2015: Różnice pomiędzy wersjami

Z Archiwum historyczne PTMA
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(20 czerwca, Zebranie Zarządu Głównego PTMA i koordynatorów sekcji tematycznych)
 
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
==24.01.2015, Zmarł dr Henryk Chrupała==
+
==13 stycznia, The Astronomical Reports – reaktywacja biuletynu==
 +
Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii wznawia wydawanie biuletynu „The Astronomical Reports” — dawnego dodatku naukowego „Uranii” — obecnie w formie samodzielnego czasopisma naukowego. Biuletyn ten ukazywał się w latach 80. w cyklu jednego tomu na rok i można go nadal znaleźć na aktualnych listach astronomicznych czasopism naukowych.<br>
 +
W obecnej formie pismo jest skierowane przede wszystkim do młodych naukowców (w tym magistrantów i doktorantów astronomii i dziedzin pokrewnych), a także tych miłośników astronomii, którzy wykonują samodzielne obserwacje o charakterze naukowym.<br>
 +
Pragniemy, aby stało się ono miejscem, gdzie młodzi naukowcy i miłośnicy astronomii nabiorą doświadczenia w prezentacji własnych osiągnięć w tej dziedzinie.<br>
 +
Zapraszamy również tych z Państwa, którzy posiadają już doświadczenie w tym zakresie, aby, publikując w naszym biuletynie, stali się mentorami swych młodszych kolegów, dając przykład swoimi pracami.<br>
 +
 
 +
==17 stycznia, Jubileuszowe spotkanie Oddziału Szczecińskiego PTMA==
 +
W sobotę 17 stycznia 2015 roku odbyło się jubileuszowe spotkanie Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Była to pierwsza rocznica po reaktywacji tamtejszego Oddziału. W jubileuszu wzięli udział członkowie Oddziału jak i zaproszeni goście, w tym m.in. prof. Ewa Szuszkiewicz z Uniwersytetu Szczecińskiego, prof. Mariusz Dąbrowski z Uniwersytetu Szczecińskiego, prof. Krzysztof Meissner z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Maciej Mikołajewski Redaktor naczelny Uranii – Postępów Astronomii, Zdzisław Nowak z Zachodniopomorskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Łukasz Wyka z Klubu Naukowca w Szczecinie, prof. Tadeusz Rewaj pierwszy prezes PTMA Szczecin z 1956 roku – pomysłodawca i budowniczy obserwatorium ZUT, Lech Barski były prezes PTMA Szczecin oraz Mieczysław Janusz Jagła prezes PTMA, dr Henryk Brancewicz prezes honorowy PTMA i Agnieszka Nowak prezes PTMA Kraków.<br>
 +
Obchody jubileuszu prowadził Paweł Szkaplewicz, wiceprezes Oddziału Szczecińskiego. Wygłoszono kilka referatów. I tak Ryszard Siwiec opowiedział o historii astronomii “Od Hipparcha do reaktywacji PTMA Szczecin”. Łukasz Płotkowski opowiedział o naprawie teleskopu a Piotr Sosnowski o naprawie kopuły. Paweł Szkaplewicz opowiedział o działaniach Oddziału związanych z popularyzacją astronomii, czyli publiczne pokazy nieba – 4 publiczne pokazy w ciągu roku, o przyoddziałowych sekcjach edukacji, zlotach w Zatomiu. Andrzej Armiński opowiedział o obserwacjach gwiazd zmiennych i aspiracjach naukowych członków Oddziału a Ryszard Biernikowicz opowiedział o najbliższym zaćmieniu gwiazdy Alfa Comae Berenices. Marcin Biskupski mówił o obserwacjach gwiazd podwójnych.<br>
 +
Na zakończenie prezes Oddziału Tadeusz Smela podsumował całe spotkanie i poprosił prezesa Jagłę o wygłoszenie kilku słów oraz wręczenie wyróżnień. Zarząd Główny przyznał srebrne Odznaki Honorowe PTMA dla: Marcina Biskupskiego, Łukasza Płotkowskiego, Piotra Sosnowskiego i Marka Fułka. Na wniosek Zarządu Głównego PTMA Złotą odznaką został wyróżniony Tadeusz Smela. Na końcu prof. Maciej Mikołajewski wygłosił wykład “Interdyscyplinarna rola Uranii w edukacji, religii i polityce”. Po części oficjalnej uczestnicy zostali zaproszeni do obejrzenia kopuły i teleskopu – refraktora Carl Zeiss – Coudé 150/2250 – które odremontowali i przywrócili do stanu używalności członkowie OS PTMA.<br>
 +
Tym miłym akcentem zakończyło się spotkanie jubileuszowe Oddziału Szczecińskiego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.<br>
 +
Agnieszka Nowak<br>
 +
 
 +
==24 stycznia, Zmarł dr Henryk Chrupała==
 
W wieku 77 lat zmarł dr Henryk Chrupała, wieloletni dyrektor Planetarium Śląskiego i członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.<br>
 
W wieku 77 lat zmarł dr Henryk Chrupała, wieloletni dyrektor Planetarium Śląskiego i członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.<br>
 
Przez niemal 28 lat był dyrektorem planetarium w Chorzowie. Pracował tam znacznie dłużej, bo już od 1962 roku, kiedy to jeszcze studiował fizykę w Katowicach. Przez następne 13 lat, przechodzące kolejne etapy, w 1975 roku objął stanowisko dyrektorskie, które piastował do 2003 roku.<br>
 
Przez niemal 28 lat był dyrektorem planetarium w Chorzowie. Pracował tam znacznie dłużej, bo już od 1962 roku, kiedy to jeszcze studiował fizykę w Katowicach. Przez następne 13 lat, przechodzące kolejne etapy, w 1975 roku objął stanowisko dyrektorskie, które piastował do 2003 roku.<br>
Linia 6: Linia 19:
 
Nigdy nie zapomnimy jego ogromnej życzliwości, kultury osobistej, kompetencji oraz chęci pomocy w każdej sytuacji.<br>
 
Nigdy nie zapomnimy jego ogromnej życzliwości, kultury osobistej, kompetencji oraz chęci pomocy w każdej sytuacji.<br>
 
Odejście Pana Henryka to niepowetowana strata dla polskiej astronomii.<br>
 
Odejście Pana Henryka to niepowetowana strata dla polskiej astronomii.<br>
 +
 +
'''Sylwetka'''<br>
 +
Henryk Chrupała urodził się w Katowicach 25 lipca 1938 r. Tutaj ukończył liceum, a następnie studia fizyki w Wyższej Szkole Pedagogicznej, przekształconej później w Uniwersytet Śląski. Pracę magisterską z fizyki teoretycznej napisał pod kierunkiem prof. dr hab. Bronisława Średniawy z UJ. Swoimi zainteresowaniami zwrócił uwagę wykładowcy, doc. dr. Józefa Sałabuna, który w 1962 r. (jeszcze w trakcie studiów), zaproponował Mu pracę w Planetarium Śląskim. H. Chrupała początkowo pracował na części etatu, ale wkrótce, po uzyskaniu magisterium (1963) uzyskał pełny etat.<br>
 +
W Planetarium Śląskim zajmował kolejne, coraz wyższe stanowiska, a do Jego podstawowych obowiązków należało m. in. prowadzenie publicznych seansów pod sztucznym niebem Planetarium, a także specjalnych seansów dla młodzieży szkolnej. Nie sposób podać ile prelekcji wygłosił Henryk Chrupała, ale warto wspomnieć, że w niektórych latach liczba osób odwiedzających Planetarium Śląskie przekraczała 200 tysięcy!<br>
 +
Henryk Chrupała dał się poznać nie tylko jako znakomity, niezwykle sumienny prelegent, który stale wprowadzał nowe elementy do programu seansów, ale również jako świetny organizator. Nic więc dziwnego, że z końcem 1975 roku został dyrektorem Planetarium Śląskiego pozostając na tym stanowisku przez 28 lat, tj. do chwili przejścia na emeryturę w roku 2003. Po latach wspomina moment objęcia stanowiska:<br>
 +
Wtedy nasze planetarium weszło już w wiek dorosły. Miało przecież 20 lat. Jednocześnie technika z roku na rok szła mocno naprzód. Nie chcąc za bardzo zostawać w tyle, trzeba było co chwilę dokładać trochę elektroniki. Staraliśmy się także o nowe rzutniki, między innymi [do demonstracji] Jowisza i komety.<br>
 +
Warto dodać, że za dyrekcji Dr. Henryka Chrupały (podobnie, jak to się dzieje obecnie) oprócz "normalnych" seansów pod "sztucznym niebem", w Planetarium organizowano niezwykle interesujące specjalistyczne wystawy czasowe poświęcone różnym działom astronomii i fizyki, prowadzono - na ile pozwalała pogoda - pokazy nieba gwiaździstego, w Planetarium działał już Śląski Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, ponadto wygłaszano wiele prelekcji popularyzujących wiedzę o Wszechświecie w śląskich szkołach. Z biegiem czasu Planetarium Śląskie stało się wiodącą w Polsce placówką upowszechniającą wiedzę astronomiczną w szerokich kręgach społecznych. W uznaniu zasług za działalność na polu dydaktyki i popularyzacji astronomii Dr Chrupała w 1997 r. został wyróżniony Medalem im. Włodzimierza Zonna - najwyższym odznaczeniem za popularyzację wiedzy o Wszechświecie, przyznawanym co dwa lata przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne. <br>
 +
Począwszy od lat siedemdziesiątych XX wieku Henryk Chrupała nie tylko wiele wysiłku wkładał w działalność organizacyjną i dydaktyczną, ale doceniając konieczność śledzenia najważniejszych wyników badań naukowych organizował systematyczne seminaria dla pracowników i zachęcał do prowadzenia obserwacji astronomicznych.<br>
 +
Mimo znacznych obciążeń dydaktycznych i administracyjnych młody Dyrektor Planetarium decyduje się na prowadzenie badań o charakterze naukowo-dydaktycznym, które zostały zwieńczone doktoratem napisanym pod kierunkiem Prof. dr. hab. Hieronima Hurnika. Rozprawa doktorska, obejmująca 168 stron maszynopisu i zatytułowana "Struktura programowa olimpiad astronomicznych" została obroniona w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza jesienią 1976 roku. Warto zwrócić uwagę, że była to jedna z nielicznych (a może nawet jedyna) rozprawa doktorska związana z szeroko rozumianą dydaktyką astronomii. Celem pracy było m. in. dokonanie próby oceny przyjętych założeń i stopnia realizacji celów olimpiady, z zamiarem przyczynienia się do opracowania optymalnego w danych warunkach modelu Olimpiady Astronomicznej, (…) a także uchwycenia stanu wiedzy astronomicznej uczestników olimpiad astronomicznych. Założone cele Doktorant w pełni zrealizował.<br>
 +
Autorytet i szeroka wiedza w zakresie nauczania i popularyzacji astronomii zyskała uznanie Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, które rekomendowało Dr. Chrupałę do grona rzeczoznawców Ministerstwa Edukacji Narodowej. W tej roli był wielokrotnie proszony o recenzje podręczników szkolnych i pomocy naukowych w zakresie treści astronomicznych. Jego praca wykonywana niezwykle starannie i wnikliwie przyczyniła się do uniknięcia bardzo wielu błędów podręcznikowych.<br>
 +
Wspominając dokonania Dr. Henryka Chrupały, nie sposób nie wspomnieć o Jego niezwykle aktywnej roli w Polskim Towarzystwie Miłośników Astronomii. Był jednym z założycieli, a później prezesem powstałego w 1964 r. Śląskiego Oddziału PTMA, a począwszy od 1971 r. członkiem Zarządu Głównego PTMA, przy czym w latach 1983 - 1997 aż pięciokrotnie pełnił funkcję wiceprezesa Towarzystwa. W ostatnich latach uznał, że najwyższe funkcje w Zarządzie należy przekazać w ręce młodszego pokolenia, nadal jednak aktywnie działał w PTMA, a w pamięci członków Zarządu Głównego na zawsze pozostanie Jego "głos rozsądku", tj. umiejętność spokojnego i rzeczowego zaproponowania optymalnego rozwiązania szczególnie trudnych spraw. Za swą wieloletnią działalność w Towarzystwie Dr Henryk Chrupała został wyróżniony Złotą Odznaką Honorową Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.<br>
 +
Finał kolejnej pięćdziesiątej ósmej Olimpiady Astronomicznej miał miejsce w Planetarium Śląskim w dniach 6-8 marca bieżącego roku. Dla uczniów biorących udział w tej Olimpiadzie Dr Henryk Chrupała przygotował trzy zdania do rozwiązania w I i II serii pierwszego etapu. Kolejne dwa zadania miały być dyskutowane w trakcie przygotowania zestawu zadań na zawody finałowe. Niestety nie zdążył już opracować ostatecznego sformułowania tych zadań.<br>
 +
Dr Henryk Chrupała za swą wieloletnią pracę w Planetarium Śląskim był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. W pełni sił twórczych zmarł nagle 25 stycznia b.r. Jego pogrzeb odbył się w sobotę 31 stycznia 2015 w Katowicach - Załężu na cmentarzu przy kościele św. Józefa.<br>
 +
Jerzy M. Kreiner<br>
 +
 +
==19 lutego, Zmarł Jerzy Speil==
 +
W ostatnim czasie pożegnaliśmy kolejnego wielkiego miłośnika astronomii i naszego Kolegę – Jurka Speila, zmarłego nagle wieczorem 19 lutego 2015 r.<br>
 +
Jerzy Speil, ur. 25 kwietnia 1949 r. W r.1971 ukończył studia z geografii na Uniwersytecie Wrocławskim. Następnie przez wiele lat związany był z Obserwatorium Geofizycznym w Książu, gdzie podjął pracę bezpośrednio po studiach, od 1 listopada 1971 r. Miejsce to było jednocześnie Jego domem i placówką, w której intensywnie prowadził obserwacje astronomiczne. Sprzyjały temu dobre warunki – mało świateł i okolica poza miastem sprawiały, że Jurek zazwyczaj wynosił sprzęt przed dom, gdzie miał dość dobry ogląd nocnego nieba.<br>
 +
Jak wiadomo, pasją Jurka były przede wszystkim obserwacje wizualne gwiazd zmiennych. Obserwacje te rozpoczął w maju 1975, a ostatnie z nich wykonał na tydzień przed śmiercią – 12 lutego 2015 r., której to tej nocy dokonał oceny jasności ponad 30 gwiazd ! W sumie obserwacji tych było aż 55 162 dla 198 gwiazd. Jest to wynik imponujący, którym nie może się poszczycić żaden z polskich obserwatorów. Wyniki tych obserwacji były regularnie przesyłane do organizacji amerykańskiej AAVSO. W 2001 roku został uhonorowany nagrodą AAVSO za 25 000 a w 2012 roku za 50 000 obserwacji przesłanych do bazy danych tej organizacji.<br>
 +
Obserwacjami zakryciowymi zainteresował się w latach 1980-tych, wstępując do SOPiZ. Początkowo wykonywał obserwacje zakryć gwiazd przez Księżyc jedynie sporadycznie, jednak wraz z upływem czasu doszedł w tym do dużej wprawy i był w czołówce obserwatorów z liczbą przeciętnie 50 zjawisk rocznie. Włączał się także w obserwacje zakryć gwiazd przez planetoidy. I oto okazało się, że właśnie On został pierwszym polskim obserwatorem, któremu udało się z całą pewnością takie zjawisko zanotować! Nastąpiło to 9 sierpnia 1988 r., gdy zakryciu przez planetoidę (626) Notburga uległa gwiazda SAO 56117. Jurek podał, iż zakrycie nastąpiło o godz.21:59:20 i trwało około 1 sekundy. Obserwacja ta była wykonana przy użyciu binokularu 80 mm przy powiększeniu 20x.<br>
 +
Obserwacji planetoidalnych próbował jeszcze kilkakrotnie, ale już bez sukcesu, jakim byłoby dostrzeżenie zakrycia. Jednak np. podczas ważnego zjawiska 15 maja 1995 r. nie zanotował zakrycia, mimo iż widzieli je inni obserwatorzy w Polsce wzdłuż pasa zakrycia (m.in. we Wrocławiu). Toteż obserwacja ta miała duże znaczenie dla opracowania wszystkich wyników.<br>
 +
Jurek brał także udział w licznych krajowych konferencjach SOPiZ, jak też w kilku sympozjach europejskich ESOP. Gdy odbywała się konferencja SOPiZ w Łodzi w kwietniu 1998 r. połączono ją z obserwacją brzegowego zakrycia Aldebarana 28 kwietnia. Jednak zjawisko, jakie miało miejsce m.in. w okolicach Łodzi, następowało dwa dni po zakończeniu konferencji, więc większość obserwatorów nie wyjechała do domu. Jurek jednak musiał wracać do Wałbrzycha do pracy, ale… obiecał z powrotem przyjechać na obserwacje przez pół Polski - pociągiem! I tak też uczynił, zabierając z sobą przenośny sprzęt obserwacyjny. Mimo, iż został ustawiony w terenie w punkcie, w którym zjawisko miało być okazałe, z wieloma zakryciami i odkryciami gwiazdy przy brzegu Księżyca, przy pięknej pogodzie Jurek mógł jedynie obserwować ślizganie się” Aldebarana przy północnym brzegu tarczy Księżyca przy braku zakryć… Po prostu, w tamtym czasie efemeryda nie była zbyt dokładna i profil Księżyca faktycznie przesunął się nieco w kierunku południowym. Tych pechowców było zresztą podczas tej obserwacji więcej.<br>
 +
W roku 2006 Jurek wybrał się razem z wieloma z nas na zaćmienie Słońca do Turcji, które okazało się przebiegać przy pięknej, bezchmurnej pogodzie. To z tego czasu pochodzi załączona fotografia, jaką wykonałem na lotnisku w Antalyi przed odlotem do kraju.<br>
 +
W pracy zawodowej Jurek miał po za tym okazję pracować w warunkach polarnych: w okresie 11.1978 - 1.1980 brał udział w III Wyprawie Antarktycznej i zimowaniu na Stacji im. H. Arctowskiego, a w okresie 7.1985 - 7.1986 - udział w VIII Wyprawie Polarnej i zimowaniu na Stacji w Hornsundzie (Spitsbergen). Udzielał się także w dziedzinie popularyzacji wiedzy – jako pracownik Obserwatorium Geofizycznego - z zakresu sejsmologii, geografii fizycznej, klimatologii, meteorologii i, oczywiście, astronomii. Ponadto prowadził wykłady popularnonaukowe w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki, w szkołach wałbrzyskich, "wykłady piątkowe" w Instytucie Astronomicznym UWr, zajęcia z dziećmi i młodzieżą w ramach projektu Eduscience.<br>
 +
Aktywnie uprawiał sport: biegi długodystansowe i przełajowe (w tym górskie, np. Sudecka Setka), narciarstwo biegowe (m.in. Bieg Piastów, Bieg Gwarków, Bieg Skalnika), jazda na rowerze.<br>
 +
Będzie go nam bardzo brakowało. Cześć Jego pamięci !<br>
 +
Marek Zawilski<br>
 +
 +
==28 marca, Zebranie Zarządu Głównego PTMA==
 +
W sobotę, 28 marca w Gliwicach odbyło się czwarte w tej kadencji spotkanie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii oraz prezesów Oddziałów. Po raz pierwszy od wielu lat zostało ono zorganizowane poza Krakowem, główną siedzibą Towarzystwa.<br>
 +
Organizacji spotkania podjął się Oddział Gliwicki, który na terenie Politechniki Śląskiej zorganizował obrady. Rozpoczęło się od przedstawienia gospodarza - tutaj w roli prezesa Adam Lipski, który w zwięzły sposób opisał swój Oddział, przedstawił krótką historię oraz najnowsze dokonania.<br>
 +
Następnie Prezes PTMA – Janusz Jagła, zreferował dokonania Towarzystwa w ostatnich miesiącach. Cieszy ogólny wzrost popularności PTMA i szanse na powstawanie nowych Oddziałów. Nie małą rolę przy tym odgrywa forum jak i profil w serwisie Facebook.<br>
 +
W kolejnym punkcie prezesi Oddziałów omówili, w krótkich występach prace prowadzone w Oddziałach, powołano nową Sekcję Ochrony Ciemnego Nieba (SOCN) oraz prowadzono dyskusje na temat proponowanych zmian w statucie. Dzięki tym zmianom Oddziały otrzymają możliwość pełnej samodzielności, a sam statut zostanie zaktualizowany do obecnie obowiązujących realiów.<br>
 +
Marek Substyk<br>
 +
 +
==4 maja 2015, Zmarł Juliusz Domański, były prezes O/Toruń i członek ZG PTMA==
 +
Juliusz Domański zmarł 4.05.2015 r. w wieku 84 lat, w Toruniu. Był członkiem toruńskiego oddziału PTMA w latach 1975-1991, a przez 2 kadencje w latach 1982-1989 jego prezesem. Będąc prezesem zorganizował w 1983 r. w Toruniu Walny Zjazd PTMA, na którym wybrano go członkiem ZG PTMA.<br>
 +
Prowadził niezwykle wszechstronną działalność na rzecz popularyzacji astronomii, za co w 1989 r. na Walnym Zjeździe w Grudziądzu został odznaczony złotą odznaką PTMA.<br>
 +
Był cenionym jurorem; wiele komisji konkursowych prosiło go o pełnienie tej roli. Przez wiele lat był jednym z jurorów finału Ogólnopolskiego Młodzieżowego Seminarium w Grudziądzu dla uczniów szkół średnich, organizowanego od ponad 40 lat. Zasiadał również w jury wojewódzkiego etapu OMSA przeprowadzanym przez toruński oddział PTMA. Od ponad 20 lat toruński oddział organizuje 3 - etapowy konkurs, początkowo dla uczniów szkół podstawowych, a po reorganizacji szkolnictwa - dla gimnazjalistów.<br>
 +
Był także jurorem i współorganizatorem tego konkursu. W drugim etapie, w którym pracują tylko 3-4 osoby oceniał prace pisemne, dopuszczał do następnego etapu, układał pytania konkursowe itd. <br>
 +
W 1997 r. z Torunia emitowany był przez TVP teleturniej „Planetarium”, w którym J. Domański był także jurorem.<br>
 +
Juliusz Domański prowadził nadzwyczaj bogatą działalność pisarską. Złożyło się na nią 55 artykułów zamieszczonych w „Uranii”, recenzje książek, opinie krytyczne o programach nauczania, skrypt z nieobliczeniowymi zadaniami z fizyki. Był autorem wielu zadań konkursowych.<br>
 +
W latach 80-tych organizował również cieszące się dobrą frekwencją cykle wykładów popularnonaukowych w toruńskim Ratuszu.<br> 
 +
W 1992 r. uczestniczył w konferencji w planetarium w Brnie w Czechosłowacji. Nawiązał wówczas współpracę z Jerzym Szteflem, z którym wspólnie pisał artykuły. Należy też wspomnieć o cyklu artykułów „Spójrzmy w niebo” drukowanych w latach 80-tych w prasie codziennej. W tym czasie były również drukowane kalendarzyki widoczności planet oraz terminy faz Księżyca wydawane przez toruński oddział PTMA. Wydawnictwa tego rodzaju były poszukiwane i dawały niekiedy nieosiągalne gdzie indziej informacje.<br>
 +
Przez wiele lat był nauczycielem fizyki i astronomii, jako oddzielnego przedmiotu w jednym z toruńskich liceów oraz doskonałym dydaktykiem o partnerskim stosunku do uczniów. Jeden z nich jest dziś profesorem w NASA.<br>
 +
Wraz z odejściem Juliusza Domańskiego straciliśmy wybitnego popularyzatora astronomii i szanowanego kolegę.<br>
 +
Zofia Huppenthal<br>
 +
 +
==16 maja, Reaktywacja Oddziału w Kielcach==
 +
16 maja 2015 w podkieleckim obserwatorium w Baranie piętnastu miłośników astronomii z województwa świętokrzyskiego i okolic spotkało się, by założyć Kielecki Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.<br>
 +
Marzenia zaczynały się spełniać, po ponad 2 latach starań wielu Wielkich Miłośników z regionu, szanse na wspólne działania odżyły i teraz potrzebujemy jeszcze większego zapału, aby zrealizować wszystkie nasze plany. <br>
 +
Zebranie rozpocząłem, zwracając uwagę na to, jak wiele udało się nam już dokonać i przypominając trudy tworzenia kieleckiego oddziału: pierwsze takie plany pojawiły się w marcu 2013 roku. 22.03.2013 zorganizowaliśmy pierwsze spotkanie w obserwatorium w Baranie. Uczestniczyły w nim ... 3 osoby, w tym właściciel obserwatorium (Eugeniusz) i organizator spotkania, czyli moja skromna osoba. Tak rodziły się nasze plany, ale chyba nikt nie sądził, że dopiero po niespełna 26 miesiącach doczekamy się tej chwili i założymy własny oddział PTMA.<br>
 +
Następnie głos zabrał Andrzej Letkowski - założyciel PTMA Kielce w 1971 roku i jego wieloletni prezes. Opowiedział nam w jaki sposób powstał oddział, który po ponad 20 latach reaktywowaliśmy. Po krótkim (lub momentami dłuższym) przedstawieniu każdego z zebranych, przeszliśmy do części formalnej zebrania. Przewodniczącym obrad wybraliśmy Jacka, a protokolantem Andrzeja. Przewodniczący odczytał Statut PTMA i poprowadził dalszą część zebrania.
 +
Po jednogłośnym uchwaleniu reaktywacji PTMA Kielce nadszedł czas na wybór władz nowo powstałego oddziału.<br>
 +
Wybory wyłoniły: <br>
 +
'''Prezesa Zarządu PTMA Kielce''' - Mikołaja Sabata<br>
 +
'''Wiceprezesa Zarządu PTMA Kielce''' - Eugeniusza Bednarczyka<br>
 +
'''Sekretarza Zarządu PTMA Kielce''' - Andrzeja Letkowskiego<br>
 +
'''Skarbnika Zarządu PTMA Kielce''' - Jacka Sabata<br>
 +
oraz dwóch '''Członków Zarządu PTMA Kielce''' - Grzegorza Woźniaka i Marcina Kośnego<br>
 +
'''Komisję Rewizyjną PTMA Kielce''' stanowić będą: <br>
 +
'''Przewodniczący Komisji Rewizyjnej PTMA Kielce''' - Mateusz Grzesik<br>
 +
'''Wiceprzewodniczący Komisji Rewizyjnej PTMA Kielce''' - Roman Krawiec<br>
 +
'''Sekretarz Komisji Rewizyjnej PTMA Kielce''' - Jacek Mucha<br>
 +
Na Walny Zjazd Delegatów PTMA wyłoniliśmy 3 kandydatury - Mikołaja Sabata, Eugeniusza Bednarczyka i Andrzeja Letkowskiego. <br>
 +
Po części oficjalnej rozpoczęła się dyskusja o planach na przyszłość naszego oddziału. Pojawiły się pomysły nt. dalszych prac przy renowacji teleskopu Uniwersał 270/1500, organizacji spotkania inauguracyjnego w czerwcu, cyklicznych wykładów tematycznych w Baranie oraz powołania oddziałowej sekcji zajmującej się promowaniem wiedzy o astronautyce i technologii kosmicznej. <br>
 +
PTMA Kielce nie powstałoby gdyby nie chęci i zapał wielu ludzi. Każdy wniósł coś od siebie, a gdyby nie wytrwałość, dzisiaj nie świętowalibyśmy utworzenia nowego oddziału. Jednak to dopiero początek i miejmy nadzieję, że świętokrzyscy miłośnicy astronomii wpiszą się na stałe w mapę astronomiczną Polski jako działacze jednego z najprężniejszych oddziałów PTMA. <br>
 +
Dziękuję każdemu, kto w jakikolwiek sposób przyczynił się do rozwoju naszej grupy i nas wspierał - Wszyscy jesteście Założycielami PTMA Kielce.<br>
 +
Mikołaj Sabat<br>
 +
 +
==20 czerwca, Zebranie Zarządu Głównego PTMA i koordynatorów sekcji tematycznych==
 +
20 czerwca w Krakowie odbyło się kolejne, piąte już zebranie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Zebrania mają na celu zapoznanie zainteresowanych ze stanem prac jakie prowadzi PTMA zarówno w Oddziałach (Sekcjach) jaki i w pracy Zarządzie.<br>
 +
Ostatnie poświęcone było sprawozdaniom koordynatorów z działalności sekcji tematycznych PTMA. Wygłoszono sprawozdania z działalności Sekcji Obserwacji Słońca (Tadeusz Figiel), Sekcji Obserwacji Komet (Mikołaj Sabat), Sekcji Obserwacji Pozycji i Zakryć (Mirosław Borkowski) oraz Sekcji Ochrony Ciemnego Nieba (Marek Kubala).<br>
 +
Dzięki spotkaniu mieliśmy okazję poznać naszego nowego kolegę – Mikołaja Sabata, który niedawno reaktywował Kielecki Oddział PTMA. Dostarczył on do siedziby PTMA komplet dokumentów założycielskich.<br>
 +
Poza głównym tematem prezes Towarzystwa – Janusz Jagła, przedstawił sprawozdanie w z pracy zarządu od ostatniego zebrania, a także zaproponował realizację I Ogólnopolskiego Festiwalu Amatorskich Filmów Astronomicznych, który odbędzie się w Niepołomicach na początku listopada b.r.<br>
 +
Marek Substyk

Aktualna wersja na dzień 10:42, 24 cze 2015

13 stycznia, The Astronomical Reports – reaktywacja biuletynu

Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii wznawia wydawanie biuletynu „The Astronomical Reports” — dawnego dodatku naukowego „Uranii” — obecnie w formie samodzielnego czasopisma naukowego. Biuletyn ten ukazywał się w latach 80. w cyklu jednego tomu na rok i można go nadal znaleźć na aktualnych listach astronomicznych czasopism naukowych.
W obecnej formie pismo jest skierowane przede wszystkim do młodych naukowców (w tym magistrantów i doktorantów astronomii i dziedzin pokrewnych), a także tych miłośników astronomii, którzy wykonują samodzielne obserwacje o charakterze naukowym.
Pragniemy, aby stało się ono miejscem, gdzie młodzi naukowcy i miłośnicy astronomii nabiorą doświadczenia w prezentacji własnych osiągnięć w tej dziedzinie.
Zapraszamy również tych z Państwa, którzy posiadają już doświadczenie w tym zakresie, aby, publikując w naszym biuletynie, stali się mentorami swych młodszych kolegów, dając przykład swoimi pracami.

17 stycznia, Jubileuszowe spotkanie Oddziału Szczecińskiego PTMA

W sobotę 17 stycznia 2015 roku odbyło się jubileuszowe spotkanie Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Była to pierwsza rocznica po reaktywacji tamtejszego Oddziału. W jubileuszu wzięli udział członkowie Oddziału jak i zaproszeni goście, w tym m.in. prof. Ewa Szuszkiewicz z Uniwersytetu Szczecińskiego, prof. Mariusz Dąbrowski z Uniwersytetu Szczecińskiego, prof. Krzysztof Meissner z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Maciej Mikołajewski Redaktor naczelny Uranii – Postępów Astronomii, Zdzisław Nowak z Zachodniopomorskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Łukasz Wyka z Klubu Naukowca w Szczecinie, prof. Tadeusz Rewaj pierwszy prezes PTMA Szczecin z 1956 roku – pomysłodawca i budowniczy obserwatorium ZUT, Lech Barski były prezes PTMA Szczecin oraz Mieczysław Janusz Jagła prezes PTMA, dr Henryk Brancewicz prezes honorowy PTMA i Agnieszka Nowak prezes PTMA Kraków.
Obchody jubileuszu prowadził Paweł Szkaplewicz, wiceprezes Oddziału Szczecińskiego. Wygłoszono kilka referatów. I tak Ryszard Siwiec opowiedział o historii astronomii “Od Hipparcha do reaktywacji PTMA Szczecin”. Łukasz Płotkowski opowiedział o naprawie teleskopu a Piotr Sosnowski o naprawie kopuły. Paweł Szkaplewicz opowiedział o działaniach Oddziału związanych z popularyzacją astronomii, czyli publiczne pokazy nieba – 4 publiczne pokazy w ciągu roku, o przyoddziałowych sekcjach edukacji, zlotach w Zatomiu. Andrzej Armiński opowiedział o obserwacjach gwiazd zmiennych i aspiracjach naukowych członków Oddziału a Ryszard Biernikowicz opowiedział o najbliższym zaćmieniu gwiazdy Alfa Comae Berenices. Marcin Biskupski mówił o obserwacjach gwiazd podwójnych.
Na zakończenie prezes Oddziału Tadeusz Smela podsumował całe spotkanie i poprosił prezesa Jagłę o wygłoszenie kilku słów oraz wręczenie wyróżnień. Zarząd Główny przyznał srebrne Odznaki Honorowe PTMA dla: Marcina Biskupskiego, Łukasza Płotkowskiego, Piotra Sosnowskiego i Marka Fułka. Na wniosek Zarządu Głównego PTMA Złotą odznaką został wyróżniony Tadeusz Smela. Na końcu prof. Maciej Mikołajewski wygłosił wykład “Interdyscyplinarna rola Uranii w edukacji, religii i polityce”. Po części oficjalnej uczestnicy zostali zaproszeni do obejrzenia kopuły i teleskopu – refraktora Carl Zeiss – Coudé 150/2250 – które odremontowali i przywrócili do stanu używalności członkowie OS PTMA.
Tym miłym akcentem zakończyło się spotkanie jubileuszowe Oddziału Szczecińskiego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
Agnieszka Nowak

24 stycznia, Zmarł dr Henryk Chrupała

W wieku 77 lat zmarł dr Henryk Chrupała, wieloletni dyrektor Planetarium Śląskiego i członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
Przez niemal 28 lat był dyrektorem planetarium w Chorzowie. Pracował tam znacznie dłużej, bo już od 1962 roku, kiedy to jeszcze studiował fizykę w Katowicach. Przez następne 13 lat, przechodzące kolejne etapy, w 1975 roku objął stanowisko dyrektorskie, które piastował do 2003 roku.
Nieco wcześniej w 1997 roku otrzymał nagrodę im. Włodzimierza Zonna, przyznawaną przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne za wybitne zasługi w szerzeniu i popularyzacji wiedzy o Wszechświecie.
Henryk Chrupała był nauczycielem i mentorem wielu pokoleń astronomów i miłośników astronomii. Planetarium, które stało się jego drugim domem nazywał „muzeum czasu i przestrzeni”.
Nigdy nie zapomnimy jego ogromnej życzliwości, kultury osobistej, kompetencji oraz chęci pomocy w każdej sytuacji.
Odejście Pana Henryka to niepowetowana strata dla polskiej astronomii.

Sylwetka
Henryk Chrupała urodził się w Katowicach 25 lipca 1938 r. Tutaj ukończył liceum, a następnie studia fizyki w Wyższej Szkole Pedagogicznej, przekształconej później w Uniwersytet Śląski. Pracę magisterską z fizyki teoretycznej napisał pod kierunkiem prof. dr hab. Bronisława Średniawy z UJ. Swoimi zainteresowaniami zwrócił uwagę wykładowcy, doc. dr. Józefa Sałabuna, który w 1962 r. (jeszcze w trakcie studiów), zaproponował Mu pracę w Planetarium Śląskim. H. Chrupała początkowo pracował na części etatu, ale wkrótce, po uzyskaniu magisterium (1963) uzyskał pełny etat.
W Planetarium Śląskim zajmował kolejne, coraz wyższe stanowiska, a do Jego podstawowych obowiązków należało m. in. prowadzenie publicznych seansów pod sztucznym niebem Planetarium, a także specjalnych seansów dla młodzieży szkolnej. Nie sposób podać ile prelekcji wygłosił Henryk Chrupała, ale warto wspomnieć, że w niektórych latach liczba osób odwiedzających Planetarium Śląskie przekraczała 200 tysięcy!
Henryk Chrupała dał się poznać nie tylko jako znakomity, niezwykle sumienny prelegent, który stale wprowadzał nowe elementy do programu seansów, ale również jako świetny organizator. Nic więc dziwnego, że z końcem 1975 roku został dyrektorem Planetarium Śląskiego pozostając na tym stanowisku przez 28 lat, tj. do chwili przejścia na emeryturę w roku 2003. Po latach wspomina moment objęcia stanowiska:
Wtedy nasze planetarium weszło już w wiek dorosły. Miało przecież 20 lat. Jednocześnie technika z roku na rok szła mocno naprzód. Nie chcąc za bardzo zostawać w tyle, trzeba było co chwilę dokładać trochę elektroniki. Staraliśmy się także o nowe rzutniki, między innymi [do demonstracji] Jowisza i komety.
Warto dodać, że za dyrekcji Dr. Henryka Chrupały (podobnie, jak to się dzieje obecnie) oprócz "normalnych" seansów pod "sztucznym niebem", w Planetarium organizowano niezwykle interesujące specjalistyczne wystawy czasowe poświęcone różnym działom astronomii i fizyki, prowadzono - na ile pozwalała pogoda - pokazy nieba gwiaździstego, w Planetarium działał już Śląski Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, ponadto wygłaszano wiele prelekcji popularyzujących wiedzę o Wszechświecie w śląskich szkołach. Z biegiem czasu Planetarium Śląskie stało się wiodącą w Polsce placówką upowszechniającą wiedzę astronomiczną w szerokich kręgach społecznych. W uznaniu zasług za działalność na polu dydaktyki i popularyzacji astronomii Dr Chrupała w 1997 r. został wyróżniony Medalem im. Włodzimierza Zonna - najwyższym odznaczeniem za popularyzację wiedzy o Wszechświecie, przyznawanym co dwa lata przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne.
Począwszy od lat siedemdziesiątych XX wieku Henryk Chrupała nie tylko wiele wysiłku wkładał w działalność organizacyjną i dydaktyczną, ale doceniając konieczność śledzenia najważniejszych wyników badań naukowych organizował systematyczne seminaria dla pracowników i zachęcał do prowadzenia obserwacji astronomicznych.
Mimo znacznych obciążeń dydaktycznych i administracyjnych młody Dyrektor Planetarium decyduje się na prowadzenie badań o charakterze naukowo-dydaktycznym, które zostały zwieńczone doktoratem napisanym pod kierunkiem Prof. dr. hab. Hieronima Hurnika. Rozprawa doktorska, obejmująca 168 stron maszynopisu i zatytułowana "Struktura programowa olimpiad astronomicznych" została obroniona w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza jesienią 1976 roku. Warto zwrócić uwagę, że była to jedna z nielicznych (a może nawet jedyna) rozprawa doktorska związana z szeroko rozumianą dydaktyką astronomii. Celem pracy było m. in. dokonanie próby oceny przyjętych założeń i stopnia realizacji celów olimpiady, z zamiarem przyczynienia się do opracowania optymalnego w danych warunkach modelu Olimpiady Astronomicznej, (…) a także uchwycenia stanu wiedzy astronomicznej uczestników olimpiad astronomicznych. Założone cele Doktorant w pełni zrealizował.
Autorytet i szeroka wiedza w zakresie nauczania i popularyzacji astronomii zyskała uznanie Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, które rekomendowało Dr. Chrupałę do grona rzeczoznawców Ministerstwa Edukacji Narodowej. W tej roli był wielokrotnie proszony o recenzje podręczników szkolnych i pomocy naukowych w zakresie treści astronomicznych. Jego praca wykonywana niezwykle starannie i wnikliwie przyczyniła się do uniknięcia bardzo wielu błędów podręcznikowych.
Wspominając dokonania Dr. Henryka Chrupały, nie sposób nie wspomnieć o Jego niezwykle aktywnej roli w Polskim Towarzystwie Miłośników Astronomii. Był jednym z założycieli, a później prezesem powstałego w 1964 r. Śląskiego Oddziału PTMA, a począwszy od 1971 r. członkiem Zarządu Głównego PTMA, przy czym w latach 1983 - 1997 aż pięciokrotnie pełnił funkcję wiceprezesa Towarzystwa. W ostatnich latach uznał, że najwyższe funkcje w Zarządzie należy przekazać w ręce młodszego pokolenia, nadal jednak aktywnie działał w PTMA, a w pamięci członków Zarządu Głównego na zawsze pozostanie Jego "głos rozsądku", tj. umiejętność spokojnego i rzeczowego zaproponowania optymalnego rozwiązania szczególnie trudnych spraw. Za swą wieloletnią działalność w Towarzystwie Dr Henryk Chrupała został wyróżniony Złotą Odznaką Honorową Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
Finał kolejnej pięćdziesiątej ósmej Olimpiady Astronomicznej miał miejsce w Planetarium Śląskim w dniach 6-8 marca bieżącego roku. Dla uczniów biorących udział w tej Olimpiadzie Dr Henryk Chrupała przygotował trzy zdania do rozwiązania w I i II serii pierwszego etapu. Kolejne dwa zadania miały być dyskutowane w trakcie przygotowania zestawu zadań na zawody finałowe. Niestety nie zdążył już opracować ostatecznego sformułowania tych zadań.
Dr Henryk Chrupała za swą wieloletnią pracę w Planetarium Śląskim był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. W pełni sił twórczych zmarł nagle 25 stycznia b.r. Jego pogrzeb odbył się w sobotę 31 stycznia 2015 w Katowicach - Załężu na cmentarzu przy kościele św. Józefa.
Jerzy M. Kreiner

19 lutego, Zmarł Jerzy Speil

W ostatnim czasie pożegnaliśmy kolejnego wielkiego miłośnika astronomii i naszego Kolegę – Jurka Speila, zmarłego nagle wieczorem 19 lutego 2015 r.
Jerzy Speil, ur. 25 kwietnia 1949 r. W r.1971 ukończył studia z geografii na Uniwersytecie Wrocławskim. Następnie przez wiele lat związany był z Obserwatorium Geofizycznym w Książu, gdzie podjął pracę bezpośrednio po studiach, od 1 listopada 1971 r. Miejsce to było jednocześnie Jego domem i placówką, w której intensywnie prowadził obserwacje astronomiczne. Sprzyjały temu dobre warunki – mało świateł i okolica poza miastem sprawiały, że Jurek zazwyczaj wynosił sprzęt przed dom, gdzie miał dość dobry ogląd nocnego nieba.
Jak wiadomo, pasją Jurka były przede wszystkim obserwacje wizualne gwiazd zmiennych. Obserwacje te rozpoczął w maju 1975, a ostatnie z nich wykonał na tydzień przed śmiercią – 12 lutego 2015 r., której to tej nocy dokonał oceny jasności ponad 30 gwiazd ! W sumie obserwacji tych było aż 55 162 dla 198 gwiazd. Jest to wynik imponujący, którym nie może się poszczycić żaden z polskich obserwatorów. Wyniki tych obserwacji były regularnie przesyłane do organizacji amerykańskiej AAVSO. W 2001 roku został uhonorowany nagrodą AAVSO za 25 000 a w 2012 roku za 50 000 obserwacji przesłanych do bazy danych tej organizacji.
Obserwacjami zakryciowymi zainteresował się w latach 1980-tych, wstępując do SOPiZ. Początkowo wykonywał obserwacje zakryć gwiazd przez Księżyc jedynie sporadycznie, jednak wraz z upływem czasu doszedł w tym do dużej wprawy i był w czołówce obserwatorów z liczbą przeciętnie 50 zjawisk rocznie. Włączał się także w obserwacje zakryć gwiazd przez planetoidy. I oto okazało się, że właśnie On został pierwszym polskim obserwatorem, któremu udało się z całą pewnością takie zjawisko zanotować! Nastąpiło to 9 sierpnia 1988 r., gdy zakryciu przez planetoidę (626) Notburga uległa gwiazda SAO 56117. Jurek podał, iż zakrycie nastąpiło o godz.21:59:20 i trwało około 1 sekundy. Obserwacja ta była wykonana przy użyciu binokularu 80 mm przy powiększeniu 20x.
Obserwacji planetoidalnych próbował jeszcze kilkakrotnie, ale już bez sukcesu, jakim byłoby dostrzeżenie zakrycia. Jednak np. podczas ważnego zjawiska 15 maja 1995 r. nie zanotował zakrycia, mimo iż widzieli je inni obserwatorzy w Polsce wzdłuż pasa zakrycia (m.in. we Wrocławiu). Toteż obserwacja ta miała duże znaczenie dla opracowania wszystkich wyników.
Jurek brał także udział w licznych krajowych konferencjach SOPiZ, jak też w kilku sympozjach europejskich ESOP. Gdy odbywała się konferencja SOPiZ w Łodzi w kwietniu 1998 r. połączono ją z obserwacją brzegowego zakrycia Aldebarana 28 kwietnia. Jednak zjawisko, jakie miało miejsce m.in. w okolicach Łodzi, następowało dwa dni po zakończeniu konferencji, więc większość obserwatorów nie wyjechała do domu. Jurek jednak musiał wracać do Wałbrzycha do pracy, ale… obiecał z powrotem przyjechać na obserwacje przez pół Polski - pociągiem! I tak też uczynił, zabierając z sobą przenośny sprzęt obserwacyjny. Mimo, iż został ustawiony w terenie w punkcie, w którym zjawisko miało być okazałe, z wieloma zakryciami i odkryciami gwiazdy przy brzegu Księżyca, przy pięknej pogodzie Jurek mógł jedynie obserwować ślizganie się” Aldebarana przy północnym brzegu tarczy Księżyca przy braku zakryć… Po prostu, w tamtym czasie efemeryda nie była zbyt dokładna i profil Księżyca faktycznie przesunął się nieco w kierunku południowym. Tych pechowców było zresztą podczas tej obserwacji więcej.
W roku 2006 Jurek wybrał się razem z wieloma z nas na zaćmienie Słońca do Turcji, które okazało się przebiegać przy pięknej, bezchmurnej pogodzie. To z tego czasu pochodzi załączona fotografia, jaką wykonałem na lotnisku w Antalyi przed odlotem do kraju.
W pracy zawodowej Jurek miał po za tym okazję pracować w warunkach polarnych: w okresie 11.1978 - 1.1980 brał udział w III Wyprawie Antarktycznej i zimowaniu na Stacji im. H. Arctowskiego, a w okresie 7.1985 - 7.1986 - udział w VIII Wyprawie Polarnej i zimowaniu na Stacji w Hornsundzie (Spitsbergen). Udzielał się także w dziedzinie popularyzacji wiedzy – jako pracownik Obserwatorium Geofizycznego - z zakresu sejsmologii, geografii fizycznej, klimatologii, meteorologii i, oczywiście, astronomii. Ponadto prowadził wykłady popularnonaukowe w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki, w szkołach wałbrzyskich, "wykłady piątkowe" w Instytucie Astronomicznym UWr, zajęcia z dziećmi i młodzieżą w ramach projektu Eduscience.
Aktywnie uprawiał sport: biegi długodystansowe i przełajowe (w tym górskie, np. Sudecka Setka), narciarstwo biegowe (m.in. Bieg Piastów, Bieg Gwarków, Bieg Skalnika), jazda na rowerze.
Będzie go nam bardzo brakowało. Cześć Jego pamięci !
Marek Zawilski

28 marca, Zebranie Zarządu Głównego PTMA

W sobotę, 28 marca w Gliwicach odbyło się czwarte w tej kadencji spotkanie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii oraz prezesów Oddziałów. Po raz pierwszy od wielu lat zostało ono zorganizowane poza Krakowem, główną siedzibą Towarzystwa.
Organizacji spotkania podjął się Oddział Gliwicki, który na terenie Politechniki Śląskiej zorganizował obrady. Rozpoczęło się od przedstawienia gospodarza - tutaj w roli prezesa Adam Lipski, który w zwięzły sposób opisał swój Oddział, przedstawił krótką historię oraz najnowsze dokonania.
Następnie Prezes PTMA – Janusz Jagła, zreferował dokonania Towarzystwa w ostatnich miesiącach. Cieszy ogólny wzrost popularności PTMA i szanse na powstawanie nowych Oddziałów. Nie małą rolę przy tym odgrywa forum jak i profil w serwisie Facebook.
W kolejnym punkcie prezesi Oddziałów omówili, w krótkich występach prace prowadzone w Oddziałach, powołano nową Sekcję Ochrony Ciemnego Nieba (SOCN) oraz prowadzono dyskusje na temat proponowanych zmian w statucie. Dzięki tym zmianom Oddziały otrzymają możliwość pełnej samodzielności, a sam statut zostanie zaktualizowany do obecnie obowiązujących realiów.
Marek Substyk

4 maja 2015, Zmarł Juliusz Domański, były prezes O/Toruń i członek ZG PTMA

Juliusz Domański zmarł 4.05.2015 r. w wieku 84 lat, w Toruniu. Był członkiem toruńskiego oddziału PTMA w latach 1975-1991, a przez 2 kadencje w latach 1982-1989 jego prezesem. Będąc prezesem zorganizował w 1983 r. w Toruniu Walny Zjazd PTMA, na którym wybrano go członkiem ZG PTMA.
Prowadził niezwykle wszechstronną działalność na rzecz popularyzacji astronomii, za co w 1989 r. na Walnym Zjeździe w Grudziądzu został odznaczony złotą odznaką PTMA.
Był cenionym jurorem; wiele komisji konkursowych prosiło go o pełnienie tej roli. Przez wiele lat był jednym z jurorów finału Ogólnopolskiego Młodzieżowego Seminarium w Grudziądzu dla uczniów szkół średnich, organizowanego od ponad 40 lat. Zasiadał również w jury wojewódzkiego etapu OMSA przeprowadzanym przez toruński oddział PTMA. Od ponad 20 lat toruński oddział organizuje 3 - etapowy konkurs, początkowo dla uczniów szkół podstawowych, a po reorganizacji szkolnictwa - dla gimnazjalistów.
Był także jurorem i współorganizatorem tego konkursu. W drugim etapie, w którym pracują tylko 3-4 osoby oceniał prace pisemne, dopuszczał do następnego etapu, układał pytania konkursowe itd.
W 1997 r. z Torunia emitowany był przez TVP teleturniej „Planetarium”, w którym J. Domański był także jurorem.
Juliusz Domański prowadził nadzwyczaj bogatą działalność pisarską. Złożyło się na nią 55 artykułów zamieszczonych w „Uranii”, recenzje książek, opinie krytyczne o programach nauczania, skrypt z nieobliczeniowymi zadaniami z fizyki. Był autorem wielu zadań konkursowych.
W latach 80-tych organizował również cieszące się dobrą frekwencją cykle wykładów popularnonaukowych w toruńskim Ratuszu.
W 1992 r. uczestniczył w konferencji w planetarium w Brnie w Czechosłowacji. Nawiązał wówczas współpracę z Jerzym Szteflem, z którym wspólnie pisał artykuły. Należy też wspomnieć o cyklu artykułów „Spójrzmy w niebo” drukowanych w latach 80-tych w prasie codziennej. W tym czasie były również drukowane kalendarzyki widoczności planet oraz terminy faz Księżyca wydawane przez toruński oddział PTMA. Wydawnictwa tego rodzaju były poszukiwane i dawały niekiedy nieosiągalne gdzie indziej informacje.
Przez wiele lat był nauczycielem fizyki i astronomii, jako oddzielnego przedmiotu w jednym z toruńskich liceów oraz doskonałym dydaktykiem o partnerskim stosunku do uczniów. Jeden z nich jest dziś profesorem w NASA.
Wraz z odejściem Juliusza Domańskiego straciliśmy wybitnego popularyzatora astronomii i szanowanego kolegę.
Zofia Huppenthal

16 maja, Reaktywacja Oddziału w Kielcach

16 maja 2015 w podkieleckim obserwatorium w Baranie piętnastu miłośników astronomii z województwa świętokrzyskiego i okolic spotkało się, by założyć Kielecki Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
Marzenia zaczynały się spełniać, po ponad 2 latach starań wielu Wielkich Miłośników z regionu, szanse na wspólne działania odżyły i teraz potrzebujemy jeszcze większego zapału, aby zrealizować wszystkie nasze plany.
Zebranie rozpocząłem, zwracając uwagę na to, jak wiele udało się nam już dokonać i przypominając trudy tworzenia kieleckiego oddziału: pierwsze takie plany pojawiły się w marcu 2013 roku. 22.03.2013 zorganizowaliśmy pierwsze spotkanie w obserwatorium w Baranie. Uczestniczyły w nim ... 3 osoby, w tym właściciel obserwatorium (Eugeniusz) i organizator spotkania, czyli moja skromna osoba. Tak rodziły się nasze plany, ale chyba nikt nie sądził, że dopiero po niespełna 26 miesiącach doczekamy się tej chwili i założymy własny oddział PTMA.
Następnie głos zabrał Andrzej Letkowski - założyciel PTMA Kielce w 1971 roku i jego wieloletni prezes. Opowiedział nam w jaki sposób powstał oddział, który po ponad 20 latach reaktywowaliśmy. Po krótkim (lub momentami dłuższym) przedstawieniu każdego z zebranych, przeszliśmy do części formalnej zebrania. Przewodniczącym obrad wybraliśmy Jacka, a protokolantem Andrzeja. Przewodniczący odczytał Statut PTMA i poprowadził dalszą część zebrania. Po jednogłośnym uchwaleniu reaktywacji PTMA Kielce nadszedł czas na wybór władz nowo powstałego oddziału.
Wybory wyłoniły:
Prezesa Zarządu PTMA Kielce - Mikołaja Sabata
Wiceprezesa Zarządu PTMA Kielce - Eugeniusza Bednarczyka
Sekretarza Zarządu PTMA Kielce - Andrzeja Letkowskiego
Skarbnika Zarządu PTMA Kielce - Jacka Sabata
oraz dwóch Członków Zarządu PTMA Kielce - Grzegorza Woźniaka i Marcina Kośnego
Komisję Rewizyjną PTMA Kielce stanowić będą:
Przewodniczący Komisji Rewizyjnej PTMA Kielce - Mateusz Grzesik
Wiceprzewodniczący Komisji Rewizyjnej PTMA Kielce - Roman Krawiec
Sekretarz Komisji Rewizyjnej PTMA Kielce - Jacek Mucha
Na Walny Zjazd Delegatów PTMA wyłoniliśmy 3 kandydatury - Mikołaja Sabata, Eugeniusza Bednarczyka i Andrzeja Letkowskiego.
Po części oficjalnej rozpoczęła się dyskusja o planach na przyszłość naszego oddziału. Pojawiły się pomysły nt. dalszych prac przy renowacji teleskopu Uniwersał 270/1500, organizacji spotkania inauguracyjnego w czerwcu, cyklicznych wykładów tematycznych w Baranie oraz powołania oddziałowej sekcji zajmującej się promowaniem wiedzy o astronautyce i technologii kosmicznej.
PTMA Kielce nie powstałoby gdyby nie chęci i zapał wielu ludzi. Każdy wniósł coś od siebie, a gdyby nie wytrwałość, dzisiaj nie świętowalibyśmy utworzenia nowego oddziału. Jednak to dopiero początek i miejmy nadzieję, że świętokrzyscy miłośnicy astronomii wpiszą się na stałe w mapę astronomiczną Polski jako działacze jednego z najprężniejszych oddziałów PTMA.
Dziękuję każdemu, kto w jakikolwiek sposób przyczynił się do rozwoju naszej grupy i nas wspierał - Wszyscy jesteście Założycielami PTMA Kielce.
Mikołaj Sabat

20 czerwca, Zebranie Zarządu Głównego PTMA i koordynatorów sekcji tematycznych

20 czerwca w Krakowie odbyło się kolejne, piąte już zebranie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Zebrania mają na celu zapoznanie zainteresowanych ze stanem prac jakie prowadzi PTMA zarówno w Oddziałach (Sekcjach) jaki i w pracy Zarządzie.
Ostatnie poświęcone było sprawozdaniom koordynatorów z działalności sekcji tematycznych PTMA. Wygłoszono sprawozdania z działalności Sekcji Obserwacji Słońca (Tadeusz Figiel), Sekcji Obserwacji Komet (Mikołaj Sabat), Sekcji Obserwacji Pozycji i Zakryć (Mirosław Borkowski) oraz Sekcji Ochrony Ciemnego Nieba (Marek Kubala).
Dzięki spotkaniu mieliśmy okazję poznać naszego nowego kolegę – Mikołaja Sabata, który niedawno reaktywował Kielecki Oddział PTMA. Dostarczył on do siedziby PTMA komplet dokumentów założycielskich.
Poza głównym tematem prezes Towarzystwa – Janusz Jagła, przedstawił sprawozdanie w z pracy zarządu od ostatniego zebrania, a także zaproponował realizację I Ogólnopolskiego Festiwalu Amatorskich Filmów Astronomicznych, który odbędzie się w Niepołomicach na początku listopada b.r.
Marek Substyk