na poziomie 4 piętra budynku, w którym mieści się lokal Oddziału przy ul. .Jagiellońskiej 50a. Ożywienie pokazów nieba będzie najlepszym uczczeniem 10 rocznicy istnienia nowosądeckiego Oddziału.

W dniu 26 marca br. odbyło się w Fromborku, w świetlicy tamtejszego państwowego szpitala, zwyczajne doroczne Walne Zebranie członków Oddziału P.T.M.A. Zebranie poprzedzone było referatem inż. W. Kucharskiego, który przybył do Fromborka w charakterze prezesa Zarządu Głównego. Prelegent omówił ciekawe szczegóły ewolucji gwiazd. Referatu z dużym zainteresowaniem wysłuchali członkowie Oddziału, jako też licznie zebrani goście, przybyli w pokaźnej liczbie z odległego o 10 km Braniewa, miejscowości, jak wiadomo, już granicznej.
W części sprawozdawczej miejscowy prezes Oddziału, dr W. Rowiński omówił pracę Zarządu, który obok działalności popularyzatorskiej, statutowej, przystąpił szczęśliwie do akcji odbudowy bardzo zniszczonego miasteczka i dalszego otoczenia biskupiej katedry, w której kapitule ponad 30 lat zasiadał Mikołaj Kopernik, patron naszego Towarzystwa. Myśl ta od szeregu lat była omawiana na posiedzeniach Zarządu Oddziału, w związku z opinią wyrażaną przez liczne wycieczki krajowe i zagraniczne, które były uderzone ruiną spowodowaną przez wojnę. Miejsce to, mimo swego granicznego położenia, zasługuje na dużą uwagę polskiego społeczeństwa.
Powołane do życia Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich wyłoniło odrębną sekcję, której najważniejszym zadaniem jest uporządkowanie Fromborka. W tej sekcji bierze udział Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej, a także Oddział naszego Towarzystwa, zwłaszcza w osobie jego prezesa. Na razie rozpoczęto prace wstępne i życzyć by należało, aby tempo tych prac zwiększało się w miarę upływu miesięcy a nie długich lat.
Po części sprawozdawczej odbyły się wybory nowego Zarządu, do którego wszedł ustępujący Zarząd z prawem kooptacji w miarę rozwijania się akcji odbudowy miasteczka. Szczęśliwą okolicznością jest przyjęcie przez dra W. Rowińskiego prezesury na dalszą kadencję Zarządu.

Zarząd Oddziału w Gdańsku na dzień 27 marca br. zwołał swoje doroczne Walne Zebranie członków, które odbyło się w lokalu Ludowego Obserwatorium P. T. M. A. w Gdańsku-Oliwie. Dzięki pracy tej poważnej placówki, kierowanej przez ob. L. Wohlfeila, zebranie było dostatecznie obesłane i cechowało się dużą rzeczowością. W zebraniu wziął udział, obecny w tym czasie w Gdańsku, prezes Zarządu Głównego, mgr inż. W. Kucharski z Krakowa. Wyniki rocznej pracy w samym obserwatorium wejdą w skład Naukowego Dodatku do "Uranii", jako organu Towarzystwa, przeznaczonego dla zagranicznej wymiany, wydawanego zatem w języku angielskim. Będzie to już drugi kolejny rocznik tego Dodatku, który w ubiegłym roku zapoczątkował nowe stosunki naukowe naszego Towarzystwa z zagranicznym światem fachowym i zyskał dla nas wiele słów uznania.
Ustępujący Zarząd patronował również pokazom nieba, urządzanym w Gdańsku i Sopocie przez Ludowe Obserwatorium, oraz pracom nad budową narzędzi obserwacyjnych podjętym przez samych członków Towarzystwa z wyróżnieniem młodzieży. Praca odbywała się w Ludowym Obserwatorium, kierowana przez ob. L. Wohlfeila i J. Kalinowskiego. Wykończono 17 zwierciadeł parabolicznych, które w postaci lunet rozszerzą zakres obserwacji dokonywanych przez członków Oddziału. Osobną sprawą, jaką zajmuje się gdański Oddział, jest sprawa odbudowy domów Heweliusza. Prezes Zarządu Głównego poinformował zebranych, że odwiedził w tej sprawie miejscowe czynniki. Na odbytych konferencjach otrzymał zapewnienie, że nie ma zasadniczych przeszkód do odbudowania tych domów prawie tuż obok starego ich położenia według prawdopodobnego ich wewnętrznego rozkładu i do przeznaczenia ich na cele popularyzacji nauki. Dalsze rozmowy, jakie będą jeszcze prowadzone, wykończą ten pomysł w szczegółach. Zebrani podziękowali prezesowi Kucharskiemu za podjęte zabiegi i wyrazili stanowczą wolę pełnego uratowania tej ważnej dla polskiej kultury placówki, związanej z przeszłością polskiego Gdańska. Zebranie zakończyły wybory na nową kadencję. Ze względu na ciągłość rozpoczętych prac Oddziału postanowiono utrzymać dotychczasowy skład Zarządu z prawem kooptacji. Nowemu Zarządowi przewodniczyć będzie nadal mgr inż. W. Hoffman; kierownikiem naukowym Ludowego Obserwatorium w Oliwie pozostaje w dalszym ciągu ob. L. Wohlfeil.

W Ostrowcu świętokrzyskim odbyło się w dniu 2 kwietnia br. w świetlicy N.O.T.-u, zebranie tamtejszych członków P.T.M.A., a to celem zapoczątkowania akcji założenia autonomicznego Oddziału naszego Towarzystwa. Na zebranie przybył z Krakowa prezes Zarządu Głównego, mgr inż. W. Kucharski, który w swoim przemówieniu objaśnił zebranych o roli i znaczeniu miłośniczego ruchu w astronomii w ciągu wiekowego rozwoju tej nauki. Po referacie rozwinęła się dyskusja, której wynikiem było powzięcie formalnej uchwały o powstaniu nowego ogniwa tej popularnej organizacji. Dla przeprowadzenia koniecznych formalności powołano tymczasowy Zarząd, na czele którego stanął ob. J. Ułanowicz, w charakterze tymczasowego prezesa. W skład Zarządu weszli ob. T. Rekwirowicz, jako vice-prezes, M. Lisowski, i jako sekretarz Wł. Sikorski, jako skarbnik. Do Komisji Rewizyjnej powołano: J. Bakalarskiego, M. Choińskiego i A. Wronę, zamieszkałych w Ostrowcu.
Kierujące czynniki znanych Ostrowieckich Zakładów Metalowych odnoszą się życzliwie do tej oświatowej inicjatywy, wyszłej z grona pracowników tamtejszej huty i zapewne, nie odmówią swojej pomocy. Przy praktycznej realizacji statutowych założeń. Ważnym szczegółem jest nadto istnienie w bliskim sąsiedztwie poważnych placówek przemysłowych (np. fabryka porcelany w Cmielowie), które wejdą w sferę działalności nowego Oddziału P.T.M.A.
Ze strony Zarządu Głównego prezes Towarzystwa przyrzekł daleko idącą pomoc nowej placówce, zwłaszcza w instrumentalnym jej wyposażeniu. Życzeniem najpomyślniejszych wyników prezes Oddziału zamknął posiedzenie, które trwało około 4 godzin.

Urania 6/1958, str. 182-184, Kronika PTMA

W ciągu pierwszych miesięcy każdego roku kalendarzowego odbywają się Walne Zebrania członków Oddziałów Towarzystwa, a to celem złożenia rocznego sprawozdania z działalności ustępującego Zarządu i dokonania wyboru nowych władz terenowego Oddziału. W większości wypadków zebrania te poprzedza aktualny odczyt na temat ściśle związany ze statutową działalnością Towarzystwa, co przyczynia się do umocnienia organizacyjnej więzi wśród członków Oddziału.
Zwyczaj ten należałoby zaprowadzić na walnych zebraniach wszystkich ogniw naszej organizacji.

Dnia 26.I. b.r. odbyło się Walne Zebranie członków opolskiego Oddziału, które było poprzedzone wyświetleniem naukowego filmu oraz referatem mgr inż. Szafkowskiego, prezesa wrocławskiego Oddziału, na temat obserwacyjnych wyników ostatniej wielkiej opozycji Marsa w 1956 r. W wolnych wnioskach poruszono sprawę uruchomienia punktu obserwacyjnego na tarasie Miejskiego Domu Młodzieży. Wniosek przyjęto i przekazano do wykonania nowowybranemu Zarządowi, w skład którego weszli: inż. K. Krawczyński, jako ponownie wybrany prezes, inż. E. Pospiszyl, vice-prezes, St. Brodziński, sekretarz, i St. Sosnowski, skarbnik.

Dnia 10.II. b. r. w Toruniu odbyło się Walne Zebranie tamtejszego Oddziału. Pomiędzy ważnymi sprawami, jakie ustępujący prezes przekazał nowemu Zarządowi, znalazła się sprawa podjęcia i prowadzenia dalszej akcji budowania specjalnego punktu obserwacyjnego na terenie uzyskanym od miejscowej Rady Narodowej o powierzchni 2.000 m2, którego zatwierdzoną lokalizację Oddział nasz już posiada.
Zarządzone wybory powołały na prezesa ponownie prof. J. Szyca, zaś J. Gardzielewską na vice-prezesa, H. Witkowskiego (ponownie) na sekretarza i Z. Kędzierskiego na skarbnika.
Nowemu Zarządowi przesłał Zarząd Główny P.T.M.A. wyrazy uznania wraz z życzeniami szczęśliwego ukończenia podjętego zadania.

Dnia 25.II. b. r. W Oddziale poznańskim odbyło się Walne Zebranie członków. Wybory powołały ponownie na prezesa prof. J. Witkowskiego; na jego zastępcę doc. dr B. Kiełczewskiego; na sekretarza inż. J. Wosickiego; na skarbnika ponownie ob. W. Zawidzkiego.

Dnia 27. II. b. r. obradawało Walne Zebranie członków Oddziału oświęcimskiego. Porządek obrad poprzedził referat o b. Fr. Stradala na temat: "Torquetrum, jako przyrząd obserwacyjny starożytnych astronomów".
Z przedłożonego sprawozdania wynika, że praca Oddziału wybija się głównie w zakresie budowy narzędzi obserwacyjnych dla celów naukowych. Obecnie jest w budowie teleskop uniwersalny o średnicy 350 mm, przy pomocy którego możnaby obserwować zarówno w ognisku Newtona, jak też Cassegrain'a. W tym celu górna część tubusa byłaby wymienna z możliwością umocowania kamery fotograficznej.
W przyszłości możnaby ten układ uzupełnić płytą korekcyjną, jak to jest w typie teleskopu Schmidta-Backera. Do projektowania teleskopu istnieje już gotowy montaż paralaktyczny z kołami podziałowymi i napęd elektryczny.
Do władz Oddziału ponownie powołano ustępujący Zarząd w osobach: T. Szufy, jako prezesa Oddziału, Fr. Stradala, jako viceprezesa, prof. J. Stanki, jako sekretarza oraz dyr. S. Jasieniaka jako skarbnika.

W gliwickim Oddziale na Walnym Zebraniu w dniu 9.III. b. r powołano nowy zarząd w następującym składzie: prezes mgr inż. M. Pawliński - ponownie, vice-prezes mgr inż. H. Bielski, sekretarz J. Kasza - ponownie i skarbnik inż St. Wolniak.

Łódzki Oddział P.T.M.A. celuje w urządzaniu masowych pokazów nieba i dobrze zorganizowanych wyjazdów do licznych miast, okalających ów centralny ośrodek przemysłu tekstylnego w Polsce.
Na czele Oddziału stoi, wybrany ponownie prezes inż. E. Kowal, w skład Zarządu wchodzą: L. Szubert - vice-prezes, G. Klimek - sekretarka i T. Grabarczyk - skarbnik.
Walne Zebranie członków Oddziału odbyło się w dniu 17.III. b. r.

Warszawski Oddział P.T.M.A. prowadził w roku ubiegłym wykończeniowe prace nad przygotowaniem planów Ludowego Obserwatorium i Planetarium na terenach b. szpitala ujazdowskiego, Obecnie prace te są wstrzymane z braku przyrzeczonych kredytów, przeto działalność Oddziału coraz intensywniej wybija się w zakresie organizacji obserwacji aktywności Słońca i gwiazd zmiennych. Wyniki tych całorocznych prac pomieszczone są w wydawanym dodatku naukowym do "Uranii", który jest przeznaczony dla zagranicznej wymiany. Walne Zebranie członków Oddziału, odbyte w dniu 20.III. b. r., wybrało na prezesa dr J. Gadomskiego (redaktora naukowego dodatku do Uranii), na vice-prezesa prof. dr W. Zonna, na sekretarza mgr A. Piaskowskiego i na skarbnika ob. B. Hryniewicza.

W krośnieńskim Oddziale Towarzystwa, wybory na rok bieżący odbyte w dniu 21.IV. b. r. powołały ponownie na prezesa: prof. A. Mazurkiewicza, zaś J. Winiarskiego na jego zastępcę, I. Dymnicką na sekretarkę i inż. L. Stanulę na skarbnika. Oddział ten podobnie jak i nowosądecki, rozwija pracę popularyzatorską także poza swoją siedzibą i wyróżnia się pracą w wiejskich Uniwersytetach Ludowych.

Dnia 24.IV. b. r. odnowiono w Oddziale szczecińskim władze miejscowe, wybierając na prezesa prof. mgr T. Rewaja, zaś prof. mgr W. Nowak a na jego zastępcę, nadto inż. B. Czarnockiego na sekretarza, a E. Mayera na skarbnika Oddziału. Nowy Zarząd podjął myśl rozbudowania tarasu obserwacyjnego na dachu gmachu szczecińskiej Politechniki.

We Wrocławiu dnia 12. V. b. r. podpisano umowę, na mocy której weszło nasze Towarzystwo, względnie jego wrocławski Oddział, w posiadanie tzw. "Wzgórza Partyzantów" wraz z istniejącymi na nim budynkami. Umową tą Prezydium Rady Narodowej Stare Miasto, przekazało w formie długoletniej dzierżawy wspomniany objekt Zarządowi Głównemu P.T.M.A. reprezentowanemu przez prezesa mgr inż. W. Kucharskiego i inż. A. Szafkowskiego, prezesa miejscowego Oddziału. Objekt ten ma służyć wyłącznie popularyzacji astronomii wśród najszerszych warstw tamtejszego społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży szkolnej różnego stopnia i typu. Wskazuje to, iż nowowybrane władze samorządu terytorialnego mają na uwadze nie tylko poprawę stanu gospodarczego miasta wydzielonego, ale także troskliwą opiekę w zakresie dóbr intelektualnych, sprzyjaj~ą rozpowszechnieniu naukowego poglądu na budowę Wszechświata.

Urania 8/1958, str. 249-252, Kronika PTMA

w tytule w Uranii znajduję się literówka TPMA

W dniu 21 kwietnia br. odbyło się Walne Zebranie członków krakowskiego Oddziału. Przeprowadzone wybory nowych władz powołały na prezesa mgr inż. E. Szeligiewicza, na jego zastępcę mgr inż. St. Steciaka, na sekretarza ob. M. Mazura, na skarbnika mgr inż. L. Marszałka, na bibliotekarza ob. Z. Szpora. W łonie Oddziału powstała Komisja naukowa, na czele której stanął prof. dr E. Rybka, przeniesiony z Wrocławia do Krakowa, gdzie objął drugą katedrę astronomii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Czynną również będzie sekcja instrumentalna prowadzona przez mgr inż. L. Marszałka.

Zarząd Główny P.T.M.A., dążąc do rozwinięcia pracy obserwacyjnej, powołał do życia w swoim gronie sekcję obserwacyjną, której celem jest koordynacja prac obserwacyjnych prowadzonych przez poszczególne Oddziały i czuwanie nad ich porównywalnymi wynikami w zakresie badań aktywności Słońca i zmienności blasku gwiazd. Opracowane obserwacje wejdą w skład osobnego Dodatku Naukowego do "Uranii" Rocznik 1-szy takiego Dodatku ukazał się w 1957 r., następne będą się ukazywać corocznie w języku angielskim, albowiem przeznacza się je do międzynarodowej wymiany.
Na czele Redakcji Dodatku stoi dr J. Gadomski, przy czym częścią "słoneczną" prac obserwacyjnych kieruje nadal prof. dr J. Mergentaler z Wrocławia, a kierownictwo prac nad zmiennością blasku gwiazd objął mgr A. Wróblewski z Warszawy.
Zeszłoroczny rocznik Dodatku pozwolił Towarzystwu nie tylko nawiązać kontakt z zagranicznymi obserwatoriami, tym samym wprządz pracę naszych Członków do ogólnego naukowego dorobku w skali światowej, ale także, obok celu głównego, spopularyzował nasze Towarzystwo w tejże samej skali. świadczą o tym liczne listy wielu zagranicznych pracowników naukowych. Gorące słowa zachęty przesłał nam także B. W. Kukarkin, profesor astronomii na uniwersytecie moskiewskim, a zarazem przewodniczący Sekcji gwiazd zmiennych Międzynarodowej Unii Astronomicznej, której okresowy zjazd odbywa się obecnie (sierpień br.) w Leningradzie i Moskwie. Rocznik 11-gi Dodatku wyjdzie we wrześniu br.

W czerwcowym numerze "Uranii" z br. (str. 185) podaliśmy wiadomość o produkcji szkolnych, amatorskich lunetek systemu Cassegraine'a Maksutowa, podjętej przez Państwowe Zakłady Optyczne w Warszawie. Streściliśmy zalety tych narzędzi obserwacyjnych, w które winny się zaopatrzyć licea ogólnokształcące, a należałoby sobie życzyć, aby je posiadał też każdy miłośnik astronomii. Spełnienie tego życzenia umożliwia stosunkowo niska cena lunetki - 2 500 zł za sztukę wraz z konieczną skrzynką i statywem. Nie należy jednak kierować zamówień do P.Z.O. w Warszawie, które nie zajmują się sprzedażą pojedynczych lunet ani ich rozprowadzeniem. Z tego względu Zarząd Główny PTMA w Krakowie zabezpieczył dla Członków pewną ilość tych lunet i zamówienia należy nadsyłać do Krakowa, przekazując równocześnie na konto czekowe P.K.O. 4-9-5227 bądź całą kwotę, (z objaśnieniem w dopisku celu wpłaty), bądź jej połowę, jako tymczasowy zadatek, obowiązujący do zapłaty reszty ceny kupna w celu odebrania lunety w terminie wyznaczonym przez Zarząd Główny. Koszt przesyłki i opakowania ponoszą odbiorcy według rzeczywistych wydatków.

18 czerwca br. obchodził wrocławski Oddział P.T.M.A. swój 10-letni jubileusz pracy na tamtejszym terenie. Posiedzenie Zarządu Oddziału, wraz z pełnym składem lokalnej Komisji Rewizyjnej, odbyło się już w nowo-objętym lokalu na Wzgórzu Partyzantów, który dzięki pomocy Zarządu Głównego przywraca się do stanu używalności. Nad pracami tymi czuwa niezmordowany prezes Oddziału mgr inż. A. Szafkowski. W posiedzeniu wziął udział prezes Zarządu Głównego mgr inż. W. Kucharski, który przywiózł dla Oddziału duży refraktor o średnicy 12 cm, niezbędny dla zorganizowania pokazów nieba dla szerokiego grona miłośników astronomii. Pokazy te prowadzone w bezchmurne wieczory obok - seansów we własnym planetarium w Hali Ludowej pogłębią oświatowo-popluryzacyjną pracę tamtejszej placówki P.T.M.A.

W dniu 20 czerwca br. odbyło się w Częstochowie w biurze Wydziału Kultury Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zebranie przy udziale przewodniczącego Komisji Kultury tej Rady oraz zaproszonych przedstawicieli: Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Chorzowskiego Planetarium, reprezentowanego przez prezesa katowickiego Oddziału naszego Towarzystwa i Zarządów Głównego i terenowego P.T.M.A. Zarząd Główny reprezentował prezes W. Kucharski. Celem zebrania było przedyskutowanie środków na remont i uruchomienie tamtejszej placówki obserwacyjnej P.T.M.A., założonej w okresie jeszcze międzywojennym przez zasłużonego naszego członka śp. ks. K. Metlera, który tragicznie zginął w chwili wkraczania do Częstochowy wojsk hitlerowskich we wrześniu 1939 r. Czas wojenny sprawił, że pewni bezdomni mieszkańcy miasta osiedli w tej kulturalnej placówce w charakterze stałych lokatorów i odpowiednio ją zdewastowali. Dzięki zabiegom b. prezesa Oddziału P.T.M.A., mgr inż. Manna oraz moralnej pomocy miejscowego Wydziału Kultury Prez. Miejskiej Rady Narodowej przywrócono częściowo budynek do stanu używalności w ramach czynu społecznego kilku tamtejszych przedsiębiorstw budowlanych. Trudno było znaleźć ludzi, którzy by zapewnili ciągłość pracy tej placówce. Zmieniający się skład personalny Zarządu Oddziału był też powodem pewnych zastojów w działalności placówki, tak potrzebnej w rozrastającym się środowisku wielkoprzemysłowym. Pięknym rysem działalności nowowybranej Rady Narodowej jest zainteresowanie się zarówno tamtejszym muzeum regionalnym, jak i naszą kopułą obserwacyjną.
W kilkugodzinnej dyskusji wyjaśniono i omówiono wyczerpująco całość zagadnienia, nie pomijając sprawy położenia samej placówki w parku Staszica, którego rozrośnięte zadrzewienie wysoce utrudnia pokazy nieba, organizowane dla szerokich sfer świata pracy i szkolnej młodzieży. Stan ten nie ulegnie poprawie, raczej z biegiem czasu spodziewać się należy pogorszenia warunków obserwacji.
Prezes tamtejszego Oddziału P.T.M.A. prof. mgr J. Rudeńko zadeklarował podjęcie się kierownictwa placówki, co zapewnia jej stałe i nieprzerwane funkcjonowanie od początku nowego roku szkolnego.
Z kolei Zarząd Główny P.T.M.A. wyraził gotowość przyjścia z wydatną pomocą w realizowaniu zobowiązań miejscowego Zarządu. Podjętą zostanie również praca obserwacyjna, do której będzie wciągnięta dojrzalsza młodzież licealnych i wyższych szkół tego, już dużego miasta.
Prezes Zarządu Głównego podziękował kierownictwu Wydziału Kultury za inicjatywę zwołania zebrania, a zarazem prosił o dalszą pomoc rozwijanej pracy Towarzystwa. Placówka posiada piękną lunetę, z daru majora S. Skrzywana, którą Zarząd Główny przeznaczył do miejscowych pokazów nieba.

W młodym Oddziale P.T.M.A. w Szczecinku (woj. koszalińskie) dobrze się dzieje. W lutowym numerze br. "Uranii" (str. 48) donosiliśmy, że 8 listopada 1957 r. powstał nowy Oddział Tow. w Szczecinku, który otrzymał od Powiatowej Rady Narodowej dotację w wysokości 12 tysięcy zł. Pomoc ta miała spowodować objęcie działalnością Oddziału szerokich sfer miejscowego społeczeństwa, łącznie z młodzieżą okolicznych szkół, a to przez wybudowanie tarasu obserwacyjnego na dachu najwyższego domu w mieście. Suma to niewielka i niewystarczająca, ale jakże cenna, stanowi bowiem obywatelską pomoc i dowodzi zrozumienia wartości pracy kulturalnej, prowadzonej przez nasze Towarzystwo za pośrednictwem jego członków, zjednoczonych w Oddziałach terenowych. Bezinteresowna praca naszych miłośników nieba oddziałuje niewątpliwie dodatnio na ich otoczenie, szerząc w nim głębsze zainteresowania kulturalne.
W Szczecinku dzięki zapałowi ludzi takich, jak prezes Oddziału mgr inż. St. Koziej z Dyrekcji Lasów Państwowych, ob. A. Giedrys z Wilna, właściciel pracowni krawieckiej, ob. R. Żbikowski, powstała bardzo czynna placówka, której ton nadaje swą pracą i poświęceniem ob. Giedrys, sekretarz Oddziału. Ten niezmordowany człowiek posiada dotychczas za teren swojej pracy popularyzatorskiej jedynie balkon swego mieszkania prywatnego, na którym prowadzi pokazy nieba dla zwiększającej się liczby ciekawych mieszkańców miasta i okolicznych osiedli, zwłaszcza dla młodzieży i nauczycielstwa. Balkonowy teren okazał się za szczupły, stąd też powstał pomysł budowy osobnego tarasu.
Gdy w maju br. odwiedził Szczecinek prezes Zarządu Głównego W. Kucharski, uczestniczył on w dyskusji nad planem budowy tego tarasu. Okazało się, że fundusze są niewystarczające, co groziło odwleczeniem realizacji tak potrzebnego urządzenia. Sekretarz A. Giedrys był zmartwiony, ale nie złamany, widać posiadał w zapasie jakieś rozwiązanie, ale go nie ujawnił. Dnia zaś 27 czerwca br. Zarząd Główny otrzymuje list, zawierający wyciąg z protokołu posiedzenia Prez. Miejskiej Rady Narodowej, odbytego w dniu 13 czerwca br., na którym powzięto uchwałę Nr 36/XIX/58 treści następującej:
"Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Szczecinku, działając na podstawie art. 50 pkt. 2 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o Radach Narodowych (Dz.U. R.P. Nr 5/58), postanowiło dofinansować sumę 15 tysięcy na budowę nowoczesnej wieży (tak!) obserwacyjnej...."
podpisał: Przewodniczący Prezydium Adam Ktonawski
Dzięki tej niespodziewanej pomocy powstanie kopuła obserwacyjna w Szczecinku, prowincjonalnym miasteczku zachodniego Pomorza, które liczy około 20 tysięcy mieszkańców. Warunkami lokalnymi zbliża się Szczecinek do Jędrzejowa (woj. kieleckie) - oba miasta są powiatowe - w którym także istnieje podobna kopuła obserwacyjna, ofiarowana Towarzystwu przez śp dr Feliksa Przypkowskiego. Na wiadomość o zwiększonej dotacji ob. Giedrys prawdopodobnie nie posiadał się z radości, zaś Zarząd Główny P.T.M.A. wysłał do Miejskiej Rady Narodowej w Szczecinku list z gorącym podziękowaniem.
Oby takich obywateli, jacy zasiadają w Prezydium Szczecinka, znalazło się więcej, albowiem: "Im więcej takich ośrodków w Polsce, tym mniej alkoholizmu i chuligaństwa, gdyż człowiek, który obserwuje gwiaździste niebo, odrywa się od przyziemnych a najniższych spraw ziemskich".
Tak uzasadniał ob. A. Giedrys prośbę Oddziału P.T.M.A, w Szczecinku o "dofinansowanie" potrzebnej sumy na budowę tamtejszego Ludowego Obserwatorium.
Całe Towarzystwo, w swoim pełnym składzie, oczekuje teraz zjawienia się następnego Adama Klonowskiego, w jednym z pozostałych ośrodków prowincjonalnych, brakuje nam bowiem środków pieniężnych na inwestycje nawet w skali umiarkowanej.
W chwili obecnej buduje się dla nowej placówki lunetę zwierciadlaną o średnicy zwierciadła 25 cm. Zwierciadło to jest już gotowe, a pracuje się teraz nad montażem lunety.